Historia organów

Pierwsze udokumentowane wzmianki o organach w Bazylice Bożego Ciała pochodzą z roku 1373. Z informacji zebranych przez ks. Kazimierza Łataka CRL dowiadujemy się:

Z analizy zapisów w zachowanych księgach miejskich Kazimierza wynika, że obecny kościół oddano do użytku sakralnego w latach osiemdziesiątych XIV wieku, a ściślej mówiąc po konsekracji trzech ołtarzy w 1387 roku. Kościół miał także chór przy ścianie północnej, na który prowadziły kręte, kamienne schody zachowane w niezmienionej formie do dnia dzisiejszego. Na chórze znajdowały się organy, które zbudował w latach 1373-1378 mistrz Marcin, a w 1385 roku przerobił mistrz Jan.

Mistrz Jan, o którym tu mowa, to być może Jan Wanc, organmistrz z Żywca, który według Jerzego Gołosa zbudował organy z pedałem w 1381 roku w tamtejszym kościele św. Małgorzaty.

Wejście do organów znajdowało się w wieżyczce, w zakrystii, po krętych, wąskich, kamiennych schodkach. Zachowane stare XIV wieczne kamienne schodki prowadzące z zakrystii do miechu i bocznych organów.

W roku 1439 zbudowano przejście gankowe łączące klasztor z kościołem, zaś ok. 1440 roku dobudowano zakrystię, która wchłonęła dolną część wieżyczki, gdzie było pierwotne wejście do organów. W zakrystii wykonano balkonik prowadzący z przejścia gankowego, dlatego zmieniono wejście z antresoli na chór z organami. W tej formie pozostało ono do dnia dzisiejszego i prowadzi do organów bocznych.

Dnia 9 grudnia 1595 roku kościół Bożego Ciała dotknął pożar, który zniszczył dach i organy.

Od Księdza Ranatowicza CRL wiemy, że były to wielkie organy zawieszone nad starą amboną. Ks. Stefan Ranatowicz CRL w opisie kościoła napisał: Organy były wielkie nad kazalnicą, starą strukturą, te zepsowane y że daleko było na nie chodzić, zniósł je Hyacynthus Liberiusz proboszcz, a na tym miejscu dał okno.

W kościele znajdowały się też pozytywy. W 1629 roku remont takiego obiektu przeprowadził niejaki Tomasz, utożsamiany z Tomaszem Rayberem, organmistrzem działającym w Krakowie.

Ks. Stefan Ranatowicz CRL opisuje, że w prezbiterium (Minori Chro) na ścianie północnej, gdzie obecnie znajdują się organy boczne, były organy (pozytyw) o trzech głosach:

Organy były małe In Minori Chro, na tym miejscu gdzie teraz, ale że zły były o trzech głosach, y struktura stolarska robotą, zniósł je Hyacinthus Liberiusz, proboszcz, a dał te nowe [w 1664 roku].

"Prospekt organowy wczesnobarokowy, rzeźbiony, malowany, złocony. Architektoniczny o bogatym ukształtowaniu plastycznym i dekoracji snycerskiej, dwykondygnacyjny, dziewięcioosiowy w partii dolnej trzy /pięcio?/ - kondygnacyjny w części górnej, uszaty.
Podwyższona oś /wieżyca/ środkowa i skrajne dwie wieżyczki wewnętrzne występują trójkątnie z uskokami, pomiędzy nimi zredukowane osie płaskie zamknięte prostym belkowaniem.
W górnej partii prospektu podwyższona oś środkowa występuje półkoliście z uskokiem, osie skrajne płaskie.
W dolnej części prospektu osie występujące półkoliście osadzone na wspornikach, osie występujące trójkątnie osadzone na wspornikach ukształtowanych trójkątnie.
Podstawa prospektu /cokół/ węższa od nadbudowy, z wysuniętymi na boki wolutowymi wspornikami.
W zwieńczeniu wieżyc skrajnych i najwyższej ażurowe szczyty.
Bogata dekoracja snycerska obejmująca wypełnienia naroży, belkowania, szczyty, uszy, cokół prospektu i balustradę chóru, ażurowa o motywach małżowinowo-chrząstkowych, okuciowych i roślinnych. Po bokach uszu - główki puttów." Oto opis z karty o organach w Kościele Bożego Ciała w Krakwie z dnia 1982 roku nr KRX 000 002282
 

Organy boczne od 1664 roku do 1957 roku

Organy 25-głosowe zbudowane zostały przez organmistrza Bartłomieja Juszkowicza w 1664 roku – tak podaje kronika klasztoru. Instrument umieszczono nad chórkiem muzycznym znajdującym się powyżej na baldachimowym zwieńczeniu stall. Były to organy z jednym manuałem. Według umowy z 1680 roku między organmistrzem krakowskim Bartłomiejem Juszkowiczem a ówczesnym prepozytem w Wolbromiu, Janem Brodawskim, Juszkowicz miał budować organów w świątyni w Wolbromiu, którą od 1633 roku zarządzali Kanonicy Regularni Laterańscy. W dzisiejszej formie w organach bocznych została część zabytkowych głosów oraz zabytkowa szafa organowa. Przeglądając zachowane odnotowane wydatki związane z utrzymaniem kaplicy Zwiastowania a, zapisanych w księgach kasowych, dowiadujemy się:

1665 Grubarzowi na piwo przy zamiataniu śniegu w kaplicy B.V.M. i z organ 4 gr.

Z dokumentacji historycznej zostały wypalone inskrypcje na zewnątrz szafy organowej. Są to szczątkowe informacje w postaci inicjałów, ale można je zidentyfikować. Pozostawione informacje to wypalone inicjały: Fallowski Mikołay, J.Jachimek, A.O. – wypalił je pewnie Andrzej Ostaszewski (1713-1771) – organmistrz. W latach 1775-1778 przy organach pracował czynny w Krakowie organmistrz – Ignacy Ziernicki. Orzekł on wówczas, że …organ jest zbyt mocny i może spowodować pęknięcie murów…, wobec czego polecił usunąć 6 lub 8 głosów, co też wykonano.

W aktach wizytacyjnych z 1748 r. w Archiwum Kurii Metropolitarnej w Krakowie zanotowano króciutką notatkę o instrumencie w kościele: Organum magnum bonum [dobre wielkie organy]

W Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, sygn. IPK. A 1, Inwentarz Kościoła Parafialnego pod tytułem Bożego [Ciała] z data 1802 r. oraz 1838 znajduje się opis takiej samej treści:

[k. 2] […] Galerye, obustronnie, dla kantat, i Muzyki, - po prawej stronie powyżey Galeryi Organy wielkie rzeźbami snycerskiej roboty wyzłacanemi ozdobione, iakoby w powietrzu przy Ścianie Kościoła na legarach i sztabach żelaznych w murze osadzonych stoi, do których wchód idąc galleryą z Zakrystyi powyżey Stall z lewey strony.
[k. 3v] […] iest także Chór przy wielkich drzwach na słupach drzewianych sześciu, lecz ten bez Organ […].
[Dopisek na marginesie inną ręką:] z klawiaturą Polską głosów dwanaście"
Kolejne inicjały to R.D. 1847.
J. Baczakiewicz 1850,
Kolejne: M.M.

Przeniesienie organów z prezbiterium na chór w tyle kościoła (1860 rok)

W roku 1860 przeniesiono organy z prezbiterium na wybudowany wcześniej, bo w 1772 roku chór (usunięto wtedy kilka głosów).
Najstarszy opis przeniesienia organów z prezbiterium na chór muzyczny można znaleźć w periodyku Ognisko – Pismo Tygodniowe, poświęcone interesom Rolnictwa, Przemysłu, Handlu, Sztuki i Rzemiosł. Nr 52, 22 Grudnia 1860 rok.

Nadesłane
Z prawdziwą pociechą dowiadujemy się, że W. Ks. Słotwiński zostawszy przełożonym Zgromadzenia Księży Kanoników Regularnych na Kazimierzu, zajmuje się gorliwie restauracją tak klasztoru, jak też jednego z najwspanialszych kościołów w Polsce, (kościoła Bożego Ciała.) Nie mówiąc już o innych reperacjach w Świątyni téj dokonanych, mówić tu głównie chcemy o starożytnym bo 207 lat mającym (nieznanego mistrza) organie. Ten szanowny kapłan uważając, że belki na których spoczywa cały ogrom organowego ciężaru nachylił się, a w obawie runięcia całego organu, postanowił takowy przenieść z prezbiterium do głównéj nawy to jest w właściwe mu miejsce.
Zaprosiwszy przeto p. Ignacego Wojciechowskiego organmistrza, jako znanego już w wielu tego rodzaju dokonanych prac, tak u nas jak i za granicą powierzył mu przeniesienie, oraz zupełne (stósownie do nowego chóru) przerobienie rzeczonego organu. Praca ta została w terminie wykonana a próba odbyła się przy liczném zgromadzeniu amatorów i znawców muzycznych, dnia 18 października b. r.
Prócz poprawienia i przerobienia niektórych siłą czasu zużytych głosów, dorobiono nowych 8 jakoto: w P e d a l e subbas i violonbas, w M a n u a l e cztery, Flet amabil stop 8, głos wierzbowy stop 8, Kwint Amor stop 8, flet mniejszy stop 4, w p o z y t y w i e 2.pryncypał stop 8. Tudzież jeden miech własnego wyrobku, w miejsce siedmiu dawniéj miechów przy tym organie niezbędnych.
Amatorowie i artyści unosili się nad melodyą i harmonią, jak niemniéj nad jędrnością czystością wszystkich tonów tego organu, w końcu nad charakterystyczną delikatnością szczegółowych głosów. Mianowicie głos wierzbowy w polaczeniu z innemi , jako to z fletem amabil, lub innemi fletami zadowolnił wszystkich tak, że nie pozostało do życzenia. – Organ ten według zdania znawców równa się katedralnemu, a przewyższa wszystkie inne organy w Krakowie.
X. B Św. P. a.

Gdy organy stały na chórze remont przeprowadził Aleksander Żebrowski, który pozostawił tu swoje inicjały Ż.A. Wiadomo o nim, że budował i remontował organy w Krakowie w latach 1885-1914 m.in. w Kościele Mariackim, w kościele św. Anny i innych. W Opublikowanym w 1931 periodyku "Muzyka Kościelna" ówczesny organista przy kolegiacie św. Floriana, Franciszek Przystał, opisał organy w kościołach krakowskich.

Kraków - ten, polski Rzym - posiadający najwięcej i najpiękniejsze kościoły w Polsce, może również poszczycić się pięknymi organami. Najstarsze z nich, to organy w Kościele Bożego Ciała o bogatej romańskiej strukturze i pięknie brzmiących głosach. Zbudowane prawdopodobnie w XVII wieku, restaurowane przez organomistrza Wojciechowskiego z Krakowa w XIX wieku, posiadający 23 głosy, 2 manuały o 45 klawiszach i ped. o 21 klawiszach. Mimo wielkiego zniszczenia przez czas używane są do dnia dzisiejszego.

Da się też odczytać nazwisko KWAŚNIEWSKI 1934. W 1936 roku remontowano organy za prepozytury Józefa Górnego. Są jeszcze inne inicjały, lecz mało czytelne i w obecnie nie można ich jednoznacznie zidentyfikować (T.M.i inne). Na chórze w tyle bazyliki stały te organy do roku 1957. Był to instrument mechaniczny. Kontuar był tak ustawiony, że organista siedział tyłem do ołtarza na środku chóru i korzystał z lusterka, aby patrzeć na kościół.

Jak podają żyjący księża (ks. Tadeusz Masłowski, ks. Feliks Mleczko), którzy mieli do czynienia z ówczesnym organistą Stefanem Płachtą, organy te musiały być w złym stanie, ponieważ bardzo często Płachta się denerwował, kiedy mu coś nie grało.

Oto lista głosów organów przed 1957 rokiem, czyli przed przeniesieniem organów z chóru w tyle kościoła na pierwotne miejsce na północną ścianę prezbiterium (dane pochodzą z pracy magisterskiej Mariana Machury Zabytkowe organy w kościołach Krakowa z 1960 r.):

Cymbał 3 rz
Piccolo 2’
Pryncypał 8’
Oktawa 4’
Gemshorn 8’
Tryba 8’ (dodana)
Flet minor 4’
Mixtura 3 rz. (przerobiona)
Kwinta 2 2/3’
Kwintadena 8’
Gamba 8’
Flet major
Klarnet 8’ (dodany)
Pryncypał skrzypc. 8’ (nowy)
Fugara 4’
Trawers 4’
Salicjonał 8’
Flet maior 8’

Bombardon 16’ (dodany)
Pryncypał bas 16’
Violonbas 16’ (nowy)
Oktawbas 8’
Subbas 16’
Cello 8’
Fletbas 8’

Podczas ocieplania sufitu nad zakrystią Bazyliki w roku 2008 odnaleziono z pozostawionych resztek piszczałek ze starych organów bocznych zabytkowe piszczałki.

OBECNE ORGANY (1957-2016)

Obecne organy w Bazylice Bożego Ciała są największym instrumentem w Krakowie. Zaprojektowano je na 83 głosy. Składają się z dwóch połączonych części:

• Organów bocznych [1664r./1957r.] (20 głosów) mieszczących się w prezbiterium;
• Organów głównych [1958-1963] (63 głosy) umieszczonych na chórze muzycznym.

Organy zaplanowane są na 5950 piszczałek i 25 dzwonów (2 oktawy) Organy boczne zostały elektrycznie połączone z organami głównymi. Do grania wykonano dwa identyczne, wolnostojące kontuary czteromanuałowe z pedałem: jeden przy ołtarzu, drugi na chórze w tyle bazyliki. Budowa organów rozpoczęła się w 1957 r. Pierwszy etap (1957-1959) to przeniesienie organów na swoje pierwotne miejsce do prezbiterium i od tej pory pojawia się nazwa Organy boczne. Drugi etap zaczął się od prośby o zezwolenie na budowę nowych organów głównych wystosowane do kurii metropolitalnej w Krakowie dnia 28 czerwca 1958 r. Zob. ABC, Kronika klasztorna, II, s. 307-308, 313-314. Organy budowała firma Biernacki pod nadzorem profesorów Chwedczuka i Machla. Zob. B. Kołpanowicz-Krzyżanowska, Dzieje organów w kościele p.w. Bożego Ciała w Krakowie, s. 57, 68. W kompozycji Tadeusza Machla występowała polichóralność i stąd pewnie źródło pomysłu stworzenia organów dwuczęściowych. Wykonawcą była firma Dominika Biernackiego (wówczas z Warszawy). Konsekwencją takiego projektu była zmiana traktury mechanicznej na elektro-pneumatyczną. Stosunkowo duża liczba takich organów odzwierciedla ówczesne możliwości w kraju za "żelazną kurtyną". Traktura elektro-pneumatyczna jest typem traktury, do budowy której użyto elementów elektrycznych (przekaźników, diod) i pneumatycznych (rurek, mieszków). Impulsy elektryczne przy napięciu stałym 24V przebiegają od stołów gry do wiatrownic połączone odpowiednią ilością kabli. Elementy dyspozycyjne zamontowane w stole gry są urządzeniami elektrycznymi (włączniki od klawiszy, włączniki od wolnych kombinacji). Dopiero w samej wiatrownicy znajduje się przekaźnik odbierający impuls elektryczny i przetwarzający go na impuls pneumatyczny – uruchamia się mieszek. Zastosowanie energii elektrycznej do przekazywania impulsów od stołu gry do wiatrownic, umożliwiło połączenie kablami prowadzonymi pod posadzką Bazyliki między organami głównymi i organami w prezbiterium.
Dodatkowo tego typu traktura pozwoliła na zastosowanie ruchomych stołów gry.


Organy boczne

W roku 1957 rozpoczęto budowę całych organów od przeniesienia na pierwotne miejsce organów z 1664 roku z chóru [tył kościoła] Kościoła do prezbiterium na ścianę północną. Z poprzednich zabytkowych organów z 1664 roku pozostawiono szafę barokową oraz piszczałki w prospekcie: Oktawbas 8’ oraz inne widoczne w prospekcie, dziś nie podłączone. Poza tym reszta głosów organów bocznych jest nowa: piszczałki labialne były wykonane w Kobyłce koło Warszawy, w firmie Jana Chacińskiego. Głosy manuału z organów z 1664 roku obejmowały 5 oktawow.

Budowane nowe organy zaplanowano na 61 piszczałek w głosie i stąd jedna z przyczyn wymiany większości głosów, w których było mniej piszczałek. W roku 2008 podczas ocieplania dachu nad zakrystią odnaleziono stertę resztek piszczałek z organów z 1664 r. Stan drewna był tak zły, że uzmysławia decyzję ówczesnych budowniczych o wymianie piszczałek na nowe. 

Zdemontowana w 1957 roku część głosów starych, które miały jeszcze wartość użytkową, miały być założone w organach w Kościele Kamieniu, w gminie Czernichów (dziś placówka Kanoników Regularnych Laterańskich). Piszczałki głosu Oktawbas 8’, umieszczonego w prospekcie, mają poszarpane końcówki. Dawniej nie stosowano bowiem dostroików, a długość korpusu piszczałki zmieniano poprzez rozrywanie, spłaszczanie lub deformowanie górnego końca korpusu.

Miech organów bocznych mieści się nad zakrystią i wyposażony jest w urządzenie do kalikowania. Dzięki tak schowanemu miechowi nie słychać zupełnie jego pracy wewnątrz bazyliki. Kiedy kontuar od XIV wieku stał na chórku nad stallami, był dobry kontakt z kalikantem i wtedy używano organów bez prądu. Dziś w dobie elektryczności to nie ma sensu, gdyż najbliższy z kontuarów jest daleko od miechu – przy ołtarzu głównym.

Organy główne

Organy główne, jako drugi element całych organów, budowano w latach 1958-1963. Oparte są na tregarach znajdujących się na bombastycznym barokowym chórze muzycznym z lat 1770-1772, wspartym na sześciu kolumnach.

W momencie budowy organy główne zaprojektowano na 62 głosy. Nie założono do dziś piszczałek 7 głosów językowych. Wiatrownice i pozostałe mechanizmy traktury do brakujących głosów zostały zrobione i są kompletne. Echo manuału III obejmuje wszystkie głosy z tego manuału, dając płynne zmiany głośności granych dźwięków. Bardzo duży miech umieszczono w wieży obok bazyliki, przez co jego praca nie jest słyszalna wewnątrz kościoła. Organy są od roku 1963 największymi organami w Krakowie pod względem ilości głosów (pod tym względem zdystansowały nawet instrument w Bazylice Mariackiej). Poza tym organy, posiadają unikalną możliwość grania utworów napisanych na zasadzie echa oddalonych od siebie o około 70 m instrumentów. Taka konstrukcja organów daje możliwość grania z dołu koło samego ołtarza głównego, lub z chóru znajdującego się w tyle bazyliki.
 

Renowacje

Pod koniec roku 2001 został wyremontowany miech organów bocznych znajdujący się nad zakrystią. Prace wykonywał organmistrz Jan Bryl z Krakowa. Przy okazji została wymieniona większość uszkodzonych mieszków w organach głównych. W roku 2004 podczas renowacji stall wykonano też renowację zabytkowej szafy organowej. Prace finansowane były przez SKOZK (Społeczny Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa). Pomalowano wtedy wszystkie piszczałki w prospekcie na srebrno. Od początku czerwca do końca sierpnia 2005 roku, dzięki staraniu ówczesnego ks. proboszcza Tadeusza Masłowskiego CRL, została przeprowadzona gruntowna renowacja całych organów bocznych, włącznie z oczyszczeniem z lakieru zabytkowych piszczałek z prospektu, które teraz błyszczą pierwotną świetnością. W 2005 roku, podczas całkowitej renowacji bocznych organów, przeniesiono z organów bocznych Dzwony (25 dzwonów) do organów głównych. Zdecydowano się na to z uwagi na bardzo utrudniony dostęp do nich, kiedy znajdowały się na ścianie w górnej części szafy organów bocznych w prezbiterium. Bardzo duży miech umieszczono w wieży obok Bazyliki, przez co jego praca nie jest słyszalna wewnątrz Bazyliki. Część najmniejszych piszczałek widocznych w prospekcie to nowe piszczałki, zrobione dokładnie na wzór starych, wykonane w 2005 roku przez firmę Jana Chacińskiego z Kobyłki koło Warszawy. Organmistrz Roman Raźniak, który remontował organy, zadecydował, że poprzednie piszczałki były bardzo zniszczone i z uwagi na bardzo cienkie średnice były nie do wyprostowania i oczyszczenia z lakieru. Żaluzja tej sekcji nie obejmuje głosu z prospektu (Oktawbas 8’ oraz niegrających pozostałych piszczałek – dziś atrapy). W sierpniu 2006 uszkodzeniu uległ główny miech. Klejenie uszkodzeń wykonał organmistrz Jan Bryl. Dwa lata później ponownie ten miech się rozerwał. 13 łat nakleił Jarosław Raczek. W kwietniu 2014 roku organmistrz Łukasz Kmiecik uzupełnił brakujący głos organowy językowy Trompet 8' w pedale organów głównych. Głos ten pochodził z kościoła św. Wojciecha na osiedlu. Bronowice w Krakowie, gdyż tam był zbyt głośny, a w kościele Bożego Ciała jest idealny. W październiku 2014 roku organmistrz Łukasz Kmiecik uzupełnił brakujący głos organowy językowy Trompet 8' w manuale II. Głos ten pochodził z rozbieranych organów w kościele św. Kazimierza w Nowym Sączu, gdzie był w prospekcie umieszczony horyzontalnie i nosił nazwę Trąbka Hiszpańska.

Opiekunem organów jest obecny organista Jarosław Raczek. Organy są w pełni sprawne. Wymagają one jedynie wyczyszczenia z osiadającego kurzu i odpadających tynków z sufitu i strojenia. Organy te są od roku 1963 największymi organami w Krakowie pod względem liczby głosów. Poza tym posiadają możliwość grania utworów napisanych na zasadzie echa. Daję to słuchaczowi unikalne wrażenie słuchowe, a jednocześnie nie sprawia większych trudności technicznych w wykonawstwie na dwóch oddalonych od siebie o około 70 metrów częściach instrumentu.

Organiści pracujący, oraz księża Kanonicy Regularni grający
w Kościele Bożego Ciała w Krakowie:

Wg informacji ks. prof. dr. Kazimierza Łataka w Kościele Bożego Ciała od XIV wieku było dla organisty i dzwonników osobne mieszkanie przy klasztorze, co oznacza, że w tamtych czasach organistami byli ludzie świeccy. w XV wieku oficjaliści pomocniczy: sojusz, kantor, wicekantor (succentor), organista, byli opłacani przez rektora, chociaż mieli także prawo do udziału w ofiarach kościelnych oraz wyżywienia w klasztorze. Wszystkie nabożeństwa w niedziele i święta były sprawowane przy akompaniamencie organów oraz kapeli. Organy posiadał kościół już w XIV wieku, natomiast istnienie kapeli potwierdzone jest od XVI wieku. Śpiewami kierował kantor, którego istnienie poświadczają źródła zarówno w XV, jak i w XVI wieku. Kantorzy byli zarazem nauczycielami w szkole parafialnej. Zestawienie szczegółowe akt konsystorskich wskazuje, że w XVI wieku w szkole udzielało się najmniej sześć osób: rektor, nazywany inaczej magistrem lub seniorem, socjusz rektora, którego nazywano także klerykiem pedagogiem, kantor i jego zastępca nazywany succentorem, organista, palacz oraz służący rektora. Organiście płacono w tym czasie średnio 8 florenów rocznie, czyli ok. 6 grzywien. W drugiej połowie XVI wieku nabożeństwo adoracyjne przy Grobie, które trwało w Wielki Piątek i w Wielką Sobotę, gromadziło wszystkie stany parafii. Brali w nim czynny udział organista z kapelą, trębacze, chór szkolny, kantorzy, członkowie bractwa, ministranci. W Wielki Piątek kantorzy śpiewali przy Grobie Pasję. Zakrystian odnotował, że w związku z adoracją Grobu młodsi śpiewacy otrzymywali obwarzanki i miód, starsi natomiast na piwo i gorzałkę. W lipcu 1519 roku kilku braci wniosło do konsystorza skargę, zarzucając Prepozytowi Piotrowi z Lwówka (1518-1526) niewłaściwe traktowanie i postępowanie . W 1522 roku powtórzyły się skargi i biskup Konarski zarządził wizytację w klasztorze. Wizytację prowadzili: Jan Amicinus, biskup pomocniczy, Jan Konarski, archidiakon, Mikołaj Bedleński, wikariusz generalny, Piotr Konarski, kanclerz kurii, Jan Krakowski, prepozyt skalbmierski, oraz Wawrzyniec ze Słupczy, audytor konsystorialny. W zaleceniach powizytacyjnych z 10 lipca 1522 roku czytamy m.in. że: przy stole, w czasie lektury, oraz podczas kapituł należy zachowywać ciszę; do stołu nie wolno zapraszać osób świeckich poza organistą i kantorem.
 

XV wiek

Organista Maciej
(1413) Spośród funkcjonariuszy klasztornych, którzy występowali w czasie prepozytury Konrada Alemana (1405-1424) dokumenty wymieniają ludzi świeckich. Akta miejskie wspominają o kucharzu klasztornym, o witrykach kościelnych Teodoryku (1411-1419) i Mikołaju Hofmanie (1423), o organiście Macieju (1413), a także o dzwonniku Mikołaju (1419).

Vincentius
organista ecclesiae nostre

Nicolaus
organista.

ffr. Jacobus
organista praesbyter

Martinus
organista

Dominus
Stanislaus
Organista

Organista Stanislaus

Imiona organistów z XV i XVI wieku zostały znalezione przez Dr. Adolfa Chybińskiego. Opublikował je w 1910 roku w Przeglądzie Muzycznym, dwutygodniku poświeconym muzyce (Warszawa, 1 lutego 1910 r.) w artykule Z poszukiwań historyczno-muzycznych w klasztorach krakowskich. Z dziejów muzyki w Klasztorze Kanoników Regularnych Laterańskich Bożego Ciała w Krakowie.

XVI wiek

Dominus
Adam
Organista et Supperior
(1541)

Stanislaus Bednarz
organista "ex domo Abbatis Szczericzen" Liber Natorum et Baptizatorem in parachia S. S. Corporis Christi Casimiriae ad Cracoviam ab anno 1578 ad annum 1616
organista
Adam
(1581) Na stronie 14 Liber Natorum et Baptisatorum 1578-1616, jest metryka chrztu z 10 grudnia 1581 roku Tomasza, syna Adama, organisty kościoła Bożego Ciała .
Balthasarus
Organista
(1583) Liber Natorum et Baptizatorem in parachia S. S. Corporis Christi Casimiriae ad Cracoviam ab anno 1578 ad annum 1616 - fol. 14v.

XVII wiek

Christophorus
Organarius
(1605) W "Liber natorum" pod datą 1605 jest wspomniany ten organista w rubryce Illegitimi

Bartholomeus Korabiowski
presb. organorius
(1623) W Casimirae Civitatis. Ks. Stefan Ranatowicz odnotował na stronie 33v zgon organisty: „10. Bartholomeus Korabiowski presb. organarius Ecclesias nostras eadem peste obiit Anno Domini 1623”

Thomas
Organista
(1629) "Thomasowi organiście ad rationem od pozytywu 15 zł" - taki zapis jest w Księdze "Reg. Exp. et Perc." na stronie 35.

Paulus Roniuski
organarius
(1642) W Casimirae Civitatis. Ks. Stefan Ranatowicz odnotował na stronie 34v zgon organisty: „34. Paulus Roniuski professus Ceremecen organarius ibidem sepultus Anno Domini 1642 presbyter”

Mauritius Klosowicz
Organista
(1671)
+ Crac. 1671. data zgonu organisty konwentu w "Cathalogus Patrum & Fratrum" str. 13

XVIII wiek

organista
Martinus Krupecki
(+1711) 29 listopada 1711: "Multum huic simulasse quamvis grassante Cracoviae illi praesenti blandiebatur; quem postea exsiccato funerum diluuio absorpsere modestum in Vita, immodicum in pys laboribus Organarium excellentem etiam fletu emisso censere licuit. Sed mors Musicae fleti nescia rapuit et Capellae Magistrum, Spiritus artus eius deseruit Anno Aetatis suae 35. Cui sat abunde…ad fistulam Angelorum Chorus forte praecentore camit quem hinc conduxit" - Memorial str. 322

organista Michał Pleniański
(1711) 22 grudnia 1711 roku Michał Pleniański, organista miał specjalne nabożeństwo do bł. Stanisława, za jego też przyczyną doznał szczególnej łaski pomocy materialnej.

XIX wiek
ks. Jan Babraj CRL
* 21.V.1862
+ 29.IX.1922
(1891)
Organista pomocniczy
Do zakonu wstąpił w styczniu 1886 roku. W czasie obłóczyn otrzymał imię zakonne Guaryn.
W latach 1891-1893 był magistrem nowicjatu i klerykatu a z 1981 roku pochodzi jego śpiewnik z harmonizacją - rękopis.
Interesował się muzyką i sztuką, grał na organach, próbował także komponować. W kronice klasztornej odnotowano, że „pielęgnował z zamiłowaniem śpiew gregoriański” , a do grona jego przyjaciół należał m.in. Lucjan Rydel. Kronika klasztorna, s.227. Jego grę na organach chwalił także w swoim dzienniku wizytujący w 1898 roku klasztor opata generalny Luigi Santini. Zob. ASPiV, Quaderno M.-355. Zmarł nagle 29 września 1922 roku w rodzinnej Królówce i tam został pochowany trzy dni później. Nabożeństwu pogrzebowemu przewodniczył prepozyt Józef Górny . W nocie pośmiertnej wysłanej przez klasztor do kurii generalnej zakonu napisano m.in. że był to „amator pauperum, indefessus cathecheta, cultor artis musicae”. "miłośnik ubogich, niestrudzony katecheta, wielbiciel muzyki "

XX wiek

Józef Grzybek
* 15.V.1909
+ 17.III.1986
(1930-1935)
polski historyk, organista i dyrygent związany z Podhalem.
Uczęszczał do szkoły podstawowej w Osielcu, a następnie do gimnazjum prowadzonego przez misjonarzy w Krakowie (1922-1929). Dzieląc swoje zainteresowania pomiędzy muzyką i historią, już w gimnazjum nauczył się grać na organach. Studia ukończył w roku 1935 na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego i w czasie studiów był organistą w Kościele Bożego Ciała w Krakowie . Zainteresowanie śpiewem chóralnym spowodowało, że stał się założycielem i dyrygentem wielu chórów, a były to m. in.: Chór żeński (kościelny) przy Parafii Bożego Ciała w Krakowie.
W 1965 obronił pracę doktorską i rozpoczął pracę jako organista w Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Nowym Targu. Założył i prowadził chóry, m.in. w Krakowie, Suchej Beskidzkiej i Nowym Targu - łącznie dziesięć chórów. Był odpowiedzialny za zorganizowanie i przygotowanie pięciuset chórzystów na występ powitalny na nowotarskim lotnisku w czasie podróży apostolskiej Jana Pawła II do Polski w 1979 roku. Na wniosek kardynała Franciszka Macharskiego zasługi dla Kościoła wyróżniony został odznaczeniem Pro Ecclesia et Pontifice. Jego syn Bogusław, jest założycielem i dyrektorem krakowskiego chóru akademickiego Organum oraz organistą w Bazylice Mariackiej.

Franciszek Widełka
*18.01.1918
+02.12.1994 (?)
(1935-1947)
Do zakonu Kanoników Regularnych Laterańskich wstąpił w 1935 r. Po odejściu z zakonu w 1947 r. studiował i pracował w Akademii Muzycznej w Krakowie, uzyskując tytuł profesora zwyczajnego.
Uczył organów i teorii muzyki w Państwowej Szkole Muzycznej II st i. Władysława Żeleńskiego w Krakowie. (1972-1981). Dyplomant Organów, Teorii muzyki i Wydziału Wokalnego u prof. Romaniszyna Akademii Muzycznej w Krakowie.
Docenił jego grę Stanisław Bursa, słysząc jak gra akompaniament do kompozycji "Ludu mój ludu...!"
Grał również w kościele pw. św. Stanisława Kostki w Krakwie na Dębnikach w latach 60 XX wieku.
Równocześnie podczas gdy stanowisko organisty objął obecny organista prof. Mieczysław Tuleja - absolwent Salezjańskiej Średniej Szkoły Muzycznej z Przemyśla, prof. Widełka przychodził w każdą niedzielę grając w czasie uroczystych mszy św. niedzielnych a także ważnych okolicznościowych.
Współpraca między organistami, była na wysokim poziomie.
Jego brat ks. Teofil Teodor Widełka CRL również grał dobrze na organach - i skrzypcach.
Tadeusz Machl
* 22.X.1922
+ 31.VIII.2003
(1947-1950)
Współprojektant obecnych organów
Edukację rozpoczął się w Szkole Muzycznej we Lwowie W latach 1941-43 brał udział w stałych, tajnych koncertach, organizowanych w lwowskim Zakładzie Sierot Polskich. Po wojnie był organistą w Kościele św. Elżbiety we Lwowie (1944-46) i w Kościele Bożego Ciała w Krakowie (1947-50) i kontynuował naukę w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie grę na organach w klasie Bronisława Rutkowskiego. Od 1952 roku wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, gdzie pełnił funkcję kierownika katedry kompozycji, dziekana Wydziału Teorii, Kompozycji i Dyrygentury Akademii Muzycznej w Krakowie.

Stefan Płachta
* 1925
+ 22.XI.1996
(1950-1960) ur. 1925r w Cichawce k/Bochni; brat zakonny, wystąpił i był organistą u o.o. Pijarów w Rakowicach. Zmarł przy organach w czasie nabożeństwa w dniu patronki muzyki kościelnej i organistów - św. Cecylii (1996). Przybył na stałe do Krakowa w 1944 r.; wieloletni organista w kościele Bożego Ciała i u o.o. Pijarów w Rakowicach; poeta. Z racji obu swych artystycznych zamiłowań - przyjaciel Wojciecha Barana (organisty z kaplicy św. Jana Chrzciciela w Prądniku Czerwonym). Jego twórczość poetycka zawiera wiele akcentów związanych z miejscami zamieszkania - okolicami Bochni, Prądnika Czerwonego i Rakowic. W 1974 r. zadebiutował prozą w "Wieściach", a pierwsze jego wiersze ukazały się w tychże w 1980 r.

Ks. Stanisław Świś CRL
* 25.IV. 1932
+ 06.II.2003
(1977-1991)

Organista pomocniczy
ks. Stanisław Świś urodził się 25 kwietnia 1932 roku w Konstantowie na Lubelszczyźnie . Szkołę powszechną ukończył w rodzinnej miejscowości. Szkołę średnią rozpoczął w Kraśniku, a ukończył w Krakowie. W sierpniu 1950 roku wstąpił do zakonu. Po święceniach kapłańskich pozostał w Krakowie, podejmując studia w szkole muzycznej. Pod kierunkiem profesora Machla, prof. Jargonia i prof. Franciszka Widełki uczył się gry na organach i skrzypcach. Zamiłowanie do muzyki wyniósł z rodzinnej wioski, tam uczył się jej pierwszych zasad pod kierunkiem ludowych muzykantów.
Po wyjeździe z kraju w 1963 roku przebywał najpierw w klasztorze w Beauchene we Francji, a następnie w klasztorze św. Agnieszki w Rzymie. W Rzymie pełnił obowiązki organisty pomocniczego przy bazylice św. Agnieszki . W 1964 roku na kapitule generalnej zakonu odbytej w Rzymie reprezentował prowincję polską, gdyż wybrani w kraju delegaci nie otrzymali paszportu. Od 1965 roku pracował w duszpasterstwie polonijnym w Birmigham w Anglii , a od 1971 roku w duszpasterstwie polonijnym w Stanach Zjednoczonych. Zarówno w jednym, jak w drugim środowisku dał się poznać jako dobry muzyk, organizator i dyrygent chórów, organizator koncertów polskiej muzyki i pieśni kościelnej. W 1977 roku powrócił na stałe do Polski. Rezydował w klasztorze w Krakowie, w Gietrzwałdzie i w Drezdenku. Krótko pracował także w duszpasterstwie parafialnym w Kamieniu i w Bajtkowie. Znał biegle kilka języków, doskonale grał na organach i skrzypcach. W seminarium zakonnym w Krakowie prowadził wykłady dla nowicjuszy z zakresu śpiewu liturgicznego, języka łacińskiego, angielskiego i włoskiego, prowadził chór klasztorny. Napisał muzykę do wielu hymnów i pieśni kościelnych oraz różnych zakonnych tekstów liturgicznych, m.in. do oficjum na święto św. Moniki i św. Augustyna , do oficjum Triduum Paschalnego , do nieszporów niedzielnych i o Najśw. Sakramencie śpiewanych w kościele Bożego Ciała w Krakowie. Wydał drukiem pieśni maryjne śpiewane w Sanktuarium Gietrzwałdzkim, zredagował zbiór modlitw zakonnych kanoników regularnych . Udzielał się jako tłumacz, uczył gry na organach. Pozostawił po sobie sporo rękopisów muzycznych.
Zmarł nagle 6 lutego 2003 roku. Uroczystości pogrzebowe odbyły się w Krakowie dwa dni później. Ciało spoczęło w grobowcu zakonnym na cmentarzu Rakowickim .

Edward Stankowicz
*01.II.1934
+19.IV.2006
(1960-2001)
• Urodzony 1.02.1934 r. w Byszycach koło Wieliczki.
• Po ukończeniu szkoły podstawowej w Świątnikach Górnych, miejscowości położonej koło Krakowa, w wieku 14 lat rozpoczął prywatną naukę gry na organach u organisty ze Zgromadzenia Św. Michała Archanioła w Pawlikowicach.
• W wieku 16 lat, po dwóch latach nauki gry na instrumencie, zaczął pracować jako organista w kościele pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej w Gorzkowie koło Wieliczki. Równocześnie zdał egzamin do Szkoły Muzycznej II stopnia im. Władysława Żeleńskiego w Krakowie, którą ukończył z wyróżnieniem.
• Po ukończeniu szkoły pracował przez prawie pięćdziesiąt lat jako organista w Bazylice Bożego Ciała w Krakowie. Prowadził tam również chór parafialny.
• W 1965r rozpoczął pracę jako grafik muzyczny w Polskim Wydawnictwie Muzycznym.
• Był autorem kilku opracowań muzycznych utworów fortepianowych na ograny (np. „Kanon” Piotra Maszyńskiego) wydanych przez PWN Kraków w 1967 roku.
• Ze względu na stan zdrowia zakończył pracę w Wydawnictwie Muzycznym w 1986r, zaś w Kościele Bożego Ciała grał do 2001r.
• W 2002r przeprowadził się do swojego miejsca urodzenia i rozpoczął pracę jako organista w Sanktuarium Błogosławionej Anieli Salawy w Sieprawiu, gdzie pracował aż do śmierci. Symboliczne było to, iż ostatni raz w swoim życiu zagrał na organach „zawieszając dzwony” dn. 13.04.2006r w Wielki Czwartek Męki Pańskiej Świąt Wielkanocnych.
• Zmarł 19.04.2006r i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Gorzkowie.
 
XXI wiek
Jarosław Raczek
*05.01.1974
(od 25 sierpnia 2001 roku)
obecny organista.

Wykształcenie: muzyczne:
1983-1989 Państwowa Szkoła Muzyczna I st. w Myślenicach - fortepian, prof. Zbigniew Sierpiński.
1989-1995 Państwowa Szkoła Muzyczna II st. w Krakowie - organy, prof. Leszek Werner
1995-2000 Papieska Akademia Teologiczna w Krakowie, Muzyka Liturgiczna, organy prof. Leszek Werner.
Praca jako organista od 1993 r. w parafiach: Grabie k. Niepołomic 6 lat, Kaplica na ul. Helclów w Krakowie 1 rok, Siepraw 1 rok.
17 października 2010 r. grałem na Placu Św. Piotra w Watykanie na mszy św Kanonizacyjnej Św. Stanisława Kazimierczyka; Organista James Edward Goettsche zaproponował mi dodatkowo granie podczas Nieszporów w tym dniu w Bazylice Św. Piotra - przyjąłem zaproszenie i też grałem.
Wykształcenie elektroniczne:
Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, tytuł inż. elektronik.

Jarosław Raczek

Historia organów chronologicznie:

1373 – mistrz Marcin buduje organy, umieszczone po lewej stronie na ścianie
w prezbiterium;
1385 – mistrz Jan naprawia i przerabia organy (najprawdopodobniej dorabia pedał);
1450 – zmiana wejścia do organów po wybudowaniu przejścia gankowego łączącego
klasztor z kościołem;
1594 – spłonęły całkowicie organy podczas pożaru. Spłonął wtedy również cały dach
kościoła;
1606 – projekt nowych organów po pożarze – 28 głosów, 2 manuały i pedał;
1629 – remont pozytywu przeprowadza Tomasz Rayber;
1664 – odbudowane nowe organy 25-głosowe zbudowane przez Bartłomieja Juszkowicza;
1748 - w aktach wizytacyjnych z 1748 r. w Archiwum Kurii Metropolitarnej w Krakowie zanotowano króciutką notatkę o instrumencie w kościele: Organum magnum bonum [dobre wielkie organy];
1771 – remont przeprowadzał Andrzej Ostaszewski – pozostawił wypalone inskrypcje;
1775 – strojenie wykonał Ignacy Ziernicki;
1836-1853 – Antoni Lubaczewski niepomalowany dotychczas organy wyzłocił; 
1847 – remont przeprowadzał Roman Ducheński – zostawił wypalone inskrypcje na szafie organowej;
1850 – remont przeprowadza Baczakiewicz – stroi organy i zamiast 4 miechów jakie były do tego czasu dorobił jeden, ale zarzucił go, jak powiada kronika z powodu braku wiatru;
1860 – Organmistrz Ignacy Wojciechowski przenosi organy na chór w tył kościoła – usunięto wtedy kilka głosów, a dodano 8 nowych, i przerobiono 7 miechów na jeden;
1868 – remont przeprowadza M.M.;
1872 – remont przeprowadza Roman Ducheński;
1900 – W tym roku przeprowadzano remont okna na chórze. Ponieważ organy przylegały do niego bezpośrednio, rozebrano tylną ich część, wyjęto kilka głosów, które już nigdy nie wróciły na swoje miejsce. Można przypuszczać, że remont przeprowadzał Aleksander Żebrowski, gdyż wypalone zostały inskrypcje na szafie organowej Ż A
1934 – remont przeprowadza Kwaśniewski;
1936 – odsłaniano i osuszano fundamenty kościelne według planu i pod nadzorem A. Szyszko-Bohusza. W tym samym czasie organmistrz remontował organy. [kronika klasztorna s.326-328]
1957-59 – przenoszenie organów 27-głosowych z chóru na pierwotne miejsce na lewą ścianę w prezbiterium. Zmieniono trakturę.;
2005 – kapitana renowacja organów bocznych włącznie z wypolerowanymi zabytkowymi piszczałkami znajdującymi się w prospekcie;
2006 – klejenie głównego miechu – prace wykonał Jan Bryl;
2008 – ponowne klejenie głównego miechu – prace wykonał Jarosław Raczek, zaklejono 13 dziur;
2010 – Organmistrz Lipnicki Wojciech wymienił zużyte mieszki w pedale oraz część w manuałach organów głównych;
2013 - Instrument kończy 50 lat;
2014 - uzupełniono głos organowy Trompet 8' w pedale, pracę wykonał Łukasz Kmiecik;
2014 - uzupełniono głos organowy Trompet 8' w manuale II, pracę wykonał Łukasz Kmiecik;
2016 - rozerwał się miech organów głównych. Klejenie wykonał Jarosław Raczek.
2016 - Gruntowna Renowacja Miecha Gównego (3,5m x 2,5m)  

KONTUARY – 2 wolnostojące (przy ołtarzu głównym i na chórze)
TRAKTURA REGISTROWANIA - elektryczna (24V)
STRÓJ – 440 Hz przy 16 st. C
ZAKRES MANUAŁÓW I PEDAŁU – Manuały 5 oktaw C-c⁴, pedał promienisty 2,5 oktawy C-g¹.