Kościół św. Tomasza – organy na emporze zachodniej Leipzig (Sachsen)
Ogólny widok instrumentu
Opis Instrumentu
Kościół św. Tomasza w Lipsku może poszczycić się liczącą kilka stuleci tradycją użytkowania organów w liturgii. Pierwsze zachowane świadectwa wspominające "śpiew z organami" datują się mianowicie na lata 1384 i 1392. Dokument z roku 1489 zawiera wzmiankę o "małych organach". W roku 1511 organmistrz Blasius Lehmann z Budziszyna zbudował na zachodniej emporze świątyni duże organy, zastąpione następnie (1601 r.) trzymanuałowym instrumentem Johanna Lange, odnawianym i rozbudowywanym w kolejnych wiekach. W roku 1639 na nowopowstałej emporze wzniesiono zdemontowane sto lat później organy o konstrukcji tzw. "jaskółczego gniazda". Oba instrumenty zagrały w 1739 r. podczas pierwszego wykonania Bachowskiej "Pasji wg św. Mateusza".
Istniejące niegdyś organy, na których w swych lipskich czasach grał J. S. Bach zostały w 1889 r. zastąpione 63-głosowym romantycznym instrumentem Wilhelma Sauera z Frankfurtu nad Odrą (Opus 501). Rok 1908 przyniósł rozbudowę dyspozycji instrumentu, bazującą na propozycjach ówczesnego organisty (późniejszego kantora lipskiego kościoła), prof. Karla Straube, a dokonaną przez frankfurckiego budowniczego. Organy otrzymały finalnie 88 głosów. W roku 1993 sprawujący opiekę nad tym instrumentem zakład organmistrzowski Christiana Schefflera przywrócił do użytku 13 registrów manuałowych, by 12 lat później dokonać gruntownej renowacji całego aparatu grającego wraz z odrestaurowaniem stołu gry i miecha oraz przywróceniem kolejnych 4 głosów (sekcji pedału), doprowadzając tym samym organy do stanu z roku 1908. Znajdujące się na zachodniej emporze kościoła św. Tomasza organy W. Sauera są dziś jedynym instrumentem reprezentującym tzw. Szkołę Lipską, z którą nierozerwalnie związane są nazwiska Maxa Regera i Karla Straube.
Pozostałe dane:
Obiekt: stylowo jednorodny;
Prospekt: neogotycki, osadzony na wysokim, płaskorzeźbionym cokole; 3 wieże piszczałkowe, pomiędzy nimi 2 mniejsze segmenty, razem 7 pól piszczałkowych;
Skala manuałów: C-a3;
Skala pedału: C-f1;
Wysokość stroju: 443 Hz przy 19oC;
3 miechy magazynowe;
Ciśnienie powietrza dla sekcji manuałów: 97 mm SW;
Ciśnienie powietrza pneumatycznej traktury i sekcji pedału: 135 mm SW.
Informacje o budowie
Właściwości
| Manuał I | Manuał II | Manuał III | Pedał |
|---|---|---|---|
| Hauptwerk | Schwellwerk | ||
| 1. Principal 16' | 1. Salicional 16' | 1. Lieblich Gedackt 16' | 1. Majorbass 32' |
| 2. Bordun 16' | 2. Gedackt 16' | 2. Gamba 16' | 2. Untersatz 32' |
| 3. Principal 8' | 3. Principal 8' | 3. Principal 8' | 3. Principal 16' |
| 4. Geigenprincipal 8' | 4. Flûte harmonique 8' | 4. Spitzflöte 8' | 4. Contrabass 16' |
| 5. Doppelflöte 8' | 5. Konzertflöte 8' | 5. Flûte d’amour 8' | 5. Subbass 16' |
| 6. Flûte harmonique 8' | 6. Rohrflöte 8' | 6. Gemshorn 8' | 6. Lieblich Gedackt 16' |
| 7. Flauto dolce 8' | 7. Gedackt 8' | 7. Gedackt 8' | 7. Gemshorn 16' |
| 8. Gemshorn 8' | 8. Schalmei 8' | 8. Quintatön 8' | 8. Violon 16' |
| 9. Gedackt 8' | 9. Salicional 8' | 9. Viola 8' | 9. Salicetbass 16' |
| 10. Quintatön 8' | 10. Harmonica 8' | 10. Aeoline 8' | 10. Quintbass 10 2/3' |
| 11. Viola di Gamba 8' | 11. Dolce 8' | 11. Voix céleste 8' | 11. Octave 8' |
| 12. Dulciana 8' | 12. Octave 4' | 12. Praestant 4' | 12. Offenbass 8' |
| 13. Quinte 5 1/3 | 13. Flauto dolce 4' | 13. Traversflöte 4' | 13. Bassflöte 8' |
| 14. Octave 4' | 14. Salicional 4' | 14. Fugara 4' | 14. Gemshorn 8' |
| 15. Rohrflöte 4' | 15. Quinte 2 2/3' | 15. Quinte 2 2/3 | 15. Cello 8' |
| 16. Gemshorn 4' | 16. Piccolo 2' | 16. Flautino 2' | 16. Dulciana 8' |
| 17. Violini 4' | 17. Cornett 3 fach | 17. Harmonia aetheria 3 fach | 17. Octave 4' |
| 18. Octave 2' | 18. Mixtur 4 fach | 18. Trompette harmonique 8' | 18. Flauto dolce 4' |
| 19. Rauschquinte 2 fach | 19. Cymbel 3 fach | 19. Oboe 8' | 19. Contraposaune 32' |
| 20. Mixtur 3 fach | 20. Tuba 8' | 20. Posaune 16' | |
| 21. Cornett 2-4 fach | 21. Clarinette 8' | 21. Fagott 16' | |
| 22. Scharf 5 fach | 22. Trompete 8' | ||
| 23. Groß-Cymbel 4 fach | 23. Clarine 4' | ||
| 24. Bombarde 16' | |||
| 25. Trompete 8' |
Mezzoforte, Forte, Tutti; Pianopedal, Mezzofortepedal, Fortepedal, Tuttipedal;
Pedalstimmen ab, Handregister ab, Rohrwerke ab;
3 wolne kombinacje; Rollschweller (Walze) z wyłącznikiem; Jalousieschweller dla III Manuału
Filmy
Zdjęcia
