Statuty generalne franciszkanów-reformatów z 1643 r. zabraniały instalowania organów w kościołach klasztornych, nawet pod karą ekskomuniki. Ten surowy zakaz nie był jednak ściśle przestrzegany.
Kościół św. Kazimierza Królewicza wzniesiono w latach 1666-1672. Pierwsza wzmianka o miejscowym instrumencie pochodzi z 1821 r. i dotyczy pozytywu szkatulnego zbudowanego w nieznanym czasie. W 1851 r. krakowski organmistrz Antoni Sapalski wykonał nowe, 8-głosowe organy, sprawione staraniem ówczesnego gwardiana, o. Mansweta Aulicha. W 1867 r. instrument został powiększony o 1 głos przez Ignacego Wojciechowskiego z Krakowa. Z kolei na przełomie lat 1872-1873 A. Sapalski przeprowadził naprawę organów, które następnie były strojone w 1883 r.
Nowy, 12-głosowy instrument systemu multiplex zamówiony został we wrześniu 1898 r. Dostarczono go i zamontowano na początku roku następnego. Budowniczym była firma Gebrüder Rieger z Jägerndorf. Organy miały pierwotnie jeden manuał i pedał. Według kosztorysu z 1898 r. ich dyspozycja miała przedstawiać się następująco:
Manuał | Pedał |
Principal 8’ | Subbass 16’ |
Bourdon 16’ | Octavbass 8’ |
Salicional 8’ | Cello 8’ |
Gamba 8’ | |
Hohlflöte 8’ | |
Gedeckt 8’ | |
Octave 4’ | |
Dolce 4’ | |
Mixtur 4 fach, 2 2/3’ |
W 1907 r. krakowska firma Aleksandra i Kazimierza Żebrowskich dobudowała pięciogłosową sekcję manuału II, a następnie (na początku 1910 r.) zainstalowała dmuchawę elektryczną. Marzec 1918 r. wiąże się z zarekwirowaniem piszczałek prospektowych na cele wojenne.
Przebudowa organów miała miejsce w 1926 r., kiedy firma Rieger wymieniła trakturę mechaniczną na system pneumatyczny, podłączyła nową dmuchawę elektryczną oraz wymieniła głos Mixtur 4 fach na Pikkolo 2’. Później instrument był naprawiany w latach: 1934 i 1953. Z kolei w 1976 r. remont organów przeprowadzili Władysław Cepuch i Józef Mamel, którzy w roku następnym dobudowali głos Mixtura 3x na dodatkowej wiatrownicy pomiędzy szafami organowymi (pod oknem witrażowym). Piszczałki nowego głosu wykonał zakład Jana Chacińskiego z Kobyłki.
Instrument 18-głosowy (systemu multiplex), o trakturze pneumatycznej i wiatrownicach stożkowych, z wolnostojącym stołem gry o dwóch manuałach (C-f3) i pedale (C-d1).
Rozszerzenia głosów:
Prospekt organowy architektoniczny, eklektyczny, jednosekcyjny, dwuczęściowy.
Warto wspomnieć, że kaplica Pana Jezusa Miłosiernego, istniejąca na korytarzu klasztornym przy prezbiterium kościoła, była wyposażona niewielkie organy (zapewne pozytyw) zbudowane po 1821 r., a po raz pierwszy wzmiankowane w 1858 r. Instrument ten był naprawiany w 1867 r. przez I. Wojciechowskiego. Późniejsze losy obiektu nie są znane.
Manuał I | Manuał II | Pedał |
---|---|---|
1. Pryncypał 8' | 1. Kwintadena 8' | 1. Subbas 16' |
2. Bourdon 16' | 2. Flet koncertowy 8' | 2. Oktawbas 8' |
3. Viola da Gamba 8' | 3. Eolina 8' | 3. Cello 8' |
4. Salicyonał 8' | 4. Vox coelestis 8' | |
5. Flet major 8' | 5. Flet travers 4' | |
6. Portunal Flet 8' | ||
7. Dolce 4' | ||
8. Oktawa 4' | ||
9. Pikkolo 2' | ||
10. Mixtura 3x |
Powyższy artykuł został uznany przez Redakcję jako wzorcowy. Jest to szczególne wyróżnienie dla profesjonalnych opisów instrumentów: opartych o bogatą bibliografię oraz wizję lokalną, posiadających wyczerpujący i ciekawy opis, udokumentowanych zdjęciami w wysokiej rozdzielczości oraz powstałych z dbałością o szczegóły. Opis posiadający to wyróżnienie jest wzorem dla wszystkich innych i powinien być przez nie naśladowany. Potwierdza również wiedzę i umiejętności autora w zakresie analizy budowy instrumentu.
Ostatnia modyfikacja: 2021-03-31 11:24:29