Katedra poznańska przez wieki dbała o wysoki poziom muzyki w swoich murach. Na przestrzeni dziejów celom liturgicznym służyło kilka instrumentów, które po ich wypracowaniu wymieniano na nowsze.
W dwudziestoleciu międzywojennym zrodziła się myśl posiadania dużych, nowoczesnych organów. W roku 1927 podpisano umowę na budowę nowych organów z renomowaną, paryską firmą Mutin - Cavaillé-Coll. W 1930 roku odbył się wstępny odbiór instrumentu, na który do Paryża udała się delegacja: ks. W. Gieburowski, organista katedralny J. Pawlak oraz O. Hermańczyk z Pelplina. Poświęcenia instrumentu dokonano 30 czerwca 1931 roku. Organy miały 70 głosów realnych, 4 manuały, 4240 piszczałek i trakturę elektropneumatyczną.
Dyspozycja organów Mutin - Cavaillé-Coll (1931-1945):
Pedał | Manuał I | Manuał II | Manuał III | Manuał IV |
---|---|---|---|---|
Subbas 32' | Pryncypał 16' | Kwintaterna 16' | Dulcjana 16' | Flet 4' |
Flet 16' | Bordun 16' | Kwintaterna 8' | Vox coelestis 8' | Eolina 8' |
Kontrabas 16' | Pryncypał 8' | Rożek nocny 8' | Wiola gambowa 8' | Vox Angelica 8' |
Subbas 16' (tr.) | Flet trawers 8' | Pryncypał 8' | Diapazon 8' | Nazard 2 2/3' |
Bordun 8' (tr.) | Bordun 8' | Flet rogowy 8' | Flet trawers 8' | Vox humana 8' |
Flet 8' | Wiolonczela 8' | Gamba 8' | Bordun 8' | Rożek angielski 8' |
Wiolonczela 8' (tr.) | Oktawa 4' | Unda maris 8' | Dulcjana 4' | Tremolo |
Flet 4' (tr.) | Flet łagodny 4' | Salicet 4' | Flet 4' | |
Bordun 4' | Supraoktawa 2' | Pikolo 2' | Bordun 4' | |
Kwinta mała 2 2/3' | Bordun 4' | Flecik 2' | Oktawa 2' | |
Kwinta średnia 5 1/3' | Mikstura 4-krotna | Viola d'amour 4' | Pikolo 1' | |
Kwinta wielka 10 2/3' | Kornet 5-krotny | Flet łagodny 4' | Tercflet 1 3/5' | |
Trąbka mała 4' | Trąbka 4' | Suprakwinta 1 1/3' | Nazard 2 2/3' | |
Trąba 8' | Trąba harmoniczna 8' | Flet tercjowy 1 3/5' | Mikstura 4-krotna | |
Bombarda 16' | Bombarda 16' | Nazard 2 2/3' | Trąba harmoniczna 8' | |
Bombarda 32' (nie powstała) | Trąba 8' | Klarnet 8' | ||
Kromorn 8' | Fagot 16' | |||
Tremolo |
Organy te spłonęły w pożarze katedry w 1945 roku.
W 1955 r. Władysław Kaczmarek z Wronek wybudował tymczasowe organy o 27 głosach i trakturze pneumatycznej, przeznaczone do akompaniowania podczas liturgii. Obecnie znajdują się one w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w dzielnicy Morasko.
7 października 1997 r. w archikatedrze powstał zespół do spraw budowy nowego instrumentu. Budowę powierzono firmie Jana Drozdowicza z Poznania. Prace trwały trzy lata, a poświęcenia dokonano 29 czerwca 2001 roku. Organy posiadają 51 głosów rozmieszczonych pomiędzy sekcje trzech manuałów oraz pedału. Sekcje instrumentu znajdują się w dwóch szafach organowych mierzących po około 12 metrów wysokości i ważących około 20 ton każda. Szafy zawierają motyw łodzi greckich zaprojektowanych przez Jana Drozdowicza, Michała Łożykowskiego oraz Krzysztofa Kwiatkowskiego. Sekcje romieszczone są z podziałem na strony C i Cis. Instrument posiada wiatrownice klapowo-zasuwowe, mechaniczną trakturę gry oraz elektryczną trakturę rejestrową z pamięcią typu setzer. Traktura gry ma system samoregulacji. Największa piszczałka (Bombarde 32') ma około 10 metrów wysokości, a najmniejsza (Sifflöte 1') około 1 centymetr.
Instrument zasila 11 miechów oraz dmuchawa elektryczna o wydajności 100 m3 powietrza na minutę. Sekcja manuału III znajduje się w dwóch szafach ekspresyjnych, sterowanych siłownikami elektromagnetycznymi. Całość instrumentu umieszczona jest na konstrukcji nośnej, oddzielonej od chóru organowego, którą zaprojektował mgr inż. Franciszek Kałużny. Niektóre podzespoły sprowadzono z niemieckich firm Aug. Laukhuff oraz Heuss. W organach zastosowano instalację, która pozwala w przyszłości na dobudowanie trzech głosów wysokociśnieniowych.
Manuał I | Manuał II | Manuał III | Pedał |
---|---|---|---|
Hauptwerk | Oberwerk | Schwellwerk | |
1. Prinzipal 16' | 1. Gedackt 16' | 1. Bordun 16' | 1. Untersatz 32' |
2. Prinzipal 8' | 2. Flöten-prinzipal 8' | 2. Italienisch Prinzipal 8' | 2. Prinzipal 16' |
3. Gambe 8` | 3. Gemshorn 8' | 3. Salicional 8' | 3. Violon 16' |
4. Konzert-flöte 8' | 4. Quintadena 8' | 4. Vox coelestis 8' | 4. Subbass 16' |
5. Gedackt 8' | 5. Portunal 8' | 5. Flauto dolce 8' | 5. Oktavbass 8' |
6. Oktave 4' | 6. Prästant 4' | 6. Prinzipal 4' | 6. Gemsbass 8` |
7. Rohrflöte 4' | 7. Flauto dolce 4' | 7. Travers-flöte 4' | 7. Choralbass 4' |
8. Quinte 2 2/3' | 8. Nasard 2 2/3' | 8. Gemshorn 2' | 8. Nachthorn 2' |
9. Super-oktave 2' | 9. Feldflöte 2' | 9. Progressio 3f | 9. Mixtur 4f. |
10. Kornett 5f. | 10. Terz 1 3/5' | 10. Oboe 8' | 10. Bombarde 32' |
11. Mixtur 5-6f. | 11. Sifflöte 1' | 11. Trompette harmonique 8' | 11. Posaune 16' |
12. Trompete 16' | 12. Scharff 3f. | Röhrenglocken | 12. Trompete 8' |
13. Trompete 8' | 13. Dulcian 16' | ||
14. Trompete 4' | 14. Clarinette 8' |
Ostatnia modyfikacja: 2018-12-04 09:33:38