Organy w Obervellach mają bardzo ciekawą i emocjonującą historię. Instrument zbudowany w 1700 roku przez Franza Köcka jest jednym z najważniejszych historycznych organów Karyntii. W XVIII wieku z ponad 20 głosami były to największe organy w Karyntii. Pierwotnie organy miały dwa manuały i pedał (oba z krótką oktawą).
Inną wyjątkową cechą w tamtych czasach było słońce wykonane z piszczałek i umieszczone pośrodku instrumentu. Pierwotnie te piszczałki należały najprawdopodobniej do głosu miksturowego. Otwory z tyłu słońca potwierdzają to przypuszczenie. Być może było to nawiązanie do twórczości organmistrza Eugenia Caspariniego, który podobne zastosował w organach w Jeleniej Górze i Görlitz.
W I połowie XIX w. różni organmistrzowie przeprowadzali uzupełnienia i modyfikacje w instrumencie. Ponieważ niestety nie ma na ich temat dokumentacji, można tylko się domyślać, jakie prace zostały wykonane. W protokole konserwatorskim z 1958 roku zapisano: Die Orgel hat jetzt nur ein Manual mit einer sehr unlogisch zusammengewürfelten Disposition. Der jetzige Zustand ist die Folge einer vermutlich größeren Reihe von unsachgemäßen Eingriffen inferiorer Orgelbauer, die keine Ahnung von richtiger Behandlung einer so alten und wertvollen Orgel hatten. (Organy mają teraz tylko jeden manuał o bardzo nielogicznie zestawionej dyspozycji. Obecny stan jest skutkiem bardzo wielu nieprofesjonalnych interwencji podrzędnych organmistrzów, którzy nie mieli pojęcia, jak naprawiać tak stary i cenny instrument poprawnie).
Przed restauracją w 1958 roku organy miały jeden manuał obsługujący sekcje Hauptwerk i Rückpositiv, a dyspozycja przedstawiała się następująco:
Manuał | Pedał |
Aeoline 8′ | Baßflöte 4′ |
Quinte 2 2/3′ | Fagot 8′ |
Viola 8′ | Violon 16′ |
Principal 8′ | Subbaß 16′ |
Quinte 1 1/3′ | Octavbaß 8′ |
Flöte 4′ | Posaune 16′ |
Gedeckt 8′ | |
Superoctav 2′ | |
Mixtur 3 fach | |
Gambe 8′ | |
Prästant 4′ | |
Octave 4′ |
Urządzenie dodatkowe: Tremolo
W 1958 roku organmistrz Pirchner ze Steinach am Brenner (Tyrol) został poproszony o rekonstrukcję instrumentu do możliwie oryginalnego stanu z użyciem w miarę możliwości jak największej liczby oryginalnych części. Niestety z powodu dawniejszych ingerencji organmistrzów, przywrócenie do stanu raczej oryginalnego okazało się trudne, gdyż dokonali oni zmian powodujących niezdatność części piszczałek do powtórnego użycia. Jednak kilka głosów udało się uratować i ponownie zastosować niemal bez żadnych zmian.
Renowacji poddana została główna szafa organowa, oryginalna wiatrownica sekcji Hauptwerk i kilka jej głosów, natomiast sekcja Rückpositiv musiała zostać całkowicie odbudowana. Sekcja pedału została powiększona do d1 i uzupełniona o 15 brakujących piszczałek. Podczas prac renowacyjnych wykonano również całkowicie nowy stół gry, system powietrzny oraz zainstalowano nową dmuchawę. Renowację obudowy i rzeźb dokonał renomowany restaurator Adolf Campidell z Feistritz. Oryginalne głosy, która zostały zachowane w stanie niezmienionym, to:
Hauptwerk | Pedał |
Prinzipal 8′ | Subbaß 16′ ** |
Copel 8′ | Octavbaß 8′ ** |
Schwebeprinzipal 8' | |
Oktave 4′ | |
Spitzflöte 4′ * | |
Oktave 2′ | |
Quinte 2 2/3′ | |
Quinte 1 1/3′ | |
Mixtur 3 fach |
*) oryginalność niepewna
**) 12 piszczałek
Reszta piszczałek pochodzi z 1958 roku, prawdopodobnie niektóre wstawiono jako używane. Ponieważ organy miały pierwotnie krótką oktawę, uzupełniono ją do pełnego zakresu.
Co ciekawe, głos Copel 8′ z Hauptwerku ma te same wymiary (od c) co Copel 8′ w sekcji Rückwerk słynnych organów (Festorgel) w Klosterneuburg (Dolna Austria).
Obecnie organy mają 1238 piszczałek i ostatnio zostały odrestaurowane w 2009 roku.
Skala manuałów: C-c3; skala pedału: C-d1.
Manuał I | Manuał II | Pedał |
---|---|---|
Rückpositiv | Hauptwerk | |
1. Gedeckt 8' | 1. Quintatön 16' | 1. Subbaß 16' |
2. Rohrflöte 4' | 2. Prinzipal 8' | 2. Octavbaß 8' |
3. Prinzipal 2' | 3. Coppel 8' | 3. Gedecktbaß 8' |
4. Quint 1 1/3' | 4. Schwebeprinzipal 8′ | 4. Choralbaß 4' |
5. Cimbel III 1' | 5. Octav 4' | 5. Posaune 16' |
6. Regal 8' | 6. Spitzflöte 4' | 6. Trompete 8' * |
7. Quint 2 2/3' | ||
8. Octav 2' | ||
9. Quint 1 1/3' | ||
10. Octav 1' | ||
11. Mixtur III 1 1/3' | ||
12. Trompete 8' |
Ostatnia modyfikacja: 2020-07-25 18:13:47