Kościół NMP Wspomożenia Wiernych Czechowice-Dziedzice (śląskie)

Kościół NMP Wspomożenia Wiernych w ówczesnej wsi Dziedzice był budowany w latach 1882-1890. Świątynię, pełniącą jeszcze funkcję kościoła filialnego parafii św. Katarzyny w Czechowicach, konsekrowano 22 czerwca 1890 roku. Z kolei samodzielna parafia została erygowana dziewięć lat później.

Dziedzicka świątynia już od początku swego istnienia dysponowała organami piszczałkowymi. Pierwszym z nich był instrument Jana Śliwińskiego ze Lwowa. Obecnie nie są znane bliższe informacje na jego temat, niemniej w katalogu budowniczego zachowała się rycina prezentująca ogólny wygląd organów. Sam fakt umieszczenia takowej w katalogu, poza widocznymi na niej rozwiązaniom wizualnym (pięciopolowy prospekt o odśrodkowym układzie pól piszczałkowych, utrzymany w stylu neogotyckim, doskonale harmonizującym z ówczesnym wyposażeniem kościoła) oraz technicznym (wolnostojący stół gry, przy którym grający jest zwrócony twarzą do prezbiterium), pozwala wywnioskować, że instrument ten był jednym z reprezentacyjnych dzieł Śliwińskiego.

Według relacji ustnych organy lwowskiego budowniczego zostały poważnie uszkodzone w czasie II wojny światowej. Dalszego zniszczenia dokonały drewnojady, o czym wspominają zapisy z kronik parafialnych z lat 60. XX wieku. Organy w tym stanie nie nadawały się już do remontu, w związku z czym postanowiono wybudować nowy instrument, który funkcjonuje do dziś.

Obecne organy są dziełem firmy Włodzimierza Truszczyńskiego z Warszawy, a ich budowę ukończono w 1963 r. Przy konstruowaniu dyspozycji konsultowano się z ks. prof. Romualdem Rakiem (1920–2003), który był także obecny przy odbiorze organów. Obecna forma brzmieniowa instrumentu jest efektem kilku przebudów. W późniejszych latach dodano m.in. głosy językowe (umieszczone na dostawkach) i najprawdopodobniej również Vox Coelestis do manuału I, na co może wskazywać nietypowa numeracja tego rejestru w kontuarze „9a”. Być może wtedy też zdemontowano żaluzję dla sekcji manuału II, jednak pozostał cały mechanizm sterujący oraz obudowa pudła ekspresyjnego.

Instrument działa w oparciu o trakturę pneumatyczną z wiatrownicami stożkowymi. Dmuchawa elektryczna zasila zbiorczy miech pływakowy, z którego powietrze przemieszcza się bezpośrednio do wiatrownic manuału I i pedału oraz do miechów pomocniczych dla stołu gry i sekcji manuału II. Sekcje brzmieniowe instrumentu zostały rozdzielone między dwie szafy. W lewej szafie mieści się sekcja manuału I i pedału, zaś w prawej – sekcja manuału II. Prospekt  otwarty, symetryczny, dwuczłonowy. Stół gry wolnostojący, przylegający do lewej szafy.

Obecny stan instrumentu pozwala na eksploatację podczas liturgii, niemniej wymagane są prace renowacyjne, przede wszystkim z powodu znacznego zniszczenia instrumentu przez szkodniki drewna oraz rozregulowania traktury i związanych z tym następstw (niepunktualne odzywanie się dźwięków, niegrające bądź notorycznie zacinające się dźwięki).

Brzmienie instrumentu było prezentowane m. in. podczas Festiwalu Muzyki Sakralnej czy Jesiennego Festiwalu Muzycznego Alkagran.

Skala manuałów: C–a³; skala pedału: C–f¹.