Kościół Maryi Królowej (Wilda) Poznań (wielkopolskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Pierwszy instrument w kościele, pochodzący z czasów budowy świątyni, stanowił dzieło świdnickiej firmy Schlag & Söhne. Był to 23-głosowy, częściowo elektropneumatyczny instrument romantyczny datowany na rok 1907. Służył on nabożeństwom odprawianym przez wspólnotę ewangelicką, a później, po zakończeniu II wojny światowej, rzymskokatolicką. Całość mechanizmów tych organów znajdowała się we wnęce wieżowej kościoła. W latach 1972-74 powstawał nowy, większy instrument o elektropneumatycznej trakturze gry i rejestrów. Część głosów, m.in. Puzon w sekcji pedałowej, wykorzystano z organów Schlaga. Dzieła budowy nowych organów podjęła się firma Bronisława Cepki z Popowa k. Wronek. Miały one 36 głosów rozdysponowanych pomiędzy trzy manuały i klawiaturę nożną. Dyspozycja instrumentu przedstawiała się następująco: 

 

 

Manuał I (C-c4) Manuał II (C-c4) Manuał III (C-c4)    Pedał (C-g1)
Flet pomorski 16' Pryncypał rogowy 8'    Flet kryty 8' Subbas 16'
Flet koniczny 8' Gedekt 8' Salicjonał 8' Pryncypałbas 16'
Flet koncertowy 8'    Kwintaton 8' Salicet 4' Basflet 8'
Pryncypał 8' Koppelflet 4' Prestant 4' Oktawbas 8'
Flet koniczny 4' Pryncypał 2' Kwinta 2 2/3' Chorałbas 4'
Flet leśny 2' Sifflet 1' Flet 2' Nocny róg 2'
Oktawa 4' Oktawa 1' Tercja 1 3/5' Mixtura 4ch
Dzwonki 1' Krumhorn 8' Mixtura 4-5 ch Puzon 16'
Mixtura 4ch   Musetta 8'  
Trąbka 8'   Rożek angielski 8'  

 

Połączenia: II-I, III-I, III-II, Super III-III, Super II-II, Super III-II, Sub III-II, I-Ped, II-Ped, III-Ped
Kombinacje stałe: Piano, Forte, Pleno, Tutti
Urządzenia dodatkowe: cztery wolne kombinacje, cztery włączniki dodające rejestry do wolnych kombinacji, automat pedałowy, crescendo, włącznik głosów językowych, indywidualne wyłączniki głosów językowych, tremolo manuału II, tremolo manuału III

Z powodu kiepskiej jakości użytych materiałów (np. powietrze do piszczałek doprowadzały rury kanalizacyjne) instrument Cepki mimo przeprowadzonego w 2000 r. remontu zaczął odmawiać posłuszeństwa. Zły stan wiatrownic, elektromagnesów, łatany wielokrotnie miech oraz wysoka awaryjność kontuaru uczyniły wykonawstwo literatury organowej niemożliwym. Koniecznym bowiem jest dodać, że parafia ta słynie z tradycji wykonywania po każdej liturgii świątecznej i niedzielnej stosownego utworu organowego. Należało zatem podjąć decyzję w przedmiocie dalszego losu posiadanego przez parafię instrumentu. Podjęte zostały więc poszukiwania ofertowe, które zaowocowały odbytą 12 września 2017 r. przez ks. Proboszcza i parafialnych organistów podróżą do niemieckiego Neunkirchen. Zamykany w tym miejscu kościół posiadał pochodzący z roku 1962 mechaniczny instrument firmy Karl Schuke. Natychmiast urzekł on organistów poddających go testom, a to z powodu nienagannej sprawności technicznej, staranności wykonania oraz optymalności dyspozycji tak do celów liturgicznych, jak i koncertowych. Dodatkowo gmina ewangelicka zgodziła się sprzedać instrument za ok. 30% wartości. Wycena kosztów zakupu i montażu tego instrumentu opiewała wtedy na kwotę 314 tys. zł, podczas gdy remont starych organów przez firmę Cepki miał kosztować 254 tys. zł. Postanowiono zatem zakupić niemiecki instrument, sprzedając stary do Sopotni na Żywiecczyźnie. Uroczystego poświęcenia organów firmy Schuke poznańska parafia dokonała dnia 1 czerwca 2018 r. w trakcie parafialnego odpustu Maryi Królowej. Była to zarazem okazja, by świętować ćwierćwiecze istnienia parafii (do 1945 r. świątynia służyła jako ewangelicka, następnie do 1993 r. była kościołem filialnym parafii prowadzonej przez księży zmartwychstańców mieszkających do dziś w klasztorze przy ul. Dąbrówki na Wildzie). Instrument ten, jakkolwiek mocno nawiązujący do tradycji barokowych (jasna intonacja, przewaga głosów wyżej brzmiących, mechaniczna traktura), nie jest pozbawiony rozwiązań późniejszych, jak choćby żaluzja manuału II. Skala manuałów obejmuje zakres C-g3, zaś pedału C-f1. Organy nieustannie służą nabożeństwom oraz działalności koncertowej. Regularnie organizowane są przez parafię koncerty i prezentacje organowe.

Obecny stan instrumentu określić należy jako dobry. Organy są objęte opieką organmistrzowską, w której przeszkodą jest trudny dostęp do wnętrza z powodu jego specyficznej konstrukcji. Trzeba jednak zaznaczyć, że, z powodu panującej w budynku wilgoci, klawiatury nawet w lecie bywają mokre. Czynnik ten z pewnością negatywnie wpływa na kondycję instrumentu.


Budowniczy
Karl Schuke
Rok zakończenia budowy
1962
Stan instrumentu
Dobry
Liczba głosów
26
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
mechaniczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Quintadena 16'1. Gedackt 8'1. Principal 16'
2. Principal 8'2. Principal 4'2. Subbass 16'
3. Spillflöte 8'3. Spitzgedackt 4'3. Oktave 8'
4. Oktave 4'4. Feldpfeife 2'4. Trichtergedackt 8'
5. Rohrflöte 4'5. Rohrquinte 1 1/3'5. Gemshorn 4'
6. Nassat 2 2/3'6. Sesquialtera 2 f.6. Nachthorn 2'
7. Oktave 2'7. Scharf 4 f.7. Hintersatz 4 f.
8. Mixtur 5-6 f.8. Krummhorn 8'8. Posaune 16'
9. Trompete 8'9. Trompete 4'
Pomoce
Połączenia: II - I, II - P, I - P
Żaluzja manuału II
Tremulant manuału II
Stół gry

Stół gry

Klawiatura pedałowa i dźwignie nożne

Klawiatura pedałowa i dźwignie nożne

Zbliżenie prospektu

Zbliżenie prospektu

Prospekt organów Schlaga (zdjęcie z pisma „Maryjna Wspólnota”)

Prospekt organów Schlaga (zdjęcie z pisma „Maryjna Wspólnota”)






Źródło

Oględziny własne 13.04.2022
Rozmowy z miejscowymi organistami: Marcinem Niedziałkowskim, Michałem Wachowiakiem, Przemysławem Przymuszałą
Parafialne pismo „Maryjna Wspólnota” nr 5/2016, 5/2017, 3/2018
Dyspozycja poprzednich organów: http://www.organy.pro/instrumenty.php?instr_id=671

Autor
Stanisław Subczyński


Ostatnia modyfikacja: 2025-01-30 15:43:15

Kościół Świętego Krzyża (Górczyn) (Poznań) - 49 głosów
Kościół Najświętszego Zbawiciela (Poznań) - 49 głosów
Bazylika Kolegiacka św. Stanisława Biskupa parafii NMP Nieustającej Pomocy i św. Marii Magdaleny (Fara) (Poznań) - 43 głosów

organofan15a
organofan15a 2025-01-30 20:33:11 Edytowany
Dziękuję! Już uzupełniam i poprawiam opis. Organista M. Niedziałk. twierdził kiedyś, że organy pochodziły z 1906 r. Miałem przeczucia, że jednak z 1907, ale wpisałem rok wcześniejszy. Już poprawiam
adam.bigosinski
adam.bigosinski 2025-01-29 15:03:30
Organy Schlaga zostały ukończone w 1907 r. Całość znajdowała się we wnęce wieżowej, nie samej wieży. Warto wspomnieć, że organy posiadały częściowo trakturę elektropneumatyczną.