Kościół Trójcy Przenajświętszej i św. Katarzyny Dzierzgoń (pomorskie)

Historia instrumentarium organowego dzierzgońskiego kościoła parafialnego pozostaje obecnie bliżej nieznana. Wiadomo, że organy w tym kościele znajdowały się po 1638 roku, kiedy świątynia uległa spaleniu. Instrument ten został zniszczony w 1647 roku podczas kolejnego pożaru fary. Odbudowie nie sprzyjał II potop szwedzki, podczas którego świątynię obrabowano. Odbudowaną świątynię poświęcił 25 października 1782 roku biskup chełmiński Kazimierz Jan z Bnina Opaliński. Nie wiadomo, czy już wtedy pojawiły się kolejne organy. Być może do nabożeństw służył pozytyw, ponieważ w 1700 roku biskup chełmiński Teodor Andrzej Potocki tak określił tę światynię: W całej diecezji, żadna kaplica, żaden kościół nie jest tak ubożuchny. Z całą pewnością nowy instrument został zbudowany około 1715 lub 1716 roku przez nieznanego organmistrza. Nieznane są również jego szczegóły techniczne. Także on nie posłużył długo, gdyż w 1730 roku świątynia uległa kolejnemu pożarowi. Tym razem jednak nie została tak silnie zniszczona, jak miało to miejsce w 1647 roku. Kolejne organy pojawiły się między 1730 a 1749 rokiem. Podczas wizytacji biskupiej w tym ostatnim roku określono instrument mianem wielkiego. W protokole wizytacyjnym zapisano, że prospekt organowy był pozłocony. Poza tymi organami w kościele na chórze znajdował się pozytyw podarowany przez Teresę Adempską, wdowę po zmarłym organiście dzierzgońskim. Dwa inne pozytywy Adempska podarowała do filialnego kościoła św. Anny. Dalsze losy powyższych instrumentów pozostają obecnie nieznane.

Obecne organy wydają się zlepkiem kilku instrumentów, w których przeważają części organów firmy Goebel, zbudowanych według Jana Jancy w 1917 roku dla katolickiego kościoła w Opaleńcu koło Szczytna. Instrument został oznaczony numerem opusowym 331 i miał mieć pierwotnie 12 głosów. Wiatrownice manuałowe umieszczone są nad grającym (brak części cokołowej), a wiatrownica pedału znajduje się na poziomie empory organowej. Centralna część prospektu utrzymana jest w stylu neogotyckim. Ta część może należeć do przedwojennego instrumentu, ponieważ jej ukształtowanie jest dopasowane do tylnego okna kościoła, wpuszczającego światło do głównej nawy. W bocznych segmentach znajdują się drewniane atrapy piszczałek. Stół gry umieszczony na osi kościoła pod wiatrownicami, ukierunkowany w stronę prezbiterium. Po roku 1983 wykonany został remont organów. Obecnie wymagają one kompletnej, fachowej renowacji.

Skala manuałów: C–f³, skala pedału: C–d¹.