Parafia Żuławka utworzona została około 1250 roku. Tutaj miał powstać jeden z kościołów, do których budowy zobowiązali się pokonani Prusowie w traktacie dzierzgońskim z 7 lutego 1249 roku. Obecny kościół powstał na przełomie XIII i XIV wieku. W czasach wojen szwedzkich palony, swoją obecną formę zewnętrzną jak i wewnętrzną uzyskał po odbudowie w latach 1695-1696. Krótko po odbudowie pojawiły się organy z pozłoconym prospektem, o których istnieniu wspomniano w wizytacji bp. Wojciecha Leskiego z 1749 roku.
Zupełnie nowe organy zostały zbudowane w 1887 roku przez renomowany warsztat Augusta Terletzkiego z Elbląga. Instrument posadowiono na nowej drewnianej emporze muzycznej. Instrument otrzymał 8 głosów na jednej sekcji manuałowej i jednej pedałowej. Co ciekawe, w katalogach firmy Terletzki podawana jest liczba 9 rejestrów (być może zaliczono tu połączenie z pedałem). Sekcje te stoją na wiatrownicach o konstrukcji klapowo-zasuwowej z układem tonów na C-Cis. Stół gry przylegający do szafy organowej od strony południowej. Pod wiatrownicami (znajdującymi się na jednej wysokości), znajduje się jeden miech magazynowy, obciążony cegłami. Sprawne stanowisko do kalikowania składające się z dwóch miechów czerpakowych. Obecnie powietrza dostarcza dmuchawa elektryczna znajdująca się w wieży. Cynkowe piszczałki prosektowe zostały wstawione po 1917 roku, kiedy oryginalne, wykonane z wysokoprocentowej cyny, zostały zarekwirowane na cele wojenne. Prawdopodobnie instrument nie uległ dewastacji po działach wojennych w 1945 roku.
Już w 1983 roku organy wymagały konserwacji, a elementy drewniane były zaatakowane przez drewnojady. Obecnie stan jest podobny. Rozregulowana traktura, jak i nieszczelności we wiatrownicy pedałowej, utrudniają używanie rejestrów tej sekcji. Jeden z tonów klawiatury manuałowej ma całkowicie zerwany abstrakt, w klawiaturze pedałowej jest ich kilka. Dwa z cięgieł są nieoryginalnej proweniencji. Instrument miał prawdpodobnie także dzwonek kalikancki. W jego miejscu znajduje się włącznik dmuchawy. Dmuchawa elektryczna dostarcza niedostateczną ilość powietrza, co wraz z nieszczelnościami w kanałach powietrznych, jak i w miechu powoduje "duszenie się" instrumentu przy włączonej większej liczbie głosów. Konstrukcja szafy, jak i statyka piszczałek, są stabilne.
Organy kwalifikują się do kapitalnej renowacji. Wartym odnotowania jest fakt, iż są one jednym z najlepiej zachowanych w regionie mechanicznymi organami z warsztatu Augusta Terletzkiego.
Skala manuału: C-f3; skala pedału: C-d1.
Manuał | Pedał |
---|---|
1. Principal 8' | 1. Subbass 16' |
2. Gambe 8' | 2. Octavbass 8' |
3. Floete 8' | |
4. Salicional 8' | |
5. Octave 4' | |
6. Progressio harmonica 2-3fach |
Ostatnia modyfikacja: 2019-05-13 19:48:06