Kościół św. Franciszka z Asyżu Prażmów (mazowieckie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Poprzednio w kościele znajdowały się 7-głosowe organy o traktutrze mechanicznej oraz posiadające jeden manuał oraz pedał. Były one zbudowane  przez nieokreślonego organmistrza. Stół gry wbudowany był w bok szafy organowej, natomiast zewnętrzną strukturę obiektu można było scharakteryzować następująco: 

Prospekt organowy (wysokość: 350 cm, szerokość: 240 cm) architektoniczny, jednosekcyjny, trójpolowy. Złożony z nieznacznie wybrzuszonej wieżyczki centralnej flankowanej polami bocznymi. Wszystkie pola wyodrębnione lizenami, w górnych partiach wypełnione pełnymi, uproszczonymi kotarkami. Na osiach lizen skrajnych para wazonów. Wieżyczka zwieńczona belkowaniem, na którym pełnoplastyczne rzeźby aniołów flankujące wazon. Prospekt utrzymany w popielatej tonacji kolorystycznej.

Instrument ten był w użytku do lat 80. XX wieku. Wtedy wybudowano 11-głosowe organy o trakturze pneumatycznej oraz następującej dyspozycji:

Manuał Pedał
Pryncypał 8'    Subbas 16'
Holflet 8' Cello 8'
Gamba 8' Fletbas 8' *
Burdon 8'  
Oktawa 4'  
Rurflet 4'  
Picolo 2'  
Mixtura 3x  
 
*) transmisja z Bourdonu
I-P, Super I, Tremolo, Tutti

 

Stół gry był wolnostojący, nie było natomiast klasycznego prospektu piszczałkowego oraz szafy organowej.

Obecny instrument zbudował w 1977 roku Peter Paul Köberle ze Schwabisch Gmund. Na obecne miejsce został sprowadzony z Niemiec i zamontowany w 2014 roku przez organmistrza Krzysztofa Grygowicza. Początkowo nie miał on szafy organowej. Na początku 2021 r. zamontowano wykonaną według projektu Mariana Dorawy z Torunia nową szafę i prospekt będący częściową rekonstrukcją prospektu pierwotnego instrumentu. W połowie maja tego samego roku szafę uzupełniono o odnalezione figury aniołów i dekoracje snycerskie dawnego prospektu, a nieodnalezione elementy zrekonstruowano. W dolnej części prospektu zamontowano figurki zakupione z zamkniętych kościołów na zachodzie Europy. Oprócz tego prospekt wkomponowano w nową, stylową balustradę, przesuwając instrument do przodu i robiąc miejsce wewnątrz na nowe głosy. 

W grudniu 2021 r. Krzysztof Grygowicz ukończył pierwszy etap rozbudowy organów. Instrument otrzymał używane wiatrownice, na których umieszczono pięć dodatkowych głosów. Wymieniono manubria i przygotowano rezerwowe na ostateczne zakończenie rozbudowy. Uruchomiono również nieme piszczałki znajdujące się w prospekcie. W drugim etapie dodano jeszcze trzy głosy: Mixtura 3X, Trompet 8’ oraz Oktawbas 8’ stanowiący jeden szereg piszczałek z dobudowanym wcześniej Chorałbasem 4’. Poświęcenie rozbudowanych organów przewidywane jest na Wielkanoc 2022 r.

Wolnostojący stół gry usytuowany przy balustradzie chóru, grający siedzi bokiem do prezbiterium.

Skala manuałów: C-f3, skala pedału: C-f1.


Budowniczy
Peter Paul Köberle
Rok zakończenia budowy
1977
Stan instrumentu
Bardzo dobry
Liczba głosów
17  (16)
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
elektro-pneumatyczna
Traktura rejestrów
elektro-pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Pryncypal 8’1. Gedakt 8’1. Subbas 16'
2. Gemshorn 8’2. Salicet 8’ *2. Oktav-bas 8’ *
3. Traw.-flet 4’3. Viola 4'3. Chorałbas 4’ **
4. Oktava 4’ *4. Flet 4' *
5. Mixtura 3 X*5. Quinte 2 2/3'
6. Trompet 8' *6. Oktawa 2’
7. Szarf 1’
8. Krumhorn 8’ *
Pomoce
Połączenia: I–P, II–P, II–I, I–II
Wolna kombinacja
Tutti
Przypisy
*) głosy dodane w czasie rozbudowy organów
**) częściowo ekstensja głosu Oktawbas 8’, częściowo transmisja głosu Oktava 4’
Stół gry

Stół gry

Prospekt przed 1962 r.

Prospekt przed 1962 r.

Zachowany element dawnego prospektu

Zachowany element dawnego prospektu

Ogólny widok instrumentu przed 2014 r.

Ogólny widok instrumentu przed 2014 r.

Ogólny widok instrumentu w latach 2014–2021

Ogólny widok instrumentu w latach 2014–2021

Stół gry w latach 2014–2021

Stół gry w latach 2014–2021






Źródło

Autopsja (2017)


Informacje o niezachowanych organach zredagował Piotr Matoga w oparciu o koperty ewidencyjne: „Prażmów […] Kościół parafialny. Organy”, brak podpisu autora i daty opracowania (maszynopis w archiwum parafialnym); „Prażmów Nowy […] Kościół par. Organ muzyczny”, brak podpisu autora, opr. 25 IX 1961 r. (maszynopis w archiwum parafialnym).


Literatura uzupełniająca:
Jerzy Gołos, "Polskie organy i muzyka organowa", Warszawa 1972, s. 349.


Fotografia sprzed 1962 r. ze zbiorów parafii
Zdjęcia sprzed 2014 r., z lat 2021–2022 i uzupełnienie informacji w opisie: Adam Grabowski

Autor
Robert Witek


Ostatnia modyfikacja: 2023-05-25 12:52:46


adamorgan
adamorgan 2019-10-19 12:16:29 Edytowany
Można dodać że kręcono w tym kościele sceny z filmu ,,Boże Ciało" i są tam ujęcia instrumentu z dołu.