Niewielki kościół w Olszanicy, stanowiącej obecnie dzielnicę Krakowa, został wzniesiony w latach 1925-1930. Od 1932 r. był obsługiwany przez Braci Mniejszych Kapucynów, którzy w 1938 r. założyli przy nim swój klasztor.
Pierwszym instrumentem w rzeczonej świątyni był 4-głosowy pozytyw zbudowany w 1849 r. przez Johanna Strossa z Preszowa dla klasztoru Klarysek w Starym Sączu, gdzie funkcjonował na chórze zakonnym.
DYSPOZYCJA NIEZACHOWANEGO POZYTYWU (WG UMOWY):
Flauto major 8 Fuß
Spiel Flöt 8 Fuß
Prinzipal 4 Fuss
Flauto amabilis 4 Fuß
W 1928 r. instrument został sprzedany do kościoła w Olszanicy, gdzie jego stan ulegał pogorszeniu; po kilku latach był już zniszczony i rozstrojony. W związku z powyższym w 1940 r. przywieziono do świątyni fisharmonię z klasztoru kapucyńskiego przy ul. Loretańskiej w Krakowie. Była ona instrumentem tymczasowym w czasie, gdy pozytyw pozostawał nieczynny. Uruchomiono go dopiero w 1957 r. Wiadomo, że stał na drewnianym chórze muzycznym i nie był wyposażony w dmuchawę elektryczną. W latach 1965-1967 powstał obecny, murowany chór muzyczny, na którym nie zainstalowano już starego pozytywu.
Nowe organy zostały zamówione w 1974 r. Ich budowę podjęła firma Ryszarda Plenikowskiego i Józefa Adamczyka z Kartuz. Ze względów finansowych odrzucono ofertę firmy Józefa Buły z pobliskiej dzielnicy Mydlniki. W 1975 r. jeden z zakonników zakupił w Niemczech Zachodnich silnik elektryczny oraz mieszki, które miały być trwalsze od tych produkowanych w Polsce. Montaż organów rozpoczął się w połowie 1977 r. Niedługo później, 7 sierpnia tegoż roku, miało miejsce uroczyste pobłogosławienie nowego instrumentu przez ówczesnego prowincjała o. Gracjana Majkę. Koncert inauguracyjny wykonał Mieczysław Tuleja.
Organy wyposażono w 11 głosów, trakturę pneumatyczną, wiatrownice stożkowe (usytuowane prostopadle względem prospektu), wolnostojący stół gry (umieszczony centralnie na chórze muzycznym) oraz dwa miechy pływakowe (jeden dla sekcji manuału I i pedału, drugi dla sekcji manuału II). Wszystkie wiatrownice i piszczałki mieściły się w jednej szafie, ulokowanej w bocznej części chóru (asymetrycznie do osi kościoła).
W 1995 r. instrument naprawiła firma Andrzeja Buły z Mydlnik. Kolejna naprawa, połączona z czyszczeniem, miała miejsce w 2014 r., natomiast w 2018 r. zainstalowano nową dmuchawę elektryczną, funkcjonującą do dziś.
W okresie do czerwca 2023 r. do lutego 2024 r. organy zostały gruntownie wyremontowane i częściowo zmodernizowane przez firmy: Jakuba Mizery z Grabia i Jacka Siedlara z Modlnicy k. Krakowa. Wprowadzono wówczas następujące zmiany:
Nową trakturę wykonała firma Jacka Siedlara z Modlnicy k. Krakowa, piszczałki prospektowe do nowej szafy sprowadzono z wytwórni Wiesława Niżnika, natomiast szafy organowe z drewna jesionowego zbudowała firma Andrzeja Surlasa ze Skomielnej Czarnej.
Dnia 18 listopada 2024 r. Archidiecezjalna Komisja Muzyki Kościelnej w Krakowie dokonała pozytywnego odbioru technicznego wyremontowanych i zmodernizowanych organów.
Skala manuałów: C–a3; skala pedału: C–f1.
Manuał I | Manuał II | Pedał |
---|---|---|
1. Pryncypał 8' | 1. Kryty 8' | 1. Subbas 16' |
2. Flet pusty 8' | 2. Salicet 8' | 2. Cello 8' |
3. Oktawa 4' | 3. Flet 4' | |
4. Mikstura 3 rz. | 4. Kwinta 2 2/3' | |
5. Superoktawa 2' |
ŹRÓDŁA ARCHIWALNE
Archiwum Archidiecezjalnej Komisji Muzyki Kościelnej w Krakowie:
- b. sygn., teczka: Kraków-Olszanica.
Archiwum Krakowskiej Prowincji Kapucynów:
- sygn. AP 27, Akta Hospicjum oo. Kapucynów w Olszanicy.
Archiwum Parafii pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Krakowie-Olszanicy:
- b. sygn., Kronika Hospicjum,
- b. sygn., segragator: Organy,
- b. sygn., Złota księga.
OPRACOWANIA
- T. Bulka, Historia Olszanicy. Dzieje wsi i mieszkańców do 1945 roku, Kraków 2021,
- Katalog Polskich Prowincji Ojców Kapucynów, red. C. Biedulski, Rzym-Warszawa 1979,
- J. Marecki, R. Prejs, Zarys historii kapucynów w Polsce, Kraków 2004.
Fotografie: Piotr Matoga i Jakub Mizera
Ostatnia modyfikacja: 2024-11-21 14:23:22