Barokowy kościół wzniesiony został w latach 1634-1682 jako świątynia klasztorna karmelitów bosych. Po sprzedaży klasztoru w 1787 r. utworzono tutaj szpital połączony z placówką medyczną prowadzoną przez siostry Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo (szarytki).
W dniu 23 sierpnia 1854 r. ówczesna przełożona, s. Konstancja Szmurło, zawarła umowę z krakowskim organmistrzem Antonim Sapalskim na wybudowanie 8-głosowych organów kosztem 3000 zł polskich. Budowa instrumentu o trakturze mechanicznej i wiatrownicach klapowo-zasuwowych zakończyła się w październiku 1854 roku. Był on remontowany ok. 1876 r. oraz w latach 80. XX wieku, jednak rezultaty podejmowanych prac były krótkotrwałe, skoro w 1891 r. zwrócono uwagę na jego zły stan techniczny.
Piszczałki prospektowe Pryncypału 8’, zarekwirowane podczas pierwszej wojny światowej, zostały uzupełnione dopiero w 1938 r. przez Stanisława Żebrowskiego z Krakowa, który wstawił do prospektu przedłużone piszczałki Quinty 3’. W miejsce wybrakowanego głosu kwintowego organmistrz planował wstawić Piccolo 2’, o czym świadczyła tabliczka w stole gry. Zamiaru jednak nie zrealizował. Prawdopodobnie Żebrowski usunął też Super Oktawę 2’, zastępując ją Eolą 8’, przy czym część piszczałek nowego głosu umieścił na stożkowej wiatrownicy-dostawce. Odtąd dyspozycja organów przedstawiała się następująco:
Manuał
Pryncypał 8’
Flet major 8’
Eola 8’
Oktawa 4’
Travers flet 4’
Piccolo 2’ *
Pedał
Subbas 16’
Oktawbas 8’
*) 19 piszczałek głosu Quinta 3'
W 1950 r. opiekę nad kościołem przejęli księża misjonarze. Od lat 60. XX w. instrument pozostawał nieczynny. Co więcej, nie wyposażono go w dmuchawę elektryczną.
Pierwsze kroki zmierzające do wyremontowania organów poczyniono w kwietniu 1989 roku. Program prac opracowano w październiku tegoż roku, a niedługo później (w grudniu) instrument został przekazany do Pracowni Konserwacji Zabytkowych Organów w Krakowie. W marcu 1990 r. dotychczasowy program poddano korekcie, zakładając rekonstrukcję pierwotnej dyspozycji w oparciu o zachowany kontrakt. Prace kosztowały 60 milionów złotych i zakończyły się w czerwcu 1990 roku. Przy organach byli zatrudnieni następujący specjaliści:
Komisyjny odbiór odnowionego i zrekonstruowanego instrumentu miał miejsce 21 czerwca 1990 roku. Po wielu latach milczenia organy zabrzmiały po raz pierwszy 1 lipca tegoż roku. Obecna dyspozycja jest zgodna z treścią oryginalnej umowy z 1854 roku.
Instrument 8-głosowy, o trakturze mechanicznej i wiatrownicach klapowo-zasuwowych, z wbudowanym stołem gry o 1 manuale (C-c3) i pedale (C-g).
Prospekt organowy architektoniczny, o cechach neobarokowych i neoklasycystycznych, jednosekcyjny, trójpolowy.
Organy są typowym przykładem niewielkich instrumentów budowanych przez A. Sapalskiego.
Manuał | Pedał |
---|---|
1. Pryncypał 8' | 1. Subbass 16' |
2. Flet major 8' | 2. Pryncypał bass 8' |
3. Oktawa 4' | |
4. Flet hohl 4' | |
5. Quinta 2 2/3' | |
6. Super oktawa 2' |
Powyższy artykuł został uznany przez Redakcję jako wzorcowy. Jest to szczególne wyróżnienie dla profesjonalnych opisów instrumentów: opartych o bogatą bibliografię oraz wizję lokalną, posiadających wyczerpujący i ciekawy opis, udokumentowanych zdjęciami w wysokiej rozdzielczości oraz powstałych z dbałością o szczegóły. Opis posiadający to wyróżnienie jest wzorem dla wszystkich innych i powinien być przez nie naśladowany. Potwierdza również wiedzę i umiejętności autora w zakresie analizy budowy instrumentu.
Ostatnia modyfikacja: 2017-02-07 19:12:43