Kościół św. Józefa Oblubieńca NMP Makowiska (łódzkie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Poprzedni instrument (prawdopodobnie pierwszy w Makowiskach) miał jeden manuał (być może także z klawiaturą pedałową), o trakturze mechanicznej (leżącej). Stół gry był wbudowany w lewy bok szafy organówej. Organy nie miały dmuchawy elektrycznej, a dźwignia do kalikowania znajdowała się po lewej stronie chóru. Zachowało się z nich kilka piszczałek, które odnaleziono w lutym 2019 r. przy ocieplaniu przedsionka chóru. 

Najprawdopodobniej instrument ten nie nadawał się do remontu, bo gdy nadarzyła się okazja zakupu używanych organów z kościoła św. Jakuba z Częstochowy, parafia postanowiła je nabyć. Translokacją miał zająć się Józef Cisowski, który to także podjął się budowy nowego instrumentu w Częstochowie. Organy zostały przywiezione do kościoła w Makowiskach, lecz w ostateczności jednak nie zamontowane. Najprawdopodobniej Cisowski namówił parafię na budowę nowych organów. Zachowały się zapiski, że w lipcu 1966 w przedsionku chóru znajdował się rozebrany instrument z kościoła św. Jakuba z Częstochowy oraz piszczałki metalowe i wiatrownice do nowego instrumentu; budowany był wtedy 12-głosowy organ. Można zatem przypuszczać, że jeszcze tego samego roku został on ukończony, lecz to jeszcze nie potwierdzona informacja.

W 1969 roku wybuchł w kościele pożar prawego ołtarza. Dym, który znalazł sobie drogę ucieczki przez otwarte drzwi wejściowe na chór, stopił część metalowych elementów w organach, przez co prawdopodobnie zrezygnowano z gry na nich. Dopiero na początku lat 80. za czasów organisty o nazwisku Szczyrba postanowiono wyremontować zniszczony instrument. Do tego celu wezwano tego samego wykonawcę, który przed niespełna dwudziestu laty organy budował. Nie wiadomo, czy wykonano nowy stół gry, gdyż obecny przygotowany jest pod 14 głosów, a realnie jest ich 12. Niewybudowane rejestry to Vox Coelestis 8’ i Flet Leśny 2’. Prawdopodobnie organy już nigdy poźniej nie były w 100% sprawne. Sebastian Matyja, pełniący funkcję organisty w latach 1987-1992 wspomina, że w tym czasie manuał II nie nadawał się do użytku, ponieważ duża część dźwięków nie grała, a niektóre z nich odzywały się cały czas. Przed rokiem 2013 miały miejsce dwie kilkugodzinne naprawy, mające na celu utrzymanie instrumentu w stanie używalności. Wymieniono wtedy część mieszków i membranek połączeniowych w stole gry. Około 2013 r. organy wyłączono z użytku. Dopiero na początku lipca 2018 r. obecny proboszcz, ks. Andrzej Chrzanowski, zdecydował się na ich generalny remont. Inauguracyjny koncert po remoncie odbył się 6 stycznia 2019 roku, a wykonał go były organista kościoła, Sebastian Matyja.


Budowniczy
Józef Cisowski
Rok zakończenia budowy
1966
Stan instrumentu
Bardzo dobry
Liczba głosów
12
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
pneumatyczna
Traktura rejestrów
pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Pryncypał 8'1. Bourdon 8'1. Subbas 16'
2. Salicet 8'2. Aeolina 8'2. Fletbas 8'
3. Flet harmoniczny 8' *3. Rurflet 4'
4. Oktawa 4'4. Nasard 1 1/3' **
5. Mixtura 2ch. [2 2/3'+2']5. Sifflet 1'
Pomoce
I/P
II/P
II/I
Super II/I
Sub. II/I
Super II
Tremolo
Automat pedału
Wolna kombinacja
Crescendo
Piano
Forte
Tutti
Przypisy
*) faktycznie Flet otwarty
**) faktycznie 2 2/3'
Stół gry

Stół gry






Źródło
Oględziny własne, karta inwentaryzacyjna sporządzona z okazji wizytacji biskupiej z 1966 r., przekazy ustne parafian i byłego organisty
Autor
Jakub Mizera


Ostatnia modyfikacja: 2019-03-31 22:08:46