Organy w kościele norbertańskim istniały już w średniowieczu, o czym świadczą wzmianki dotyczące miejscowych organistów, jednak najwięcej dokumentów archiwalnych dotyczących instrumentarium pochodzi z XVIII i XIX wieku.
W 1778 r. ksieni Magdalena Otffinowska w imieniu konwentu zawarła umowę na wybudowanie nowych organów z Janem Sitarskim, organmistrzem z Krakowa. Dyspozycja instrumentu miała przedstawiać się następująco:
Manuał
Pryncypał 8’
Flet Major 8’
Salicynał 8’
Octava 4’
Spil Flet 4’
Quinta 3’
Super Octava 2’
Mixtura 2’ 3x
Cymbał [polski]
Pozytyw
Flet Major 8’
Flet Minor 4’
Octava 2’
Pedał
Sub Bas 16’
Salici Bas 16’
Pryncypał 8’
Baor Flet 8’
Budowa organów zakończyła się w 1779 roku. Aparat brzmieniowy instrumentu został rozmieszczony w dwóch szafach organowych, ustawionych na chórze muzycznym w prezbiterium, po bokach głównego ołtarza. Było to unikatowe rozwiązanie, tym bardziej, że w prospekcie zamiast pól piszczałkowych wprowadzono prostokątne płyciny z rzeźbionymi motywami instrumentów muzycznych. Projektantem szaf organowych, jak również całego wystroju prezbiterium, był ks. Sebastian Sierakowski. Snycerkę wykonał Matheus Szeps, natomiast polichromię – Johann Peter Molitor.
Przez ponad sto lat organy były tylko doraźnie remontowane. Jedyną poważniejszą ingerencją w ich oryginalną substancję była wymiana głosu Octava 2’ w pozytywie na Portunal (8’?).
W latach 1890-1891 instrument został gruntownie wyremontowany przez Tomasza Wojciechowskiego z Krakowa, który dokonał następujących zmian:
Mechaniczne organy istniały w kościele do połowy lat 40. XX wieku. W 1946 r. firma Wacława Biernackiego z Krakowa ukończyła budowę nowego instrumentu o trakturze pneumatycznej i następującej dyspozycji:
Manuał I
Pryncypał 8’
Bourdon 8’
Salicet 8’
Oktawa 4’
Rurflet 4’
Kwinta 2 2/3’
Super oktawa 2’
Mixtura 3ch
Trompet 8’
Manuał II
Holflet 8’
Aeolina 8’
Vox coelestis 8’
Pryncyp. skrzypc. 8’
Gedekt 4’
Viola 4’
Nasard 2 2/3’
Sifflet 1’
Obój 8’
Dzwonki
Pedał
Subbas 16’
Violon 16’
Kwintbas 10 2/3’
Oktawbas 8’
Fletbas 8’
Chorałbas 4’
Połączenia: II-I, I-P, II-P, Super I, Super II-I, Sub II-I, Super II.
W latach 2001-2003 firma Włodzimierza Truszczyńskiego z Warszawy zbudowała za XVIII-wiecznym prospektem nowe organy, wykorzystując część głosów z poprzedniego instrumentu firmy W. Biernackiego. Nowopowstałe organy mają elektryczną trakturę rejestrów oraz mieszaną trakturę gry: dla I i II manuału – mechaniczną, natomiast dla III manuału i pedału – elektryczną. Niektóre części instrumentu sprowadzono z firmy Augusta Laukhuffa w Weikersheim (Niemcy).
Instrument 32-głosowy, o mieszanej trakturze gry i elektrycznej trakturze rejestrów (wyposażonej w elektroniczny system pamięci typu setzer), z wolnostojącym stołem gry o 3 manuałach (C-g3) i pedale (C-f1).
Prospekt organowy architektoniczny, o dekoracji klasycystycznej, jednosekcyjny, dwuczęściowy.
Manuał I | Manuał II | Manuał III | Pedał |
---|---|---|---|
1. Bourdon 16' | 1. Flet harmoniczny 8' | 1. Pryncypał dr. 8' | 1. Violon 16' |
2. Pryncypał 8' | 2. Gedackt 8' | 2. Bourdon 8' | 2. Subbas 16' |
3. Flet kryty 8' | 3. Pryncypał 4' | 3. Gamba 8' | 3. Oktawbas 8' |
4. Oktawa 4' | 4. Trawersflet 4' | 4. Vox coelestis 8' | 4. Fletbas 8' |
5. Gedackt 4' | 5. Siflet 2' | 5. Flet oktawiante 4' | 5. Chorałbas 4' |
6. Nasard 2 2/3' | 6. Sesquialtera 2x | 6. Fugara 4' | 6. Puzon 16' |
7. Oktawa 2' | 7. Larigot 1 1/3' | 7. Picolo 2' | |
8. Mixtura 4-5x | 8. Cromorne 8' | 8. Hautbois 8' | |
9. Trompet 8' | 9. Vox humana 8' |
Powyższy artykuł został uznany przez Redakcję jako wzorcowy. Jest to szczególne wyróżnienie dla profesjonalnych opisów instrumentów: opartych o bogatą bibliografię oraz wizję lokalną, posiadających wyczerpujący i ciekawy opis, udokumentowanych zdjęciami w wysokiej rozdzielczości oraz powstałych z dbałością o szczegóły. Opis posiadający to wyróżnienie jest wzorem dla wszystkich innych i powinien być przez nie naśladowany. Potwierdza również wiedzę i umiejętności autora w zakresie analizy budowy instrumentu.
Ostatnia modyfikacja: 2017-02-07 19:12:29