Kolegiata Świętego Krzyża Wrocław (dolnośląskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Instrument został zbudowany przez firmę Remigiusza Cynara z Wrocławia w 2001 roku.

Najstarsze części opisywanych organów (piszczałki) pochodzą z instrumentu wybudowanego ok. roku 1911 w ewangelickim kościele Św. Ducha na wrocławskim Brochowie. Po II Wojnie Światowej, pierwszy dyrektor szkoły muzycznej (dziś OSM I i II st. im. Karola Szymanowskiego) – organista Julian Bidziński – zadbał, aby z częściowo zniszczonego i likwidowanego kościoła, instrument przenieść do organizowanej przez niego placówki. Organy o dwóch manuałach i pedale oraz trakturze pneumatycznej, które umieszczono w północno-zachodnim narożniku dużej sali na poddaszu, w późniejszym okresie przebudowywano i rozbudowywano. Na przełomie lat 80. i 90. XX w. podjęto decyzję o zmianie traktury na elektropenumatyczną, rozszerzeniu struktury instrumentu do trzech manuałów i pedału oraz przeniesieniu całości do wschodniej części sali. Prac tych podjął się organmistrz Józef Cynar.

W roku 1997 znaczne szkody w szkole wyrządziła powódź. Zalane wówczas zostały mechaniczne organy firmy Sauer (op. 2134) znajdujące się w auli szkoły – parterowym budynku w podwórzu. Podjęto wówczas decyzję – być może także w związku ze śmiercią Józefa Cynara w grudniu 1996 r. – o zaniechaniu prac przy instrumencie na poddaszu, a wybudowaniu w jego miejscu nowego dużego instrumentu mechanicznego, z wykorzystaniem części wspomnianych zalanych organów. Tak też się stało. W latach 1997-2001 firma Sauer wybudowała nowe organy w sali na poddaszu (op. 2270, stały w tym miejscu do roku 2015), natomiast stare – będące konglomeratem organów brochowskich i późniejszych dodatków pochodzących najprawdopodobniej z niezidentyfikowanego instrumentu firmy Schlag & Söhne – zostały sprzedane do Kolegiaty Świętego Krzyża. Na ich podstawie organmistrz Remigiusz Cynar wybudował instrument w obecnym kształcie.

Organy Kolegiaty Świętego Krzyża posiadają 48 głosów rozmieszczonych pomiędzy sekcje trzech manuałów i pedału. Szafa organowa współczesna. Wiatrownice stożkowe, traktura gry i rejestrów elektro-pneumatyczna. Instrument zasilają cztery miechy pływakowe (jeden dla każdej sekcji). Organy umieszczone na poziomie posadzki.

Rozmieszczenie sekcji brzmieniowych (patrząc od strony prezbiterium):
• środkowa część (na poziomie posadzki): sekcja manuału I oraz pedału;
• lewa część (wyniesiona, za filarem): sekcja II manuału (szafa ekspresyjna);
• prawa część (wyniesiona, za filarem): sekcja III manuału.

Skala manuałów: C-a3; skala pedału: C-f1.


Budowniczy
Remigiusz Cynar
Rok zakończenia budowy
2001
Liczba głosów
48  (46)
Liczba klawiatur
3+P
Traktura gry
elektro-pneumatyczna
Traktura rejestrów
elektro-pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIManuał IIIPedał
ekspresyjny 
1. Burdon 16' *1. Fl. łagodny 16' *1. Gedakt 16' 1. Pryncypał 16'
2. Pryncypał 8' 2. Pryncypał 8' 2. Fl. kryty 8'2. Subbas 16'
3. Holflet 8' 3. Gamba 8' 3. Fl. violowy 8'3. Oktawa 8'
4. Gemshorn 8' 4. Salicet 8'4. Kwintadena 8' 4. Fletbas 8'
5. Oktawa 4' 5. Vox coel 8' 5. Pryncypał 4'5. Chorałbas 4'
6. Fl. otwarty 4'6. Fl. łączony 8'6. Fl. rurkowy 4'6. Róg nocny 2'
7. Kwinta 2 2/3' 7. Pryncypał 4' 7. Sesquialt 2x7. Mikstura 4x
8. Superokt 2'8. Fl. otw. 4'8. Oktawa 2'8. Puzon 16'
9. Kornet 1-3x 9. Nasard 2 2/3'9. Kwinta 1 1/3' 9. Trompet 8'
10. Mikstura 4x10. Fl. leśny 2'10. Oktawka 1' I-P
11. Cymbał 3x11. Tercja 1 3/5'11. Scharff 3xII-P
12. Trompet 8' 12. Róg nocny 1' 12. Vox humana 8' III-P
II-I13. Mikstura 4x
III-I14. Dulcjan 16'
III-I sub15. Obój 8'
I superIII-II
Pomoce
4 wolne kombinacje
Tremolo (osobne dla każdej sekcji manuałowej)
Crescendo
Żaluzja II manuału
AP, R, Pl, GT, wyłącznik języków
Włączniki nożne uruchamiają wolne kombinacje i rejestry oraz połączenia do pedału
Przypisy
*) transmisja głosu Gedakt 16' z III manuału
Stół gry

Stół gry

Sekcja manuału III

Sekcja manuału III

Sekcja manuału I oraz pedału

Sekcja manuału I oraz pedału

Sekcja manuału II

Sekcja manuału II






Źródło
Oględziny własne 16.06.2014

Historia instrumentu:
Notatki z rozmowy z Klemensem Kaminskim;
archiwalia dotyczące parafii św. Ducha w Brochowie;
"Z serca i pamięci", Wrocław 2000
Autor
Tomasz Barcik, historia instrumentu: Tomasz Kmita-Skarsgård


Ostatnia modyfikacja: 2017-02-07 19:11:54

Kościół NMP Wspomożycielki Wiernych (Księże Małe) (Wrocław) - 12 głosów
Kościół św. Wojciecha (Wrocław) - 54 głosów
Kolegiata Świętego Krzyża – kościół dolny św. Bartłomieja (Wrocław) - 10 głosów