Kościół św. Elżbiety Stary Sącz (małopolskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Organy zostały zbudowane w latach 2021–2024 zachowanej oryginalnej szafie Jana Głowińskiego z 1679 roku i są oparte na konwencji historycznej szkoły organmistrzowskiej budowniczego oryginalnego instrumentu. Nadzór nad pracami prowadził dr hab. Krzysztof Urbaniak. Z zachowanych oryginalnych elementów, prócz wspomnianej szafy organowej, przetrwały także piszczałki pryncypału 8’, Tympanum major i Tympanum minor. Oryginalne elementy instrumentu zostały pieczołowicie wyczyszczone i odrestaurowane.

Do budowy instrumentu wykorzystano tradycyjne materiały (m.in. klej kostny, lite drewno, garbowaną ekologicznie skórę, ręcznie kute gwoździe i śruby) oraz techniki (elementy drewniane zostały wystrugana ręcznie, blachy na piszczałki metalowe odlewane były na piasku i ręcznie strugane w jedynej w Polsce przystosowanej do tej techniki pracowni w Pruszczu Gdańskim).

Wiatrownice klapowo-zasuwowe, po jednej dla sekcji pedału i sekcji manuału, wykonane są w dużej mierze z drewna dębowego, a zamknięcia komór klapowych wyposażone są w kute uchwyty i zamykane są skoblami według historycznego wzorca.

Jednomanuałowy stół gry wraz z pedałem i żelaznymi, cynowanymi manubriami umieszczony został, wedle oryginalnej koncepcji, w bocznej ścianie szafy organowej. Klawisze diatoniczne mają nakładki z drewna bukszpanowego, chromatyczne zaś z drewna hebanowego. Manuał osadzony jest w jaworowej ramie z profilowanymi bakami wyposażonymi w wycięcia, które stanowią prowadnice dla dekla osłaniającego klawiaturę. Klawiatura pedałowa oraz ławka organowa wykonane są w całości z drewna dębowego. Nazwy rejestrów zapisano ręcznie tuszem i umieszczono na paskach pergaminu nad pulpitem, tuż pod manubriami.

Wykonano wszelkie odpowiednie uzupełnienia wszystkich brakujących elementów (snycerka prospektu wraz z polichromią, złoceniami itd.). Ustalono, że zastany diatoniczny układ piszczałek prospektowych jest nieoryginalny, odtworzono więc wedle historycznego wzorca układ tercjowy.

System powietrzny składa się z zespołu czterech miechów klinowych, których płyta dolna i górna wykonane są z drewna świerkowego, fałdy zaś z platanowego. Zostały one oskórowane i wzmocnione elementami kutymi wg wzorca Matthäusa Hertla opisanego w Orgelschlüssel. Wyposażone są w urządzenia dla kalikantów, niemniej jest też możliwość gry bez kalikowania, dzięki podłączeniu miechów do dmuchawy elektrycznej.

Wysokość stroju ok. 465 Hz dla a1, strój nierównomiernie temperowany, 1/5 komatu.

Zakres klawiatur: manuał CDEFGA–c3, pedał CDEFGA–a.

Do 2021 roku w szafie instrumentu Głowińskiego znajdowały się organy Tadeusza Rajkowskiego z 1965 roku, nieczynne od 2012 r. Instrument ten miał 19 głosów, dwa manuały i pedał oraz pneumatyczną trakturę gry i rejestrów.


Budowniczy
SLJ Budowa Organów
Rok zakończenia budowy
2024
Stan instrumentu
Bardzo dobry
Liczba głosów
14
Liczba klawiatur
I+P
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
mechaniczna
Dyspozycja instrumentu
ManuałPedał
1. Principał [8’]1. Subbas [16’]
2. Flet major [8’]2. Octava [8’]
3. Cymbał [5x]3. Salicinal [8’]
4. Salicinał [8’]4. Octava [4’]
5. Quintadena [8’]
6. Octava [4’]
7. Quinta [3’]
8. Quindecima [2’]
9. Mixtura [4x]
10. Flet minor [4’]
Pomoce
Połączenie Manuał-Pedał
Tympanum maior
Tympanum minor
Stół gry

Stół gry

Miechy klinowe

Miechy klinowe






Źródło

Informacje od firmy SLJ Budowa Organów
Zdjęcia: Andrzej Włodarczyk

Autor
Weronika Karolczuk


Ostatnia modyfikacja: 2024-07-02 16:45:06

Kaplica NMP Wspomożenia Wiernych (Cyganowice) (Stary Sącz) - 5 głosów
Kościół cmentarny św. Rocha i św. Sebastiana (Stary Sącz) - 4 głosów
Klasztor SS. Klarysek (większy pozytyw szkatulny) (Stary Sącz) - 6 głosów