Kościół św. Dominika Turobin (lubelskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Organy turobińskiego kościoła zostały wybudowane w 1886 roku przez firmę organmistrzowską Leopolda i Andrzeja Blombergów z Warszawy.

Uzyskano informację o jednym remoncie instrumentu, który miał miejsce w latach 1999-2001. Decyzja o remoncie spowodowana była wyjątkowo dużym zniszczeniem nieczynnego wówczas instrumentu. Prace przy organach powierzono Jerzemu Kukli z Bielska-Białej (prace organmistrzowsko-konserwatorskie) i Andrzejowi Gasińskiemu z Chodla (prace związane z renowacją prospektu organowego i szafy). W roku 1999 wykonano następujące prace przy instrumencie:

  • demontaż piszczałek i elementów stabilizujących, 
  • czyszczenie piszczałek drewnianych i metalowych, 
  • czyszczenie i konserwacja wiatrownic, 
  • całkowita wymiana oskórowania klap wiatrownic oraz sprężyn, 
  • przegląd dmuchawy elektrycznej; 

Prace przy szafie organowej:

  • demontaż prospektu, 
  • dezynsekcja szkodników drewna, 
  • impregnacja i utwardzenie uszkodzonych części drewnianych, 
  • wymiana elementów architektonicznych nie nadających się do utwardzenia. 

Na przełomie kolejnych dwóch lat wykonano dalsze prace organmistrzowskie, np.:

  • renowacja i rekonstrukcja piszczałek prospektowych, 
  • naprawa i konserwacja piszczałek drewnianych, 
  • czyszczenie i konserwacja miecha wraz z kanałami powietrznymi, 
  • naprawa dmuchawy i przeniesienie jej z klatki schodowej do wnętrza organów, 
  • naprawa i konserwacja traktury gry i registrów, 
  • remont klawiatur wraz z wymianą okładzin, 
  • rekonstrukcja cięgieł i uchwytów traktury registrowej, 
  • grawerowanie tabliczek registrowych, 
  • montaż piszczałek, 
  • regulacja mechanizmu, 
  • intonacja i strojenie wszystkich głosów. 


Sporządzono obszerną dokumentację prac wraz z pomiarami menzur piszczałek. Intonację i strojenie w zastępstwie J. Kukli wykonał Krzysztof Deszczak z Lublina. 

Instrument usytuowany jest na murowanym chórze muzycznym, nad głównym wejściem do kościoła, naprzeciw głównego ołtarza. Organy umieszczone są w dwóch bliźniaczych szafach konstrukcji ramowo-płycinowej (jest to jedyne takie rozwiązanie w całej działalności firmy Blomberg). Patrząc od strony ołtarza, w lewej umieszczono sekcję Manuału, a w prawej Pedału. Na wysokości belkowania, szafy łączy rodzaj pozytywu (niemego). Szafy są wolnostojące, od tylnej ściany chóru dzieli je odległość 0,35 m. Wymiary szafy: wys. ok. 5,00 m, szer. 7,00 m (razem z górnym pozytywem), gł. 2,00 m. 

Prospekt organowy architektoniczny, utrzymany w stylu neoklasycystycznym z elementami neobarokowymi, zdobiony dekoracją snycerską. Prospekt trzysekcyjny, dziewięcioosiowy, trójwieżowy. Boczne segmenty na wysokości górnego belkowania łączy rodzaj niemego pozytywu. Wieża pozytywu wysunięta półkoliście, zaś wieże w szafach ryzalitowo. Wieże skrajnych segmentów płaskie, utrzymane w formie arkad, zamknięte półkoliście, ujęte parami pilastrów, zwieńczone półkolistymi szczytami. Wieża pozytywu wsparta na konsoli, ujęta w obramienia lizenowe, zwieńczona odcinkami przełamującego się belkowania o skośnie profilowanych gzymsach. Segmenty skrajne pozytywu ujęte w proste pilastry, wsparte na uskrzydlonych głowach aniołów, opadające ku bokom, zwieńczone kotarami w formie wici roślinnych rozchylających się i wznoszących się ku środkowi. Dwa segmenty w pozytywie (okalające wieżę środkową) zwieńczone belkowaniem i szczytami w formie spływów. Dekoracja snycerska: kotary, spływy, na gzymsach uskrzydlone głowy aniołów, na szczycie skrajnych segmentów w szafach umieszczone są wazony płomieniste z kwiatonem, w zwieńczeniu pozytywu figura anioła z trąbą. Cokół i podstawa zryzalitowane w częściach środkowych, całość o podziałach płycinowych. W prospekcie ustawione są niegrające piszczałki. 

Organy wyposażone są w jeden miech pływakowy o wymiarach: dł. 2,35 m, szer. 1,25 m. Miech ma podawacz klinowy oraz sprawne urządzenie do kalikowania w formie dźwigni nożnej. Cała konstrukcja umieszczona jest w lewej szafie organowej (patrząc od ołtarza). Powietrze do miecha dostarcza obecnie dmuchawa elektryczna, która umiejscowiona jest w niszy okiennej, bezpośrednio za tylną ścianą szafy.

Stół gry wbudowany jest w prawy bok lewej szafy organowej w taki sposób, że organista ma ołtarz główny po swojej lewej stronie. Powyżej manuału umieszczona jest tabliczka z sygnaturą budowniczego o następującej treści: Fabryka organów L. Blomberg i Syn w Warszawie ul. Leszno No61. Zakres manuału: C-f3; zakres pedału: C-c1

Instrument ma mechaniczną trakturę gry i registrów. W organach znajdują się dwie wiatrownice klapowo-zasuwowe, po jednej dla każdej sekcji. Piszczałki ustawione są na wiatrownicach w systemie całotonowym (z podziałem na stronę C i Cis), odśrodkowym. Największe piszczałki pedałowe są gierowane. 


Budowniczy
Leopold Blomberg, Andrzej Blomberg
Rok zakończenia budowy
1886
Stan instrumentu
Dobry
Liczba głosów
16
Liczba klawiatur
I+P
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
mechaniczna
Dyspozycja instrumentu
ManuałPedał
1. Bourdon 16'1. Subbas 16'
2. Pryncypał 8'2. Flûte 16'
3. Flet major 8'3. Oktawbas 8'
4. Rurflet 8'4. Basflet 8'
5. Salicjonał 8'5. Fletbas 4'
6. Gamba 8'
7. Oktawa 4'
8. Portunal 4'
9. Quinta 2 2/3'
10. Doublette 2'
11. Mixtura 3ch
Stół gry

Stół gry

Miech

Miech

Cięgła i wałki skrętne traktury gry sekcji Pedału

Cięgła i wałki skrętne traktury gry sekcji Pedału

Dźwignie dwuramienne do klap wiatrownicy pedałowej

Dźwignie dwuramienne do klap wiatrownicy pedałowej

Piszczałki sekcji manuału

Piszczałki sekcji manuału

Jedna z środkowych wież prospektu

Jedna z środkowych wież prospektu






Źródło
Piotr Guldziński, Organy firmy Blomberg na terenie Archidiecezji Lubelskiej, Lublin 2016 (praca magisterska)
Autor
Piotr Guldziński


Ostatnia modyfikacja: 2017-02-07 19:16:25