Kościół Nawrócenia św. Pawła Apostoła Bełżyce (lubelskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Instrument zaczęto budować w 1981 roku, a zakończono w 1983 roku, co potwierdzają listy gwarancyjne znajdujące się w kancelarii parafialnej. Zastąpił on 17-głosowy instrument braci Walter, który obecnie znajduje się w pobliskim Matczynie.

Organy zamontowane są we wnęce chóru muzycznego. Mają modernistyczny prospekt odsłaniający rozetę, w którym znajdują się z lewej strony piszczałki Pryncypału 8' (C-f1), w środku atrapy zasłaniające sekcję manuału II, z prawej strony piszczałki Pryncypału 16' (c-f1) oraz atrapy.

Ciężar instrumentu opiera się na konstrukcji metalowej umocowanej do ścian, dodatkowo podpartej dwoma drewnianymi filarami, które jednak obecnie są zniszczone przez larwy kołatka. Dmuchawa elektryczna znajdująca się w przejściu do pomieszczenia nad wejściem do kościoła zasila 2 miechy: duży, dla manuału I i pedału (ze sprawną dźwignią do kalikowania nożnego) oraz mały dla manuału II (z zamontowanym mechanizmem tremolo). Stół gry ustawiony centralnie przed instrumentem (jednak zbyt blisko, grający słyszy głównie manuał II) tak, iż grający siedzi twarzą do ołtarza. 

Wnętrze organów jest dobrze rozplanowane co ułatwia dostęp do większości elementów, mimo ograniczonego miejsca.

Ze względu na czas powstania instrumentu, materiały z których jest wykonany, nie są najlepszej jakości. Miechy "uszczelnione" są przez linoleum, które po prawie 35 latach pracy zaczyna się stawać mało elastyczne, a w końcu zapewne stanie się kruche i łamliwe. Ciekawostką są mieszki zrobione z materiału podobnego do papirusu i nasączonego syntetycznym tłuszczem, które dopiero teraz zaczynają poddawać się wpływom temperatury i wilgotności (przez co występują opóźnienia w grze oraz brak reakcji ze strony niektórych głosów). Mimo to materiał piszczałkowy można uznać za nienajgorszy.

Skala manuałów: C-g3; skala pedału: C-f1.

Charakterystyka poszczególnych głosów:

MANUAŁ I 

FLET KRYTY 16': drewniany kryty.
PRYNCYPAŁ 8': metalowy, C-f1 w prospekcie, fis1-g3 na wiatrownicy.
FLET RURKOWY 8': C-H kryty drewniany, c-grurkowy metalowy.
SALICET 8': metalowy otwarty.
OKTAWA 4': metalowy otwarty.
FLET OTWARTY 4': metalowy otwarty.
KWINTA 2 2/3': metalowy otwarty.
FLET LEŚNY 2':metalowy koniczny.
MIXTURA 5x: repetująca o układzie:

C: 1 1/3'+1 1/7'+1'+2/3'+1/2'
c: 2'+1 1/3'+1 1/7'+1'+2/3'
c1: 2 2/3'+2'+1 1/3'+1 1/7'+1'
c2: 4'+2 2/3'+2'+1 1/3'+1 1/7'. 

TRĄBKA 8': języczkowa kryjąca o metalowych roztrąbach długości 8'. 

MANUAŁ II 

FLET KRYTY 8': C-h1 kryty drewniany, c2-g3 kryty metalowy.
KWINTADENA 8': kryta metalowa wąskomenzurowana.
AEOLINA 8': C-H kryta metalowa, c-g''' otwarta metalowa. 
VOXCELESTIS 8': od c, otwarty metalowy. UWAGA: głos obecnie nieczynny.
PRYNCYPAŁ 4': otwarty metalowy.
FLET PRZEDĘTY 4': C-h kryty metalowy, c1-g3 przedęty metalowy.
NASAT 2 2/3': metalowy koniczny.
OKTAWA 2': metalowa otwarta. UWAGA: głos uruchamia się z ok. 5-sekundowym opóźnieniem.
TERCJA 1 3/5': metalowa otwarta. UWAGA: głos ulega częstym awariom.
KWINTA 1 1/3': metalowa otwarta. UWAGA: głos obecnie nieczynny.
FLET 1': metalowy otwarty. UWAGA: głos obecnie nieczynny.
SZARF 5x: repetujący o układzie:

C: 2/3'+1/2'+1/3'+1/4'+1/6'
G: 1'+2/3'+1/2'+1/3'+1/4'
g: 1 1/3'+1'+2/3'+1/2'+1/3'
g1: 2'+1 1/3'+1'+2/3'+1/2'
g2: 2 2/3'+2'+1 1/3'+1'+2/3'

UWAGA: głos ulega częstym awariom.

OBÓJ 8': języczkowy kryjący o metalowych roztrąbach długości 8' z czapeczkami, największe piszczałki gierowane. UWAGA: głos obecnie nieczynny.

PEDAŁ

PRYNCYPAŁ 16': C-H drewniany otwarty, na poziomie posadzki chóru; c-f1 metalowy otwarty, w prospekcie.
SUBBAS 16': drewniany kryty.
OKTAWA 8': metalowa otwarta.
FLET KRYTY 8': drewniany kryty.
CHORAŁ 4': metalowy otwarty.
RÓG NOCNY 2': flet metalowy otwarty szerokomenzurowany.
MIXTURA 5x: nierepetująca o układzie: 2 2/3'+2'+1 1/3'+1'+2/3'.
PUZON 16': języczkowy kryjący, drewniany o roztrąbach długości 8' C-H i 16' c-f1.

Obecnie (październik 2017) organy są w złym stanie technicznym, mimo to wykorzystuje się je codziennie w liturgii. Kilka głosów jest nieczynnych, niektóre inne nie nadają się do użytku ze względu na rozstrojenie lub nieodzywanie się losowych dźwięków. Występują opóźnienia w grze oraz zmianach rejestracji utrudniające wykonywanie literatury organowej. Instrument jest zaatakowany przez drewnojady i mocno zanieczyszczony, co potęgują obecne prace remontowe w kościele, a także wybitnie rozstrojony. Nie działa wskaźnik Crescendo, gdyż w wyniku spięcia przewód zasilający go przepalił się.

Obecnie nie są planowane żadne prace remontowe mimo starań organisty, ze względu na wyżej wspomniane prace. Sporadycznie prowadzone są bardzo doraźne prace pozwalające na jakiekolwiek użytkowanie instrumentu.

Pomimo swego stanu instrument ma donośne brzmienie, a odpowiednie kombinacje głosów pozwalają na uzyskanie przyjemnej dla ucha barwy (nie licząc rozstrojenia). Na szczególną uwagę zasługują głosy językowe, które są bardzo dobrze zintonowane.


Budowniczy
Janusz Kamiński, Zygmunt Kamiński
Rok zakończenia budowy
1983
Stan instrumentu
Zły
Liczba głosów
31
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
elektro-pneumatyczna
Traktura rejestrów
elektro-pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Flet Kryty 16'1. Flet Kryty 8'1. Pryncypał 16'
2. Pryncypał 8'2. Kwintadena 8'2. Subbas 16'
3. Flet Rurk. 8'3. Aeolina 8'3. Oktawa 8'
4. Salicet 8'4. Vox[ ]Celestis 8'4. Flet Kryty 8'
5. Oktawa 4'5. Pryncypał 4'5. Chorał 4'
6. Flet Otw. 4'6. Flet Przedę. 4'6. Róg Nocny 2'
7. Kwinta 2⅔’7. Nasat 2 ⅔’7. Mixtura 5x
8. Flet Leśny 2'8. Oktawa 2'8. Puzon 16'
9. Mixtura 5x9. Tercja 1⅗’
10. Trąbka 8'10. Kwinta 1⅓’
11. Flet 1'
12. Szarf 5x
13. Obój 8'
Pomoce
Połączenia: II-I, I-Ped., II-Ped.
Tremolo manuału II
2 wolne kombinacje
Tutti
Automat pedału
Crescendo
Generalny wyłącznik głosów językowych
Echo manuału II
Wyłączniki indywidualne głosów językowych
Stół gry

Stół gry

Klawiatura pedałowa

Klawiatura pedałowa

Wiatrownica od spodu i miechy

Wiatrownica od spodu i miechy

Mechanizm Tremolo

Mechanizm Tremolo

Piszczałki sekcji manuału I

Piszczałki sekcji manuału I

Piszczałki sekcji manuału II

Piszczałki sekcji manuału II

Piszczałki sekcji pedału: Chorał, Róg nocny, Mixtura

Piszczałki sekcji pedału: Chorał, Róg nocny, Mixtura

Puzon 16'

Puzon 16'






Opis na medal

Powyższy artykuł został uznany przez Redakcję jako wzorcowy. Jest to szczególne wyróżnienie dla profesjonalnych opisów instrumentów: opartych o bogatą bibliografię oraz wizję lokalną, posiadających wyczerpujący i ciekawy opis, udokumentowanych zdjęciami w wysokiej rozdzielczości oraz powstałych z dbałością o szczegóły. Opis posiadający to wyróżnienie jest wzorem dla wszystkich innych i powinien być przez nie naśladowany. Potwierdza również wiedzę i umiejętności autora w zakresie analizy budowy instrumentu.




Źródło
Oględziny własne oraz rozmowa z organistą
Autor
Mikołaj Tokarczyk


Ostatnia modyfikacja: 2022-03-17 07:59:55