Kościół św. Mikołaja Pogrodzie (warmińsko-mazurskie)

Opis Instrumentu

W poprzednim kościele, który znajdował się w tym miejscu, w latach 1763-1764 nowe organy zbudował nadworny organmistrz Adam Gottlob Casparini. Instrument ten był w połowie lat 50. XIX wieku reperowany przez Johanna Rohna z Ornety. Wraz z budową nowego kościoła w 1885 roku stare organy zostały rozebrane i w roku następnym warsztat organmistrzowski Augusta Terletzkiego z pobliskiego Elbląga zbudował nowe. Nowy instrument otrzymał 15 rejestrów w dwóch sekcjach manuałowych (C-f3) i jednej pedałowej (C-d1). Wiatrownice klapowo-zasuwowe obsługiwała mechaniczna traktura. Co ciekawe, dla tak małych organów sekcję manuału II Terletzki zbudował jako Echowerk z żaluzją obsługiwaną poprzez dźwignię nożną po prawej stronie stołu gry.

Na początku XX wieku instrument został nieznacznie przebudowany poprzez dodanie trzygłosowej wiatrownicy opartej o system pneumatyczny. Powiększono go w ten sposób o dwa rejestry. Zlikwidowano wtedy szafę ekspresyjną II manuału. Prace mogła przeprowadzić firma Wittek z Elbląga bądź Goebel z Królewca.

Organy w 1963 roku przeszły remont przeprowadzony przez Tadeusza Rajkowskiego z Włocławka, który polegał na usunięciu zniszczeń wojennych. Ostatnie prace remontowe przwadzone były od ok. 2013 do 2017 roku. Początkowo prowadzone były przez pracownię lutniczą, a po 2015 r. przez firmę Andrzeja Kowalewskiego z Braniewa.

Obecnie instrument Terletzkiego jest w dobrym stanie technicznym. Wmagane sa jedynie niewielkie korekty, m.in. usprawnienie dość ciężko pracującej mechanicznej traktury. Zastanawiające jest również stosunkowo cicha intonacja całych organów. Mimo to należą one do najlepiej zachowanych i najpiękniejszych instrumentów Wysoczyzny Elbląskiej.


Budowniczy
August Terletzki
Rok zakończenia budowy
1886
Stan instrumentu
Dobry
Liczba głosów
17
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
mieszana
Traktura rejestrów
mieszana
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Bordun 16'1. Pryncypał 8' *1. Principalbass 16'
2. Principal 8'2. Dolce 8'2. Subbass 16'
3. Hohlfloete 8'3. Aeoline 8'3. Octavbass 8'
4. Gemshorn 8'4. Vox coelestis 8'4. Violon 8'
5. Gambe 8'5. Flöte 8'
6. Octave 4'6. Flöte 4'
7. Mixtur 3fach
Pomoce
Manualcoppel
Pedalcoppel
Signalglocke**
Przypisy
*) faktycznie Geigen Principal 8' (nieoryginalny napis na cięgle)
**) w latach 2015-2017 A. Kowalewski przerobił go na włącznik dmuchawy elektrycznej





Źródło

Renkewitz W., Janca J., Fischer H., Geschichte der Orgelbaukunst in Ost- und Westpreußen von 1333 bis 1944, Bd. II,1, Berlin 2008, s. 328.
Orgelbauanstalt A. Terletzki - Elbing Inhaber Ed. Wittek / Hoflieferant Sr. Königlichen Hoheit des Prinzen Friedrich Leopold von Preussen, Elbing [1911?], s. 46.
Archiwum po firmie organmistrzowskiej Tadeusza Rajkowskiego we Włocławku, teczka Odbiory, Opinia wydana budowniczemu organów p. Tadeuszowi Rajkowskiemu z Włocławkaz 12 lipca 1963 r. Wizja lokalna.

Autor
Bartosz Skop


Ostatnia modyfikacja: 2022-08-28 14:12:41


lizaky
lizaky 2023-09-19 21:47:44 Edytowany
Co do traktury rejestrów zgodzę się w 100% ze względu na 3 dobudowane głosy włączane pneumatycznie, ale traktura gry jest w pełni mechaniczna