Kościół św. Stanisława Biskupa Jawornica (śląskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Organy zostały sprowadzone z parafii Wniebowzięcia NMP w Katowicach, gdzie początkowo służyły w tymczasowej kaplicy. Już w roku ukończenia budowy naprawiał je Ryszard Franke z Rybnika. W 1965 r. pewne prace przeprowadził Bronisław Cepka, następnie w 1978 r. ponownie Ryszard Franke. Po wybudowaniu docelowej świątyni przeniesiono tam instrument, gdzie funkcjonował do czasu sprowadzenia większych organów, po czym został on zdemontowany i był przechowywany na terenie parafii. Instrument miał być większy niż obecnie: miał liczyć pierwotnie 12 głosów, a w stole gry były rejestry dla dalszych trzech w manuale I. W 1981 r. wzmiankowano następującą dyspozycję:

Manuał I Manuał II Pedał
Pryncypał 8' Holflet 8' Subbas 16'
Gemshorn 8' (brak) Salicet 8' Oktawbas 8'
Bourdon 8' Vox coelestis 8'  Fletbas 8'
Oktawa 4' Bachflet 4'  
Kwintadena 4' (brak)    Pikolo 2'  
Mixtura 3 ch. (brak) Sesquialtera 2 ch.  

 

W 2002 roku rozpoczęto prace nad przeniesieniem instrumentu do Jawornicy przez Mieczysława Klonowskiego oraz Edwarda Juchę z Katowic. Organy do tej parafii przekazał ks. prał. Bernard Jośko. W trakcie inwentaryzacji stwierdzono duże zniszczenia drewnianych elementów. Do organów zakupiono w Niemczech nową dmuchawę cichobieżną Laukhuffa o wydajności powietrznej 21m3/min. Stół gry pozostał oryginalny (wymieniono deskę rejestrową) z nową elektroniką opartą na transoptorach. Większość elektromagnesów została wymieniona (stare elektromagnesy obsługują jedynie połączenie Super II). Prospekt jest nowy, a szafa organowa wykonana została przez lokalnego rzemieślnika Grzegorza Gołąbka. Piszczałki Subbasu są gierowane, natomiast w głosie Salicet zostały one przelutowane i wyprostowane. Prace zakończono w lutym 2003 roku. Poświęcenie instrumentu przez bp. Jana Wieczorka miało miejsce w trakcie mszy świętej 19 marca 2003 r. Po mszy Waldemar Krawiec zagrał krótki recital. W przeciągu kilku lat na instrumencie odbyło się parę koncertów organowych.

W 2021 roku przeprowadzono gruntowny serwis organów przy współpracy z Jakubem Mizerą. W najbliższym czasie planowane są: naprawa styków w kontuarze, relokacja kontuaru, dobudowa połączenia II-I Sub.

Organy mają jeden duży miech pływakowy z dwoma wypustami powietrza, przez co występują spore wahania ciśnienia. Kontuar umiejscowiony po lewej stronie szafy organowej, grający siedzi bokiem do ołtarza. Wiatrownice stożkowe.

Skala manuałów: C–a3; skala pedału: C–f1.


Budowniczy
Wacław Biernacki
Rok zakończenia budowy
1957
Stan instrumentu
Dobry
Liczba głosów
10
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
elektro-pneumatyczna
Traktura rejestrów
elektro-pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Pryncypał 8’1. Flet 8’1. Subbas 16’
2. Bourdon 8’2. Salicet 8’2. Fletbas 8’
3. Oktawa 4’3. Bachflet 4’
4. Pikolo 2’
5. Sesquialthera 3 ch*
Pomoce
Super I
Super II / I**
II/I
I / P
II / P
Tremolo
Automat pedału
Piano, Forte, Tutti
Przypisy
*) w rzeczywistości 2 ch
**) rzeczywiste (70 piszczałek, po translokacji nieczynne od a3 wzwyż)
Stół gry

Stół gry

Klawiatura pedałowa i przełączniki pod manuałem I

Klawiatura pedałowa i przełączniki pod manuałem I

Wnętrze instrumentu

Wnętrze instrumentu

Miech

Miech






Źródło

Łukasz Steczek, Działalność firmy organmistrzowskiej Biernacki w granicach archidiecezji katowickiej. Studium historyczno-instrumentoznawcze, Katowice 2023 (praca doktorska UŚ), s. 159–163.
„Gość Niedzielny” (diecezji gliwickiej) z 6 kwietnia 2003 r.
Kronika parafii Jawornica
Oględziny własne

Autor
Błażej Wojciech Ploska


Ostatnia modyfikacja: 2025-08-07 15:47:04