Kościół Ducha Świętego (podominikański; Šv. Dvasios bažnyčia) Wilno (Vilnius) (Vilniaus apskritis)

Kościołem św. Ducha w Wilnie dominikanie opiekowali się w latach 1501–1844. Ze szczątkowych informacji o organach można dowiedzieć się, iż w 1551 roku organistą był brat Wincenty. Abraham Bzowski i Sadok Barącz twierdzili, że XVI wieczne organy dominikanów wileńskich należały do najdoskonalszych na Litwie. Spłonęły one doszczętnie w pożarze kościoła 11 kwietnia 1748 roku.

Na początku 1774 roku przeor klasztoru udał się do Królewca, gdzie podpisał kontrakt na budowę nowych organów z miejscowym organmistrzem, Adamem Gottlobem Casparinim, któremu z góry za wykonaną pracę zapłacono 350 talarów. W 1775 roku ukończono odbudowę chóru w kościele; w tym samym roku Jan Holz z Wilna finalizuję budowę szafy i prospektu, a Antoni Grosman wykonuje 8 figur wieńczących instrument. Budowę ukończono 20 marca 1776 roku (o czym świadczy inskrypcja wyryta w płycinie prospektu), natomiast szafa i ornamentyka pomalowane i ozłocone zostały dużo później, bowiem w 1787 roku. 

Instrument przez przeszło 160 lat spisywał się znakomicie, jednak w XX wieku z powodu brak ingerencji fachowców jego stan zaczął podupadać. Restauracja wraz z kopią całego instrumentu rozpoczęła się w roku 1995, pod kierownictwem Rimantasa Gučasa, a prace trwały etapami. W pierwszej kolejności poddano renowacji elementy systemu powietrznego, tj. miechy klinowe, zrekonstruowano oryginalny system wg konstrukcji Caspariniego. W 1998 roku rząd litewski przeznaczył fundusze na konserwację i rewaloryzację szafy organowej, którą poddano ochronie antyseptycznej oraz uzupełniono braki w warstwie konstrukcyjnej i poszyciu. Ponadto usunięto syntetyczne szkliwo ze starej podłogi chóru, a większość rzeźb prospektowych zostało odnowionych. W roku 2000 po zamontowaniu rusztowań rozpoczęto dezynsekcję szafy i drewnianych elementów instrumentu. Całość prac kosztowała 140 tysięcy litów (40 500 euro).

W latach 2002–2003 prowadzono prace przy rewaloryzacji prospektu organów, przywrócono oryginalną kolorystykę prospektu, a całość prac wyniosła 190 tys. litów (55 000 euro). Ukończenie renowacji rzeźb wyniosło 60 tysiecy litów (17 400 euro).

W latach 2002–2005 skupiono się na renowacji samego instrumentu, tj. miechów, piszczałek, wiatrownic, klawiatur oraz traktury. Na przełomie XX i XXI wieku zmodernizowano klawiatury, dotychczas zastępowane przez klawiatury z fortepianu, natomiast klawiaturę pedałową skrócono i osadzono głębiej.

W roku 2005 zamontowano klawiatury zrekonstruowane na wzór oryginalnych (wzór wzięto z organów zachowanych w Barcianach w Polsce). Całość prac kosztowała 150 tysięcy litów (43 400 euro). W dniu 29 września 2005 roku po raz pierwszy przetestowano trakturę, a organy wydały pierwsze dźwięki. 

W roku 2006, przy pomocy programu True Sound pod patronatem Komisji Europejskiej wiernie odwzorowano głos Vox humana 8'.

Łączny koszt wszystkich prac wyniósł do tej pory ok 776 tysięcy litów (225 000 euro). Większość sfinansował rząd Litwy, część pieniędzy wpłynęło ze strony parafii, a także od fundacji Flora Foundation Rochester, za pośrednictwem której replikę wileńskiego instrumentu w Chrystusowym Kościele Episkopalnym w Rochester wybudowała firma GOArt/Yokota. Ponieważ jednak brakuje środków na finalizację całego remontu (ok. 880 tysięcy litów – 257 000 euro), instrument jest używany sporadycznie, wciąż jest w dużej mierze zdemontowany, choć zrekonstruowane zdobienia prospektu oraz figury mogą być już założone z powrotem. Sprawne są zaledwie cztery głosy manuału II (Flaut major, Flaut minor, Principal oraz Vox Humana), jednak wciąż poszukiwane są fundusze na renowację, rekonstrukcję i uruchomienie pozostałych składowych palety brzmieniowej organów.

Skala manuałów: C–c³; skala pedału: C–c¹.