Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa Olsztyn (warmińsko-mazurskie)

Imponujacy kościół NSPJ został wzniesiony w latach 1901-1903 wg projektu architekta Fritza Heitmanna. W chwili powstania kościół znajdował się na granicy miasta, a za nim roztaczały się pola uprawne. Już w październiku 1903 roku zarządcy kościoła otrzymali kosztorys firmy Vitalisa Stange z Braniewa na budowę małych, tymczasowych organów. Dyspozycja tego instrumentu miała wyglądać nastepująco:

Mechanische Register:

Manualcoppel II zu I M., Pedalcoppel zum I Manual, Fortezug, Pianozug, Calcant.

Organy miały posiadać 3 wiatrownice stożkowe (po jednej dla każdej sekcji), jeden miech magazynowy oraz trakturę pneumatyczną. Całość kosztować miała 3376 marek.

Nie wiadomo czy instrument został zbudowany. Jeśli tak, to służył on do ok. roku 1915, kiedy podjęto decyzję o budowie nowych organów, odpowiednich dla tek wielkiej kubatury świątyni. Nowe organy w 1916 roku zbudowała firma Orgelbauanstalt Bruno Goebel z Królewca. Swój instrument oznaczyła numerem opusowym 328. Nowe organy posiadały 44 głosy (39 realnych + 5 transmisji), 3 manuały, trakturę pneumatyczną i wiatrownice stożkowe. Manuały II i III zamknięte były w szafach ekspresyjnych, przy czym manuał III z braku miejsca w nawie głównej umieszczony został w nawie północnej. Wolnostojący stół gry znajduje się centralnie przed szafą organową. Organista siedzi przodem do instrumentu.

Goebel ze swoim opus 328 wprowadził na tereny Prus Wschodnich pewne nowinki techniczne. Po pierwsze są to jedne z pierwszych organów z wiatrownicami upustowymi. Poza tym Goebel, kształtując materię brzmieniową tych organów, uwzględnił postulaty Alberta Schweitzera oraz postanowienia tzw. reformy alzackiej (te uwzględniane były już przez firmę Wittek z Elbląga m.in. przy budowie organów dla olsztyńskiego kościoła garnizonowego). I tak instrument, w porównaniu do wcześniejszych w regionie, z romantycznymi dyspozycjami, posiada rozjaśnione brzmienie przy dostatecznym zachowaniu jego masy (głosów podstawowych). Jedną z ciekawostek jest brak mikstury w głównym manuale (pojawia się ona dopiero w manuale II). Inną ciekawostką są rozwiązania przy połączeniach oktawowych. Superoktavkoppel III z I powoduje przeniesienie o 1 oktawę w I manuale a dodanie do tego rejestru Super III podnosi brzmienie o drugą oktawę w górę, pozostawiając poprzednie. W efekcie manuał III ma połączenie z manuałem I na 4 oktawach: sub, unison, super I oraz super II. Intonacja poszczególnych rejestrów instrumentu jest bardzo dobrze dopasowana do kubatury świątyni.

W 1945 roku organy szczęśliwie uniknęły zniszczenia (podobnie jak wszystkie kościoły w Olsztynie), mimo to instrument został w pewnym stopniu zdeawstowany. W latach 50. organy wyremontowała firma Biernackiego z Warszawy, a w latach 70. firma Włodzimierza Truszczyńskiego, który wymienił oryginalną klawiaturę pedałową na radialną. W 1999 roku rozpoczął się kolejny remont organów, tym razem przez organmistrza Andrzeja Kowalewskiego z Braniewa, który przeciągając prace, próbował naruszyć zachowaną materię brzmieniową. W 2001 roku, po dosć wydłużającym sie okresie prac, organmistrza odsunięto i dalsze prace zlecono firmie Adama Nawrota z Wronek przy konsultacji Mariana Nawrota i nadzorze konserwatorskim mgr Mariana Dorawy. Zakończenie renowacji nastąpiło w roku 2004.

Na chwilę obecną organy są w dobrym stanie technicznym, lecz niektóre ich części wymagają już remontu. Nieczynna jest żaluzja manuału II. Sporym utrudnieniem w grze jest zawodna, bardzo opóźniająca traktura (na to ''schorzenie'' cierpią praktycznie wszystkie pneumatyczne instrumenty firmy Goebel, której pneumatyka jest bardzo problematyczna), szczególnie w manuale III z racji oddalenia od stołu gry.

Dużym atutem tych organów jest zachowanie praktycznie w całości w oryginalnym stanie. Obecnie instrument jest używany jedynie do celów liturgicznych. Wcześniej pełnił funkcje edukacyjne oraz czasem koncertowe.