Kościół Bożego Ciała Jasień (pomorskie)

Prospekt w 1938 r.

Prospekt w 1938 r.

Opis Instrumentu

Unikatowy kościół w Jasieniu jest budowlą ryglową z roku 1699 wybudowaną jako dworska kaplica. Członkowie rodziny Wussow-Ossowskich, a zarazem właściciele lokalnego majątku, byli patronami tej świątyni. Z ich fundacji pochodzą znajdujące się na niskiej emporze organy, datowane na ok. 1850 rok. Ośmiogłosowy pozytyw powstał w gdańskim warsztacie C. F. Schurichta. Stan zachowania instrumentu jest zadowalający, szczególnie w aspekcie utrzymania oryginalnej materii brzmieniowej. Zachowany jest także zespół miechów z urządzeniem kalikanckim, wydzielony drewnianym ogrodzeniem i umieszczony we wieży połączonej przestrzennie z nawą. Ponadto, na uwagę zasługuje tympan (Paucka) skonstruowany jako podwójna piszczałka przymocowana poziomo do tylnej ściany szafy organowej. Pod tą piszczałką, w obramowaniu i za szkłem, obecni gospodarze kościoła wyeksponowali rysunek projektowy prospektu tych organów, wykonany w ołówku. Prawdopodobnie był to jeden ze schematycznych prospektów stosowanych przez organmistrza, gdyż opracowany został dla zastosowania w wyższym wnętrzu. Gruba kreska na rycinie pokazuje,w którym miejscu wypadnie poziom podłogi empory w jasieńskim kościele.

Zakres manuału pozytywu obejmuje dźwięki od C do f3, stół gry wbudowany jest w lewy (patrząc na prospekt) bok szafy organowej, a jego drzwiczki, niestety nieoryginalne, składają się harmonijkowo na jedną stronę. Ponad klawiaturą biegnie szereg włączników rejestrowych, nad nim rząd włączników urządzeń pomocniczych. Opisy registrów są w większości celuloidowe, nieoryginalne i pochodzą z czasów remontu przeprowadzonego prawie 30 lat temu przez firmę Józefa Mollina z Odrów. Niektórych tabliczek brakuje, jednak na niektórych włącznikach pozostały oryginalne, porcelanowe krążki z wykaligrafowanymi odręcznym pismem nazwami. Oryginalne podpisy manubriów znajdują się nab rejestrach: Gemshorn, Calcantenglocke i Paucka. Pozostałe pochodzą z czasów remontu, lub, jeśli nazwa ujęta jest w nawias, opisu nie ma. Wiatrownica klapowo-zasuwowa działa w oparciu o trakturę mechaniczną. Wymaga ona jedynie niewielkich poprawek celem ułatwienia gry. Powycierana i wybrakowana jest także miejscami oryginalna okładzina klawiszy, co jednak jest zrozumiałe z uwagi na wiek instrumentu. 

Intonacja poszczególnych głosów jest mało zróżnicowana. Flauto dolce jest głosem otwartym, zbliżonym do fletu prostego. Cornett liczący od 2 do 4 chórów zawiera w sobie tercję. Pryncypał 4-stopowy stoi w prospekcie. Brak głosów smyczkowych oraz dublowanie pryncypałów o różnym stopażu przez flety świadczy o podporządkowaniu założenia brzmieniowego estetyce klasycystycznej.


Budowniczy
Carl Friedrich Schuricht
Stan instrumentu
Dobry
Liczba głosów
8
Liczba klawiatur
I
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
mechaniczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał
1. Gemshorn 8 Fuss
2. Cornett 2/4
3. Waldflӧte "2"
4. [Octave 2 Fuss]
5. Floete "4"
6. [Gedackt 8 Fuss]
7. Flauto dolce "8"
8. Principal "4"
Pomoce
Calcantenglocke, [Ventil?], Paucka, [Cimbelstern?]





Źródło
Własna obserwacja
Informacje uzyskane od Michała Jabłonowskiego i Zdzisława Mollina
http://www.gedanopedia.pl/gdansk/?title=SCHURICHT_CARL_FRIEDRICH (dostęp: 21.02.2107)
Zdjęcie archiwalne: "Kreis Butow" Gerhard Bronisch, Walter Ohle, Hans Teichmueller; Stettin 1938
Autor
Karol Giełdon


Ostatnia modyfikacja: 2017-02-25 19:57:11

Kościół Matki Bożej Różańcowej (Jasień) - 21 głosów