Kościół Wszystkich Świętych (OO. Franciszkanów-Reformatów) Włocławek (kujawsko-pomorskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Kilkakrotnie przebudowywany i powiększany kościół wzniesiono wraz z klasztorem w latach 1639-1644. Pierwsza wzmianka dotycząca organów pochodzi z 9 marca 1650 roku, kiedy to przed urzędem konsystorskim we Włocławku odbyła się sprawa między Janem Bielskim a organmistrzem Wawrzyńcem, który zobowiązał się wykonać pozytyw dla świątyni reformackiej, jednak nie dostarczył gotowego dzieła w umówionym terminie. Organmistrz zeznał, iż nie mógł wybudować instrumentu ze względu na zbyt niską zapłatę. Ostatecznie Bielski zgodził się przekazać na ten cel wyższą kwotę pieniężną.

Dnia 22 czerwca 1791 r. zakonnicy wypożyczyli pozytyw z pobliskiego kościoła św. Witalisa. W 1821 r. nieznany organmistrz budował instrument w świątyni klasztornej, jednak pojawiły się przy tym pewne trudności ze strony budowniczego, wobec czego organy powstały dopiero w latach 1823-1825. Instrument był przebudowywany w 1871 roku, a w 1890 r. naprawiany kosztem 160 rubli.

W 1900 r. Jan Szrejbert z Włocławka zbudował nowe, 10-głosowe organy wykorzystując prospekt z lat 1823-1825. Dnia 4 kwietnia 1918 r. zarekwirowano piszczałki prospektowe, które uzupełniono w późniejszym czasie. W 1932 r. miejscowy gwardian zwrócił się do prowincjała z prośbą o pozwolenie na zamówienie nowego instrumentu. Ponieważ odpowiedź była odmowna, w kwietniu 1936 r. br. Teodor Wrzesień przeprowadził konieczną naprawę. Z kolei w 1965 r. poszerzono zakres klawiatury pedałowej z jednej do dwóch oktaw.

Budowę obecnych organów realizowano w latach 1975-1978. Najpierw w 1975 r. zawarto umowę z wykonawcą prac, czyli z włocławską firmą Zygmunta Pietrzaka. W 1976 r. Marian Dorawa z Torunia przeprowadził ekspertyzę konserwatorską, natomiast 4 maja 1977 r. Wojewódzki Konserwator Zabytków wydał zgodę na rozpoczęcie prac. W maju i czerwcu 1978 r. rozebrano dotychczasowy instrument pozostawiając jego prospekt jako centralną część nowej struktury zewnętrznej. Poświęcenie organów przez bpa Jana Zarębę miało miejsce 28 maja 1978 roku.

Instrument 17-głosowy, o trakturze pneumatycznej, z wolnostojącym stołem gry o 2 manuałach (C-f3) i pedale (C-f1).

Prospekt organowy (w części zabytkowej) architektoniczny, klasycystyczny (w odmianie ludowej), jednosekcyjny, pięciopolowy.


Budowniczy
Zygmunt Pietrzak
Rok zakończenia budowy
1978
Liczba głosów
17
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
pneumatyczna
Traktura rejestrów
pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Pryncypał 8'1. Kryty 8'1. Subbas 16'
2. Flet-konc. 8'2. Aeolina 8'2. Oktawa 8'
3. Salicet 8'3. Pryncypał 4'3. Chorał 4'
4. Oktawa 4'4. Kwintaton 4'
5. Flet 4'5. Blokflet 2'
6. Mixtura 3x6. Kwinta 1 1/3'
7. Tercja 1 3/5'
8. Szarf 3x
Pomoce
Połączenia: II-I, Super I, Sub II-I, I-Ped, II-Ped.
Urządzenia dodatkowe:
1) Tremolo (II manuał);
2) włączniki pod klawiaturą I manuału: [K], AP., P, F, T, [K], C, WK, [K];
3) dźwignia nożna: Crescendo.
Prospekt (stan przed 1978 r.)

Prospekt (stan przed 1978 r.)

Prospekt (stan przed 1978 r.)

Prospekt (stan przed 1978 r.)






Źródło
Archiwum Prowincji OO. Franciszkanów-Reformatów w Krakowie: fotografie i cegiełka na budowę organów w kościele włocławskim. Informacje od prof. Wiktora Łyjaka. Opracowania: Stanisław Chodyński, "Organy, śpiew i muzyka w kościele katedralnym włocławskim", Włocławek 1902; o. Anzelm Szteinke OFM, "Kościół Wszystkich Świętych i klasztor Franciszkanów-Reformatów we Włocławku 1625-1997", Włocławek 1998. Fotografia współczesna i zdjęcia archiwalne - ze zbiorów Archiwum Prowincji.
Autor
Piotr Matoga


Ostatnia modyfikacja: 2017-02-07 19:11:40

Bazylika katedralna Wniebowzięcia NMP (Włocławek) - 32 głosów
Kościół ewangelicko-augsburski (Włocławek) - 19 głosów
Kościół św. Stanisława Biskupa (Włocławek) - 9 głosów