Kościół św. Barbary Bytom (śląskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Umowa zawarta pomiędzy parafią reprezentowaną przez ówczesnego proboszcza ks. Wilhelma Porwolla a firmą Carl Berschdorf z Nysy została podpisana 17 lutego 1939 roku. Ten dzień stał się zarazem dniem rozpoczęcia prac. Całkowity koszt budowy wyniósł 36536 marek niemieckich. Projekt koncepcji brzmieniowej zakładał 80-głosowy instrument, rozdzielony na organy główne i organy chórowe umieszczone za ołtarzem. Kłopoty finansowe oraz wybuch II wojny światowej nie pozwoliły zrealizować pierwotnych założeń. Dyspozycja organów chórowych miała wyglądać następująco:

Manuał Pedał
Hohlflöte 8’ Principal-Bass 8’
Salicional 8’ Gedecktbass 4’
Principal 4’  
Singend Gedeckt 4’    Pedalkoppel
Octave 2’  
Blockflöte 2’  
Glöckleinton 2 fach  
Cymbel 3-4 fach  
Mixtur 4 fach  
Trichter-Regal 8’  

Na uroczystości poświęcenia 20 kwietnia 1941 r. zaproszony z Essen, a pochodzący z Bytomia prof. Ernst Kaller, autor dyspozycji, wykonał podczas koncertu inauguracyjnego utwory Jana Sebastiana Bacha, Antona Brucknera i Maxa Regera. W 2016 r. remont generalny rozpoczął Jan Wyleżoł z synem Damianem. Ponieważ w trakcie prac Jan Wyleżoł zmarł, remont ukończył w 2019 r. Damian Wyleżoł.

Organy usytuowane są na chórze muzycznym, nad głównym wejściem do świątyni na osi ołtarza. Stół gry znajduje się na środku chóru, przy balustradzie. Grający siedzi przodem do instrumentu, a tyłem do ołtarza. Instrument zlokalizowany jest pomiędzy wewnętrznymi ścianami empory chórowej, utworzonej z przedłużenia nawy kościoła. Organy nie posiadają szafy. Rolę cokołu dla prospektu spełnia płasko­wypukła (w rzucie poziomym) podstawa podparta na dwóch profilowanych kolumnach. W prospekcie umieszczone są piszczałki głosów Praestant 16’ i Praestant 8’ z manuału I oraz Choralbass 4’ z sekcji pedału. Przy balustradzie chóru, na poziomie empory, umieszczone są rezonatory głosów Contra-Posaune 32’, Posaune 16’ i Trompete 8’. Natomiast główną fasadę prospektu poprzedza parawanowy układ piszczałek miedzianych, należących do głosu Praestant 8’ z manuału II. Jest to swoiste nawiązanie do dawnych rozwiązań, polegające na stworzeniu wizualnej imitacji pozytywu.

Skala manuałów: C–a3; skala pedału: C–f1.


Budowniczy
Carl Berschdorf
Rok zakończenia budowy
1941
Liczba głosów
65
Liczba klawiatur
4+P
Traktura gry
elektro-pneumatyczna
Traktura rejestrów
elektro-pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIManuał IIIManuał IVPedał
1. Praestant 16’1. Principal 8’1. Holzflöte 8’1. Bordun 16’1. Principal-Bass 16’
2. Praestant 8’2. Spillpfeife 8’2. Weitgedeckt 8’2. Geigen-Principal 8’2. Flötenbass 16’
3. Rohrflöte 8’3. Salicional 8’3. Quintade 8’3. Koppelflöte 8’3. Subbass 16’
4. Gemshorn 8’4. Octave 4’4. Kupfer-Principal 4’4. Spitzgamba 8’4. Zartbass 16’
5. Octave 4’5. Nachthorn 4’5. Blockflöte 4’5. Liebl. Gedeckt 8’5. Quintbass 10 2/3’
6. Gedeckt 4’6. Schwiegel 2’6. Principal 2’6. Singend Principal 4’6. Oktavbass 8’
7. Nasat 2 2/3’7. Sifflöte 1’7. Waldflöte 2’7. Querflöte 4’7. Gedecktbass 8’
8. Spitzflöte 2’8. Sesquialtera 2 fach8. Quinte 1 1/3’8. Quintflöte 2 2/3’8. Choralbass 4’
9. Rausch-Pfeife 2 fach9. Scharff 3-5 fach9. Terzian 2 fach9. Gedackt-Pommer 2’9. Pommer 4’
10. Terzzimbel 3 fach10. Trompete 8’10. Mixtur 3-5 fach10. Quint-Zimbel 3 fach10. Flachflöte 2’
11. Mixtur 6-8 fach11. Regal 4’11. Krummhorn 8’11. Mixtur 4-5 fach11. Mixtur 5-6 fach
12. Trompete 16’12. Dulzian 16’12. Contra-Posaune 32’
13. Trompeten-Regal 8’13. Schalmey 8’13. Posaune 16’
14. Kopf-Trompete 4’14. Trompete 8’
15. Clarine 4’
16. Singend Cornet 2’
Pomoce
Połączenia: II / I, III / I, IV / I, III / II, IV / II, IV / III, I / P, II / P, III / P, IV / P
Tremolo Man. I
Tremolo Man. II & III
Tremolo Man. IV
Stałe kombinacje: Organo Pleno, Tutti
Dwie wolne kombinacje (jedna dzielona na poszczególne sekcje)
Kombinacja pedałowa
HR an Comb.I
Wyłączniki głosów pedałowych 32' i manuałowych 16'
Generalny wyłącznik głosów językowych
Wyłączniki indywidualne głosów językowych
Wałek crescendo
Szafa ekspresyjna manuału IV
Stół gry

Stół gry

Manuały

Manuały

Zbliżenie prospektu

Zbliżenie prospektu






Źródło

Uzupełnienie informacji w opisie, zdjęcia: Tomasz Ćwiertniak

Autor
Marcin Jurczyk


Ostatnia modyfikacja: 2025-12-29 09:17:41

Kościół św. Jana Nepomucena (Łagiewniki) (Bytom) - 35 głosów
Kościół Wniebowzięcia NMP (Bytom) - 44 głosów
Kościół św. Anny (Bytom) - 25 głosów

5759102o
5759102o 2025-12-29 17:22:47
A wziąć dobudować ten brakujący fragment instrumentu. Jest dyspozycja, kontuar przystosowany i dobrej jakości.