Kościół św. Michała Archanioła Milicz (dolnośląskie)

Obecne, romantyczne organy w kościele parafialnym w Miliczu zostały zbudowane w 1888 roku przez renomowaną firmę organmistrzowską Wilhelma Sauera, o czym świadczy tabliczka: 

W.Sauer
FRANKFURT a/ODER
Op. 500.

Nowe organy zastąpiły XVIII-wieczny pozytyw. Koszt budowy wyniósł 4350 marek.

Prospekt organowy utrzymany w stylu neobarokowym, czteropolowy, pięciowieżyczkowy. W prospekcie znajdują się 33 nieoryginalne piszczałki cynkowe, z czego jedynie 11 jest grających i należy do głosu Principal 8' (c-b).

Wnętrze szafy organowej podzielone jest na dwa poziomy:

a) dolny: znajduje się tam dmuchawa elektryczna i trzy wiatrownice. Za prospektem znajdują się dwie wiatrownice manuałów I i II dla dźwięków c¹-f³. Na wiatrownicy z tyłu, przy ścianie stoi sekcja pedału, z wyjątkiem trzech największych piszczałek głosu Violon 16' (G, Gis, A), które stoją na poziomie podłogi.

b) górny: znajduje się tam miech z podawaczem przytwierdzonym od dołu oraz dwie wiatrownice manuałów I i II dla dźwięków C-h. Wyjątek stanowi 10 drewnianych piszczałek głosu Principal 8' (C-A), które stoją za prospektem, 11 metalowych piszczałek głosu Principal 8' (c-b), które stoją w prospekcie, oraz 12 metalowych piszczałek głosu Salicional 8' (C-H), które stoją za prospektem. Razem w szafie znajduje się 735 piszczałek.

Instrument czysto mechaniczny z wiatrownicami stożkowymi. Miech magazynowy dwufałdowy. Dźwignie do kalikowania wbudowane w lewy bok szafy organowej.

Charakterystyka głosów:

Manuał I

Principal 8': C-H – piszczałki drewniane otwarte; c-b – piszczałki metalowe otwarte, w prospekcie; h-f³ – piszczałki metalowe otwarte.
Flûte Harmonique 8': C-H – piszczałki drewniane kryte; c-h – piszczałki drewniane otwarte; c¹-f³ – piszczałki metalowe otwarte, od c² przedęte.
Bourdon 8': C-H – piszczałki wspólne z głosem Flûte Harmonique 8'; c-f – piszczałki drewniane kryte; fis-f³ – piszczałki metalowe, kryte.
Viola di Gamba 8': C-Fis – piszczałki metalowe kryte; G-f³– piszczałki metalowe otwarte.
Octave 4': piszczałki metalowe otwarte.
Progressio 2-3 fach.: C-H – kryta 2 2/3' + otwarta 2'; c-f³ – piszczałki metalowe, otwarte. Układ: C-h: 2 2/3'+2'; c¹-h²: 4'+2 2/3'+2'. Dalej repetycja o kwartę w dół.

Manuał II

Salicional 8': C-f³ – piszczałki metalowe otwarte. C-H piszczałki nieoryginalne, cynkowe, wstawione w 2007 r.
Liebl. Gedact 8': C-f – piszczałki drewniane kryte; fis-f³ – piszczałki metalowe kryte.
Aeoline 8': C-Fis – piszczałki metalowe kryte; G-f³ – piszczałki metalowe otwarte.
Voix Céleste 8': od c, piszczałki metalowe otwarte.
Flauto Dolce 4': C-fis² – piszczałki metalowe kryte; dalej metalowe otwarte.

Pedał:

Violon 16': C-Fis – piszczałki drewniane, podwójne (otwarta 8' + kryta 5 1/3'); G-d¹ – piszczałki drewniane, otwarte.
Subbass 16': piszczałki drewniane kryte.
Octavbass 8': piszczałki drewniane otwarte.

Organy przeszły generalny remont w 2007 roku po tym, jak miejscowy organista zdewastował instrument. Przeniesiono wtedy dmuchawę ze strychu do wnętrza szafy organowej, wykonano liczne naprawy, intonację oraz strojenie. Remont ten przeprowadziła firma braci Broszko. Pod koniec kwietnia 2018 roku ta sama firma dokonała naprawy oraz strojenia instrumentu.

11 kwietnia 2022 roku firma "Organmistrzostwo Łukasz Ziółkowski" zakończyła remont systemu powietrznego, który obejmował:

• demontaż zespołu miecha i podawaczy;
• zabezpieczenie organów na czas remontu;
• rekonstrukcja miecha organowego;
• wykonanie nowej skrzynki regulacyjnej;
• rekonstrukcja podawaczy wraz z dźwigniami kalikanckimi;
• wykonanie nowej, dźwiękoszczelnej obudowy dmuchawy;
• podłączenie obecnej dmuchawy na trzy fazy, co wpłynęło pozytywnie na komfort używania organów.

Przy demontażu wypłynęło wiele niedociągnięć i niefachowych napraw, które zostały przeprowadzone przez poprzednich organmistrzów, np. zawiasy meblowe we wnętrzu miecha zamiast skóry, klejenie kanałów za pomocą tkaniny nasączonej butaprenem, itp.

Dodatkowo została przeprowadzona rekonstrukcja klawiatury pedałowej według wzorca Wilhelma Sauera. Została ona pozbawiona nieoryginalnej farby z klawiszy chromatycznych oraz innych elementów. Uzupełniono brakujące części konstrukcji. Wykonano również nową listwę górną; stara została zdeformowana przez poprzedniego organmistrza i nie nadawała się już do ponownego montażu.

Stół gry wbudowany w lewy bok szafy organowej. Organista siedzi bokiem do ołtarza. Organy używane podczas codziennych Mszy Świętych oraz nabożeństw. Jest to jeden z najlepiej zachowanych instrumentów w okolicy.

Skala manuałów: C-f³; skala pedału: C-d¹.