W latach 70. XVIII wieku w kościele trwały prace nad ubogaceniem wyposażenia świątyni. Z tego okresu pochodzą ołtarze boczne, chór muzyczny i organy. Było to niemałe przedsięwzięcie jak na tak niewielką świątynię. Dla samych organów podniesiono sklepienie o 4 metry przez całą długość kościoła, gdyż organmistrz zaplanował umieszczenie Pryncypału 8’ na fasadzie oraz otwartego Subbasu z tyłu. Budowę instrumentu zakończono i prawdopodobnie poświęcono go 17 września 1778 roku, o czym informuje napis na kartuszu umieszczonym na balustradzie chóru.
W drugiej połowie XIX wieku zamieniono dwa lub cztery miechy klinowe na jeden magazynowy, usunięto Cymbał i Miksturę zamieniając je na Gambę 8’ oraz Progresję 2x. Od czasu budowy nowego kościoła parafialnego w 1905 roku stan instrumentu pogarszał się. Zabytkową świątynię zamieniono na muzeum w 1936 roku, co jeszcze bardziej negatywnie wpłynęło na stan organów. Były one notorycznie rozkradane, pozostało jedynie 12 piszczałek metalowych oraz prawie wszystkie drewniane, a zdewastowane organy od dłuższego czasu milczały. W 1978 roku zakończono rekonstrukcję instrumentu przeprowadzoną przez krakowską Pracownię Konserwacji Zabytkowych Organów. Wobec zastanych braków w materiale piszczałkowym i elementach mechanicznych w rekonstrukcji pomocne były inne zabytkowe instrumenty. Cymbał wykonano, wzorując się na organach Sitarskiego w Jędrzejowie, natomiast do rekonstrukcji Stelli wykorzystano analogiczne urządzenie w organach Hummla w Olkuszu. Planowana była także rekonstrukcja głosu językowego, ale nie doszła do skutku. Podczas prac odnaleziono w środku list z Tyńca do organmistrza Jakuba Stankiewicza z Zatora, co dowodzi o jego pracach przy instrumencie niedługo po wybudowaniu. Po rekonstrukcji nieznany wykonawca przerobił krótką oktawę w manuale. W muzeum regularnie odbywają się koncerty organowe w czasie wakacji.
Skala manuału: E-c³, skala pedału: CDEFGA-c¹ (krótka oktawa).
Manuał | Pedał |
---|---|
1. Pryncypał 8' | 1. Subbas 16' |
2. Octava 4' | 2. Octava 8' |
3. Salicynał 8' | 3. Flauto 4' |
4. Quinta 3' | 4. [Tromba 8'] |
5. Cymbał 5-ch | |
6. Mixtura 3-ch | |
7. Superoctava 2' | |
8. Minor 4' | |
9. Maior 8' |
Oględziny własne
Jacek Kulig, O organach historycznych Małopolski, http://www.malopolska.org/images/pliki/roczniki/rm_20_2018/rm_20_2018_s.191-226.pdf
Jacek kulig, Osiemnastowieczne organy w Rabce, https://www.ziemia.centralnabiblioteka.pttk.pl/Szukaj.php?numer=&data=&tytul=&autor=Kulig
Karta ewidencyjna kościoła: https://zabytek.pl/pl/obiekty/rabka-zdroj-kosciol-pw-sw-marii-magdaleny-ob-muzeum
Zdjęcie prospektu: Przemysław Kata
Ostatnia modyfikacja: 2023-04-12 23:49:56