Z bogatej historii parafii, jednej z pierwszych ewangelickich na Górnym Śląsku, wiemy, że w kolejnym małym kościele wzniesionym w 1748 po pożarze domu modlitwy z 1746 roku, przy rynku, zbudowane zostały organy mechaniczne przez Wilhelma Gottfrieda Schefflera. Miały one ośmiogłosowy manuał oraz dwugłosowy pedał. W 1780 r. kościół rozbudowano po uszkodzeniach spowodowanych pożarem. Nie ma informacji o innym instrumencie do lat 80. XIX. wieku.
11 llipca 1884 roku oddano do użytku nowe, 16-głosowe organy firmy Schlag & Söhne za barokowym prospektem Schefflera. W późniejszym czasie kościół gruntownie przebudowano i powiększono, zmieniając styl barokowo-klasycystyczny na neoromański. Zmiany obejmowały również organy. W 1904 roku ukończona została przebudowa instrumentu. Zmieniono m.in. szafę i prospekt oraz sterowanie instrumentu. Nowe, pneumatycznie sterowane rejestry i tabliczkę firmy umieszczono nad manuałami. O wcześniejszym układzie rejestrów świadczą widoczne z wnętrza zaślepione okrągłe otwory po wyciągach. Dodano także stałe kombinacje (obecnie nieczynne) oraz dla umieszczonej nad manuałem głównym, u szczytu instrumentu sekcji manuału II Jalousieschweller – szafę ekspresyjną, obsługiwaną dźwignią w kształcie łyżki (również nieczynna).
Instrument umieszczony na wyższej emporze, na osi ołtarza i ambony. Prospekt nawiązuje do stylistyki architektury kościoła i wyposażenia. Szafka gry zamykana drzwiczkami. Wiatrownice stożkowe. Grający siedzi tyłem do ołtarza. Tabliczka budowniczego umieszczona nad manubriami.
Skala manuałów: C-f3; skala pedału: C-d1.
Manuał I | Manuał II | Pedał |
---|---|---|
1. Bordun 16' | 1. Salicet 8' | 1. Violon 16' |
2. Principal 8' | 2. Gemshorn 8' | 2. Subbass 16' |
3. Gambe 8' | 3. Portunal 8' | 3. Octavbass 8' |
4. Gedackt 8' | 4. Flöte 4' | 4. Violoncello 8' |
5. Octave 4' | 5. Geigen Principal 4' | |
6. Quinte u. Octave 2 2/3' | ||
7. Mixtur 3 fach |
Wiedza własna, oględziny instrumentu
ks. Szymon Czembor, Parafia Ewangelicko-Augsburska Zbawiciela w Tarnowskich Górach, Tarnowskie Góry 2011
Ostatnia modyfikacja: 2025-10-13 16:23:48