Kościół Świętej Trójcy (klarysek) Stary Sącz (małopolskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Klasztor starosądecki, ufundowany w 1280 roku, był przez wieki ważnym ośrodkiem rozwoju kultury muzycznej. Pierwsza wzmianka o organach w kościele klasztornym pochodzi z 1599 roku.

W 1618 r. ksieni Zofia Boczkowska zawarła umowę na wykonanie nowego, 15-głosowego instrumentu z organmistrzem Andrzejem ze Lwowa. Według kontraktu, prace miały zakończyć się w roku następnym. Organy te znajdowały się w prezbiterium. W 1698 r. ksieni Konstancja Apolinara Jordanówna zawarła umowę z organmistrzem Krzysztofem Lenartowiczem, który miał przeprowadzić remont instrumentu oraz dobudować 9-głosową sekcję pozytywu. Prace trwały do 1699 roku. W 1848 r. organy były dwukrotnie naprawiane przez niejakiego Baranowskiego, najprawdopodobniej identycznego z Janem Baranowskim ze Starego Sącza.

W 1889 r. dotychczasowy instrument został usunięty i zastąpiony nowymi organami, zbudowanymi (tym razem w nawie głównej) przez firmę Gebrüder Rieger z Jägerndorf (według katalogu opus 263, w stole gry tabliczka z numerem opus 262). Montaż zakończył się w 1890 roku. W 1963 r. Jan Brachowski z Sosnowca wraz ze swoją ekipą wyremontował instrument oraz zainstalował dmuchawę elektryczną. W 1987 r. nową dmuchawę zamontowała firma Tadeusza Rajkowskiego z Włocławka. W 2007 r. remont organów przeprowadziła firma Mieczysława Klonowskiego z Katowic. Obecnie kolejny remont przeprowadza firma SLJ Budowa Organów.

Ciekawostką instrumentu jest to, że został on wyposażony w dwa stoły gry: jeden za klauzurą, na chórze zakonnym (przeznaczony do użytku sióstr), drugi – na chórze muzycznym w nawie głównej (dla świeckiego organisty). Oba stoły gry o jednym manuale (C–f3) i pedale (C–d1). Prospekt organowy neogotycki, jednosekcyjny. Miech i dmuchawa wspólne dla instrumentów w nawie głównej i kaplicy św. Kingi.


Budowniczy
Rieger
Opus
262
Rok zakończenia budowy
1890
Stan instrumentu
Dobry
Liczba głosów
8
Liczba klawiatur
I+P
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
mechaniczna
Dyspozycja instrumentu
ManuałPedał
1. Principal 8’1. Subbass 16’
2. Gamba 8’2. Cello 8’
3. Gedeckt 8’
4. Salicional 8’
5. Octave 4’
6. Dolce 4’
Pomoce
Włączniki nożne: Pedal-Coppel, Mezzo-Forte, Forte
Urządzenie dodatkowe: Tremolo*
Przypisy
*) włącznik w stole gry na chórze zakonnym
Stół gry na chórze muzycznym w nawie głównej

Stół gry na chórze muzycznym w nawie głównej

Tabliczka firmowa

Tabliczka firmowa

Stół gry na chórze zakonnym

Stół gry na chórze zakonnym






Źródło

P. Matoga, Historia organów w najstarszych polskich klasztorach Sióstr Klarysek [w:] Nasza Przeszłość, t. 122, Kraków 2014
Fotografie – dzięki uprzejmości Sióstr Klarysek

Autor
Piotr Matoga


Ostatnia modyfikacja: 2025-06-25 17:53:30

Kaplica NMP Wspomożenia Wiernych (Cyganowice) (Stary Sącz) - 5 głosów
Kościół cmentarny św. Rocha i św. Sebastiana (Stary Sącz) - 4 głosów
Klasztor SS. Klarysek (większy pozytyw szkatulny) (Stary Sącz) - 6 głosów