Kościół św. Michała Archanioła Siedlimowo (kujawsko-pomorskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Drewniany kościół w Siedlimowie został zbudowany w 1786 roku. W połowie XIX w. został rozbudowany o prezbiterium. Od początku istnienia kościoła nie było w nim ani empory muzycznej, a tym bardziej organów. Chór muzyczny został odnotowany dopiero po 1846 roku. Wtedy też pojawiły się plany wyposażenia kościoła w organy, które udało się sfinalizować w 1860 roku. Nie wiadomo, kto był autorem instrumentu; nosi on cechy różnych budowniczych, m. in. Spiegla z Rychtala czy też Welzanta ze Żnina. Pozytyw był remontowany w roku 1869, a w 1886 r. podczas kolejnego remontu wykonanego przez Jankowskiego z Wrześni został wykonany nowy miech. 

Na początku XX w. stan instrumentu był bardzo zły. Planowano zakupić organy z pobliskiego Wójcina, lecz transakcja nie doszła do skutku. Organy doczekały się remontu w 1925 r.

Po II wojnie światowej organy były nieczynne. Ten stan rzeczy utrzymuje się do dziś. W latach 60. do akompaniamentu używano fisharmonii. Ponadto kilka lat temu podczas remontu chóru organy zostały zdemontowane, a pozostałe po nich części ulokowano w pomieszczeniu wieżowym. Po remoncie empory złożono jedynie prospekt z drewnianymi atrapami piszczałek włożonymi do góry nogami (!). Stan organów można zatem określić jako całkowitą destrukcję bez realnych szans na odtworzenie.  

Prospekt jednosekcyjny, na cokole, bez zdecydowanych cech stylowych, niski. Po bokach bliźniacze segmenty: pola piszczałkowe zamknięte łukami, proste gzymsy, stolarska obudowa. Części nieparzyste niższe, wąskie, pola zamknięte łukami. Na gzymsach wycinana dekoracja. Środek szeroki, ograniczony do pseudopinakli, na których szeroki łuk, będący zwieńczeniem prospektu. Wszystkie piszczałki prospektowe są atrapami wykonanymi z drewna. Klawiatura była pierwotnie wbudowana w lewy bok szafy organowej. Obok niej znajdują się dwa dodatkowe otwory po cięgłach rejestrowych.

Dyspozycja została odtworzona przez Wiktora Łyjaka w 1999 r. na podstawie zachowanego materiału piszczałkowego. Wszystkie istniejące głosy, z wyjątkiem Gemshornu 4', wykonane były z drewna.


Rok zakończenia budowy
1860
Liczba głosów
7
Liczba klawiatur
I
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
mechaniczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał
1. [Bordun 8']
2. [Gedackt 8']
3. Portunalflöte 8 Fuss
4. Principal 4 fuss
5. [Flet 4']
6. [Gemshorn 4']
7. [Oktawa 2']
Miejsce po stole gry

Miejsce po stole gry

Pozostałości piszczałek

Pozostałości piszczałek

Zachowane manubrium

Zachowane manubrium

Miejsce po urządzeniu do kalikowania

Miejsce po urządzeniu do kalikowania






Źródło
Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, Archiwum Kurii Metropolitalnej II, Akta Parafii Siedlimowo;
karta ewidencyjna zabytku;
oględziny własne (2013)
Zdjęcia: Tomasz Padoł
Autor
Adam Bigosiński


Ostatnia modyfikacja: 2020-10-11 20:50:46


adam.bigosinski
adam.bigosinski 2019-12-13 19:01:05 Edytowany
nic dziwnego, wielu nie udostępnia, tylko publikuje :D prawo naukowe :D
wojciechnor
wojciechnor 2019-12-12 14:47:06 Edytowany
Profesor Łyjak zaglądał do wiatrownic w wielu instrumentach, tylko niestety nie chce udostępniać żadnych danych.
adam.bigosinski
adam.bigosinski 2019-12-11 11:54:10 Edytowany
Co jak co ale ostatnią rzeczą jaką by robił prof. Łyjak to rozbieranie wiatrownicy xD
wojciechnor
wojciechnor 2019-12-10 15:32:28 Edytowany
Czy zachowała się wiatrownica?Jeżeli te organy wybudował Jan Spiegel, to prof. Łyjak z pewnością znalazłby w komorze klapowej jego wklejkę.