W roku 1487 zostały w dawnym kościele św. Jana Chrzciciela zbudowane pierwsze organy1. Zbudował je mistrz Konrad z Wrocławia, który je potem również odnawiał2. Kościół, który groził zawaleniem, postanowiono w 1714 r. rozebrać, a na jego miejscu wybudować nowy i większy, co w niedługim czasie uczyniono. Budowę nowego kościoła ukończono w 1720 roku. W tym samym roku przystąpiono do budowy nowych organów, które miały 28 głosów, 2 manuały i pedał oraz 4 miechy. Budował je organmistrz Franciszek Kretschmer ze Świdnicy. Budowę ukończył 15 listopada 1724 roku. Dyspozycja była następująca:
Manuał I | Manuał II | Pedał |
Bordunflöte 16' | Flet maior 8' | Bass tectus 16' |
Principal 8' | Octava 6' | Bass apertus 16' |
Copul maior 8' | Principal 4' | Octav 8' |
Quinta 6' | Flet minor 4' | Bass Aequal 8' |
Octava 4' | Sedecima 1' | Gloria 5' |
Copul minor 4' | Mixtur 2-fach | Mixtur 6-fach |
Salicet 8' | Fagott 16' | |
Quintadena 8' | Trompet 8' | |
Gamba 8' | ||
Vox humana 8' | ||
Octava 2' | ||
Sedecima 2' | ||
Quindecima 2' | ||
Mixtura 3-fach |
Urządzenie dodatkowe: Tremulant
W roku 1744 w nowym wybudowanym kościele runęło sklepienie wraz z dachem. Kościół był nieczynny przez 50 lat. Dopiero w 1773 roku przystąpiono do jego odbudowy. Podczas tego nieszczęścia uległy zniszczeniu także i organy, a resztę dokonał czas, zanim przystąpiono do ich remontu, którego podjął się organista z kościoła Panny Maryi w Legnicy nazwiskiem Helbing. W rachunku wymienia, że musiał poszczególne części mechanizmu rozbierać i uzupełniać zniszczone nowymi. Skóra z miechów została całkowicie wymieniona na nową. Zmienione zostały wszystkie wentyle, a kanały wiatrownic doprowadzono do należytego stanu. W niektórych głosach wykonawca zmuszony był wymienić po kilkanaście piszczałek, a czasem nawet i całe głosy. Za remont organów zapłacono 35 talarów i 8 srebrnych groszy3. 12 lipca 1804 roku dokonano uroczystego ponownego poświęcenia kościoła. Oprócz wielkich organów znajdowały się w tam jeszcze drugie małe z 1487 roku. Zostały one za zezwoleniem Komisji Sekularyzacyjnej przekazane do kościoła OO. Dominikanów w Głogowie.
Kilka lat potem, tj. 30 października 1810 roku, na mocy edyktu sekularyzacyjnego większość klasztorów oraz fundacji kościelnych została zamknięta i zlikwidowana. Kościół św. Jana Chrzciciela zostaje również zamknięty z tą różnicą, że jako cenny zabytek był pod ochroną prawa. Tu gromadzono zrabowane sprzęty i urządzenia ze zlikwidowanych kościołów i klasztorów. W ten sposób zostały w roku 1811 sprowadzone organy z klasztoru OO. Dominikanów z Głogowa, które zachowane są do dziś. Wkrótce zostały zamontowane i 21 listopada 1811 roku uroczyście je poświęcono4. Organy te zostały zbudowane w Głogowie ok. 1744 roku. Budował je słynny organmistrz z Wrocławia Adam Horatio Casparini (1676-1745) wraz z synem Adamem Gottlobem. Były to ostatnie organy przez niego zbudowane i miały wówczas 20 głosów5.
Po kilkudziesięciu latach dokonano przebudowy tego cennego instrumentu. Zadania tego podjął się Wilhelm Postel, organmistrz z Legnicy. Odbiór wykonanych prac nastąpił 15 marca 1858 roku. Koszt całego remontu wynosił 1625 talarów. Manuał I miał wówczas 13 głosów, drugi 10 głosów, a pedał 9 głosów. W latach 1863-1865 organy zostały poddane gruntownemu przeglądowi. Zostały ponownie wystrojone, mechanizm traktury dokładnie oczyszczony i nieco udoskonalony. Tych prac podjął się organmistrz Scharf, również pochodzący z Legnicy. Wtedy również został przerobiony manuał I na mechanizm pneumatyczny. Ostatni gruntowny remont był przeprowadzony w 1961 roku. Przeprowadził go organmistrz Theodor Böhme z Lubania. Wówczas zostały zupełnie wymontowane wszystkie głosy, dokładnie oczyszczone, a cały mechanizm drewniany dokładnie zakonserwowany przed szkodnikami specjalnym preparatem. Prospekt klasycystyczny z początku XIX wieku6.
Manuał I | Manuał II | Pedał |
---|---|---|
1. Principal 8´ | 1. Principalbass 8' | 1. Principalbass 16' |
2. Bordun 16' | 2. Octave 4' | 2. Violon 16' |
3. Flöte 8' | 3. Flöte amabile 8' | 3. Posaune 16 |
4. Gamba 8' | 4. Gedackt 16' | 4. Subbass 16' |
5. Gemshorn 8' | 5. Salicet 8' | 5. Quintbass 10 2/3' |
6. Gedakt 8' | 6. Portunalflöte 8' | 6. Flautbass 8' |
7. Trompete 8' | 7. Aeoline 8' | 7. Cello 8' |
8. Octave 4' | 8. Flaut traverso 4' | 8. Octavbass 8' |
9. Cornet 3-fach | 9. Oboe 8 | 9. Octavbass 4' |
10. Quinte 2 2/3' | 10. Octave 2' | |
11. Doppelflöte 4' | 11. Quinte 2 2/3' | |
12. Octave 2' | ||
13. Mixtur 5fach |
Ostatnia modyfikacja: 2018-07-27 14:14:18