Bazylika archiprezbiterialna Wniebowzięcia NMP (Kościół Mariacki) – organy w prezbiterium Kraków (małopolskie)
Prospekt
Opis Instrumentu
Organy chórowe zlokalizowane są w pobliżu ołtarza Wita Stwosza na neogotyckim balkonie projektu Jana Matejki. Przed budową nowego instrumentu przez K. Żebrowskiego znajdowały się tam organy wybudowane przez Ignacego Ziernickiego w latach 1781–1782.
ORYGINALNA DYSPOZYCJA ORGANÓW:
| Manuał (C–f3) | Pedał (C–d1) |
| Pryncypał 8' | Subbass 16' |
| Flet major 8' | Octavbass 8' |
| Amabilis 8' | |
| Gamba 8' * | |
| Aeolina 8' ** | |
| Octava 4' | |
| Flet traverso 4' | |
| Flet rurkowy 4' | |
| Piccolo 2' | |
| Mixtura 3 fach |
*) faktycznie Salicional 8'
**) w 1989 r. wstawiono w to miejsce językowy głos Euphonium 8', przeniesiony z organów głównych (piszczałki z 1907 r.)
Połączenia: I-P, Super I, Sub I
Wolna kombinacja
Kombinacje stałe: Piano, Mezzoforte, Tutti
Tremulant (dobudowany później)
Był to instrument o pneumatycznej trakturze gry i rejestrów, kilkukrotnie remontowany. W 2000 r. Lech Skoczylas wymienił rurki pneumatyczne oraz membrany, renowacji poddano również piszczałki.
W 2015 roku zapadła decyzja o generalnym remoncie i przebudowie instrumentu. Wykonawcą została firma Rieger Orgelbau, która jest też odpowiedzialna za budowę nowego instrumentu w nawie głównej. Podczas remontu organów chórowych została odnowiona szafa organowa, stół gry, miech, piszczałki oraz wszystkie uszkodzone elementy. Podczas remontu usunięto nieoryginalne tremolo oraz rozdzielono dyspozycję na dwa manuały i pedał. Do sekcji manuału II dodano głosy: Eolina 8', Viola di Gamba 8', Obój 8' oraz Pryncypał 8', którego piszczałki znajdują się w prospekcie i zastąpiły cynowe atrapy piszczałek. Odnowiony instrument został poświęcony przez metropolitę krakowskiego, abp. Marka Jędraszewskiego 15 grudnia 2018 r. Instrument jest połączony z organami w nawie głównej.
Prospekt rokokowy, jednosekcyjny, pięcoosiowy, utrzymany w niebiesko-błękitnej tonacji kolorystecznej, o bogatym złoconym detalu snycerskim. Stół gry zlokalizowany jest obok szafy, grający ma prezbiterium po lewej stronie.
Skala manuału: C–c4; skala pedału: C–g1.
Informacje o budowie
Właściwości
| Manuał I | Manuał II | Pedał |
|---|---|---|
| 1. Pryncypał 8' | 1. Pryncypał 8' | 1. Subbass 16' |
| 2. Amabilis 8' | 2. Viola di Gamba 8' | 2. Octavbass 8' |
| 3. Oktava 4' | 3. Flet Major 8' | |
| 4. Rohrflet 4' | 4. Eolina 8' | |
| 5. Picolo 2' | 5. Flet Travers 4' | |
| 6. Mixtura 3x 2' | 6. Obój 8' |
10 wolnych kombinacji typu Setzer
Wiele informacji w opisie jest błędnych. W tym instrumencie Zamieniono nieme atrapy o stałej menzurze na grający Pryncypał 8' dopasowany wizualnie do rokokowego prospektu oraz dodano nowy głos Obój 8'. WSZYSTKIE pozostałe głosy są oryginalne! K. Żebrowskiego.
"w 1989 r. wstawiono w to miejsce językowy głos Euphonium 8', przeniesiony z organów głównych (piszczałki z 1907 r.)" to również nieprawda. Był taki pomysł wtedy, nawet w starym kontuarze organów głównych był przygotowany włącznik Euphonium 8' ale na szczęście dla pięknej Aeoliny 8' nie doszło do realizacji tej zamiany.
Nie warto pisać opisów instrumentów tylko na podstawie informacji z internetu, bez oględzin.