Papieska Arcybazylika Najświętszego Zbawiciela, św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty na Lateranie (Arcibasilica Papale del SS.mo Salvatore e dei Santi Giovanni Battista ed Evangelista in Laterano) – organy w prawym ramieniu transeptu Rzym (Roma) (Lazio)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Pierwotnie w bazylice laterańskiej isniały instrumenty w po obu stronach transeptu. W 1596 r. podczas przebudowy transeptu zlikwidowano chór w lewym jego ramieniu i ustawiono tam ołtarz Najświętszego Sakramentu, a instrument odrestaurowano i w 1598 r. przeniesiono do baptysterium zlokalizowanego obok bazyliki.

W ramach przygotowań do obchodów roku jubileuszowego 1600 papież Klemens VIII zlecił w roku 1597 budowę nowych organów Luce Biagi, organmistrzowi z Perugii. Organy powstały na chórze w prawym ramieniu transeptu, miały jeden manuał z pedałem. Szafę zaprojektował Giacomo della Porta, a wykonał ją Giovanni Battista Montano. Organy poświęcono w roku 1599. W październiku 1600 r. w bazylice zjawił się Klemens VIII, aby osobiście wysłuchać każdego z głosów nowych organów. Dyspozycja przedstawiała się następująco:

Manuale – Ripieno                       
Principale profondo 24'                  
Principale 12'                                
Ottava 6'                                      
Quinta decima 3'                           
Decima nona
Vigesima seconda 1'
Vigesima sesta I 2/3'
Vigesima sesta II 2/3'
Vigesima nona I 1/2'
Vigesima nona II 1/2'

Manuale – Concerto

Flauto in Ottava 6'
Ottavino 3'
Tromboni 16'

Zampogna (dudy)

Pierwszy większy remont instrumentu przeprowadził w latach 1675–1676 Giuseppe Testa, który wymienił ok. 140 piszczałek oraz połączył instrument z pozytywem zlokalizowanym na tym samym chórze. Ok. 14 stycznia 1707 r. na organach grał Georg Friedrich Händel.

W 1731 r. organy przeszły remont, który przeprowadzili Celestino Teste oraz Ugo Annibale Traeri. Powiększyli oni dyspozycję, przebudowali stół gry i wiatrownice oraz zwiększyli liczbę miechów z 6 do 8. W 1747 r. Antonio i Lorenzo Alari zainstalowali kolejne głosy. Kolejne renowacje miały miejsce w latach 1817 i 1852, przeprowadzone zostały przez Filippo Prioriego i Pier Luigi Sabatiniego. W latach 1934–1936 prace konserwacyjne przy organach prowadził Francesco Morettini, który wymienił wiele oryginalnych piszczałek oraz zmienił trakturę na pneumatyczną. Renowacja okazała się fatalna w skutkach i organy milczały przez prawie 50 lat. W latach 1984–1989 zrekonstruował je Bartholemey Formentelli. Instrument został uszkodzony podczas zamachu bombowego na Placu Laterańskim, który miał miejsce 28 lipca 1993 r. Renowacji po zniszczeniach podjął się również Formentelli, i zakończył ją w 1995 r. Ponowna konserwacja miała miejsce w latach 2002–2003.

Prospekt jednosekcyjny, trójpolowy, bogato zdobiony. W centralnej cześci prospektu umieszczono piszczałki głosu Principale profondo 24', a w bocznych cześćia piszczałki Ottava del Principale 12'. Na piszczałkach w centralnej cześći prospektu zamontowano tabliczkę z tekstem "LAVDATE DEVM IN CHORDIS ET ORGANO". Stół gry wbudowany centralnie w cokół szafy. Nad manuałem II znajduje się napis: "LUCHA BIAGI ME FECIT, BARTHUS FORMENTELLI ME RESTAURAVIT" („Luca Biagi mnie zbudował, B. Formentelli mnie odnowił”). Organy zasilane są przez cztery miechy klinowe. 


Budowniczy
Luca Biagi
Rok zakończenia budowy
1599
Stan instrumentu
Dobry
Liczba głosów
28
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
mechaniczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
Tastiera inferiore
Secondo organo 
Tastiera superiore
Primo organo 
1. Principale 8’1. Principale profondo I 24'stałe połączenie z manuałem II
2. Ottava 4'2. Principale profondo II 24'
3. Flauto in Ottava 4'3. Ottava del Principale 12'
4. Flauto in Quinta 2 2/3'4. Quintadecima 6'
5. Flauto in Quintadecima 2'5. Flauto conico in Ottava 6'
6. Cornetto Soprani 2 file6. Flauto conicno in Quintadecima 3'
7. Quintadecima 2'7. Decimanona 1 1/3'
8. Decimanona 1 1/3'8. Vigesimaseconda 1'
9. Vigesimaseconda 1'9. Vigesimasesta 2/3'
10. Vigesimasesta 2/3'10. Vigesimanona I 1/2'
11. Vigesimanona 1/2'11. Vigesimanona II 1/2'
12. Tromboni 8'12. Trigesimaterza I 1/3'
13. Trigesimaterza II 1/3'
14. Trigesimasesta I 1/4'
15. Trigesimasesta II 1/4'
16. Tromboni 12'
Pomoce
Tremulant manuału II
Usignolo (słowik)
Stół gry

Stół gry

Manuały

Manuały

Sygnatura nad manuałem II

Sygnatura nad manuałem II

Traktura

Traktura

Piszczałki

Piszczałki

Jw.

Jw.

Zbliżenie prospektu

Zbliżenie prospektu






Źródło

Oględziny własne

Autor
Arkadiusz Stefaniak-Guzik


Ostatnia modyfikacja: 2024-04-18 17:35:03

Kościół św. Stanisława Biskupa (polski; Chiesa di Santo Stanislao dei Polacchi) (Rzym (Roma)) - 9 głosów
Papieska Bazylika Świętego Pawła za Murami (Basilica di San Paolo fuori le mura) (Rzym (Roma)) - 36 głosów