Kościół św. Antoniego z Padwy (franciszkanów-reformatów) Warszawa (mazowieckie)

Obecny kościół klasztorny wzniesiony został w latach 1668-1680. Pierwsza wzmianka o miejscowym instrumencie pochodzi z lat 1798-1799, kiedy to franciszkanie-reformaci otrzymali pozytyw sprowadzony z kaplicy pałacu Saskiego. W 1824 r. świątynię wyposażono w nowe organy, zbudowane przez Karola Żakiewicza z Brzezin za kwotę ponad 10.000 zł polskich. Zostały one zdemontowane w 1858 r. i zapewne sprzedane, być może do kościoła tej samej prowincji zakonnej.

Miejsce po usuniętym obiekcie zajął mały, 6-głosowy instrument Mateusza Mielczarskiego z Warszawy, przeznaczony do przykościelnej kaplicy pogrzebowej, a tymczasowo zastępujący konstruowane przez tego samego organmistrza organy na chórze muzycznym w nawie głównej. Ich budowa rozpoczęła się w 1859 r. i trwała w roku następnym, jednak na finalizację prac przyszło czekać do 1862 r. Ukończony instrument, po odbiorze mającym miejsce 25 czerwca tegoż roku, uznano za jeden z najlepszych w Warszawie. Dysponował on 20 głosami rozdysponowanymi pomiędzy 2 manuały i pedał. Powietrza dostarczało 6 miechów napędzanych korbą.

Jakkolwiek organy uchodziły za bardzo dobre, niedługo po wybudowaniu wymagały naprawy, którą po śmierci M. Mielczarskiego w 1868 r. wykonał jego uczeń, Henryk Hartman. W dniu 29 sierpnia 1869 r. zabrzmiały ponownie po dłuższym okresie milczenia. W 1872 r. prospekt organowy został przemalowany na kolor drewna dębowego. Wtedy również przeniesiono miechy z chóru muzycznego na przyległy korytarz. Pracę tę wraz z przeglądem i strojeniem instrumentu przeprowadził Leopold Blomberg. Kolejny remont, tym razem wykonany przez Leopolda Hartmana, miał miejsce w 1896 r.

W 1904 r. organy miano sprzedać do Aleksandrowa Pogranicznego (Kujawskiego). W rzeczywistości trafiły do pobliskiego Służewa, istniały tam przynajmniej 60 lat, a później zostały zdewastowane. Tymczasem w kościele warszawskim firma Jana Tučka z Kutnej Hory przystąpiła do budowy nowego instrumentu, którego poświęcenie odbyło się 10 października 1904 r. Organy systemu mechaniczno-pneumatycznego posiadały 24 głosy rozdzielone między 2 manuały i pedał, natomiast ich prospekt utrzymano w stylu neobarokowym. Instrument fundacji hrabiego Maurycego Zamoyskiego kosztował 6.000 rubli.

Pierwsze uszkodzenie nowych organów miało miejsce pod koniec I wojny światowej w związku z zarekwirowaniem piszczałek (pozyskana wówczas cyna ważyła 410 kg). Ostateczna zagłada instrumentu nastąpiła w 1944 r., kiedy to wraz z całym kościołem padł on pastwą płomieni, a jego zwęglone resztki usunięto podczas porządkowania świątyni w 1947 r.

W 1948 r., gdy w odbudowywanym kościele były już celebrowane nabożeństwa, zakonnicy skorzystali z oferty zakupienia używanych organów pochodzących z dawnego kościoła ewangelickiego w Podgórzynie k. Jeleniej Góry. Było to dzieło świdnickiej firmy Schlag und Söhne z 1880 r. (opus 176). Ten 22-głosowy instrument stanął na powiększonym chórze muzycznym, gdzie został zamontowany przez zakład Antoniego Grygorcewicza. Roboty stolarskie wykonał Jan Tullo, zaś prace elektrotechniczne – Czesław Cieplik. Poświęcenie organów przez bpa Zygmunta Choromańskiego miało miejsce 8 grudnia 1948 r.

W drugiej połowie XX w. instrument remontowany był dwukrotnie. Najpierw w 1951 r. przez br. Teodora Września, który przeniósł miechy i dmuchawę elektryczną na korytarz sąsiadujący z chórem muzycznym. Z kolei w 1971 r. organy wyremontowała firma Zygmunta Kamińskiego z Warszawy. Zmodyfikowano wówczas dyspozycję II manuału, a także poszerzono zakres manuałów do dźwięku a³ (pierwotnie: C-f³), co wiązało się z dobudowaniem małej wiatrownicy stożkowej sterowanej trakturą pneumatyczną. Dawny zakres pedału (C-d¹) został poszerzony do dźwięku f¹ tylko pozornie, bowiem nie zainstalowano wiatrownicy uzupełniającej. Przy okazji wspomnianego remontu prospekt instrumentu ozdobiły nowe rzeźby Tadeusza Świerczka i złocenia Józefa Krysińskiego.

Instrument 22-głosowy, o trakturze mechanicznej (z pneumatyczną wiatrownicą uzupełniającą dla manuałów), z wbudowanym stołem gry o dwóch manuałach (C-a³) i pedale (C-d¹; klawiatura: C-f¹).

Prospekt organowy architektoniczny, neobarokowy, jednosekcyjny, jedenastopolowy.