Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła Kamionka (lubelskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Obecne organy zostały wzniesione około 1893 roku przez Leopolda i Andrzeja Blombergów jako opus 132. Wiadomo, że przed organami Blombergów w połowie XVIII wieku w kościele parafialnym w Kamionce znajdował się Chorus Musicorum seu Cantoribus (…) Organum seu Pozytyw stojący o głosach 12, dosyć dobry (…) struktura organi huius ex integro depicta… W pierwszej połowie XIX wieku w kościele był Chór murowany dostatni, na którym organ o dwunastu głosach, malowany czerwono, gieniusze wysrebrzane, bębnów dwa i miechów dwa. Prawdopodobnie chodzi tu o wspomniany na początku pozytyw z XVIII stulecia. Organy wzniesione przez Blombergów początkowo umieszczone były na chórze muzycznym w kaplicy Zamoyskich, na cmentarzu parafialnym w Kamionce. Instrument ten powstał z inicjatywy hrabiego Zamoyskiego, który również był jego fundatorem. Ponieważ stan pozytywu w kościele parafialnym znacznie się pogorszył, dlatego postanowiono, że instrument Blombergów zostanie przeniesiony do kościoła parafialnego znajdującego się w centrum wsi. Translokacja nastąpiła w 1925 roku. Z racji tego, że kaplica cmentarna ma stosunkowo nieduże wnętrze, głosy organowe miały wąskie menzury, a ciśnienie powietrza wynosiło 65 mm SW. Po przeniesieniu instrumentu do kościoła parafialnego organy zostały przeintonowane (podcięto wówczas wargi górne w piszczałkach) oraz podniesiono ciśnienie powietrza do 72 mm SW.

Remonty i naprawy instrumentu:

  • W 1987 r. generalny remont przeprowadził Marian Tetlak z Rzeszowa. Wykonał on również nowy miech magazynowy.
  • W roku 1995 instrument remontował o. Waldemar Kapeć z Lublina.
  • Ostatni z poważniejszych remontów miał miejsce w czerwcu 2003 roku. Wykonał go Henryk Zuń z Niemców, a podwykonawcą był Krzysztof Deszczak z Lublina. Instrument przeszedł wówczas kapitalny remont: wszystkie części drewniane zostały odrobaczone i zakonserwowane, wyregulowano trakturę, wymieniono stożki w wiatrownicach i uszczelniono je na nowo, wymieniono także zużyte oskórowania, wyprostowano pogięte piszczałki metalowe, klawisze manuałowe otrzymały nowe okładziny, a pedałowe nowe nakładki, wymieniono filce przy manubriach, przeprowadzono na nowo intonację instrumentu (w celu wyrównania brzmienia) oraz strojenie wszystkich głosów. 
  • Od 2003 r. opiekę nad instrumentem sprawuje organista parafialny, p. Henryk Zuń.

Organy znajdują się murowanym chórze muzycznym, nad głównym wejściem do kościoła, naprzeciw głównego ołtarza. Jednoczęściowa szafa konstrukcji ramowo-płycinowej przylega bezpośrednio do balustrady chóru muzycznego. Od tylnej ściany chóru dzieli ją odległość 0,5 m. Wymiary szafy: wys. ok. 4,00 m, szer. 2,58 m, gł. 2,40 m. Prospekt organowy architektoniczny, utrzymany w stylu neoklasycystycznym. Zdobi go skromna dekoracja snycerska. Prospekt polichromowany w kolorze ciemnoorzechowym, jednosekcyjny, pięcioosiowy, trójwieżowy, z dwoma wąskimi segmentami pomiędzy wieżami. Całość prospektu ma kontur płaski. Wieże mają formę arkad, zamknięte są półkoliście, po bokach ujmują je pary pilastrów. Wieża środkowa najwyższa, w jej zwieńczeniu widoczny trójkątny szczyt z tympanonowym gzymsem i stylizowaną lirą na samym szczycie. Wieże skrajne zwieńczone są belkowaniem i szczytami w kształcie spływów. Nad polami piszczałkowymi brak kotar. W prospekcie umieszczone są niegrające piszczałki.

Instrument wyposażony jest w jeden miech pływakowy o wymiarach: dł. 2,30 m, szer. 1,20 m. Miech umieszczony jest na zewnątrz szafy organowej. Powietrze do miecha dostarcza dmuchawa elektryczna, która znajduje się we wnęce w tylnej ścianie chóru. 

Stół gry wbudowany jest w lewy bok szafy organowej (patrząc od ołtarza), w taki sposób, że organista ma ołtarz główny po swojej prawej stronie. W centralnym miejscu stołu gry znajduje się tabliczka z sygnaturą budowniczych organów o treści: L. Blomberg i Syn Warszawa Leszno 65 O.P. 132. Zakres manuału: C-f3; zakres pedału: C-c1

Organy mają mechaniczną trakturę gry, registrów i połączeń. W instrumencie znajdują się dwie wiatrownice stożkowe (po jednej dla każdej sekcji). Układ piszczałek: piszczałki sekcji manuału ustawione są na wiatrownicy w systemie całotonowym (z podziałem na stronę C i Cis), odśrodkowym. Ustawienie to wynika m.in. z architektury prospektu organowego – w ustawieniu piszczałek widoczna jest analogia do kształtu pól piszczałkowych w prospekcie. Piszczałki pedałowe umieszczono na wiatrownicy w sposób chromatyczny, tzn. wszystkie piszczałki danego głosu ustawione są kolejno od największej do najmniejszej.


Budowniczy
Leopold Blomberg i Syn
Opus
132
Rok zakończenia budowy
1893
Stan instrumentu
Bardzo dobry
Liczba głosów
8
Liczba klawiatur
I+P
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
mechaniczna
Dyspozycja instrumentu
ManuałPedał
1. Pryncypał 8'1. Subbass 16'
2. Aeolina 8'2. Violoncello 8'
3. Bourdon 8'
4. Oktawa 4'
5. Dulcja 4'
6. Mixtura 2' *
Pomoce
Połączenie: M/P (w postaci dźwigni nożnej)
Rejestr zbiorowy: Tutti (w postaci dźwigni nożnej)
Urządzenia dodatkowe: Calicant, Evacuant
Przypisy
*) układ: C 2', c 4'+2 2/3'+2'
Stół gry

Stół gry

Miech

Miech

Mechanizmy połączenia w stole gry

Mechanizmy połączenia w stole gry

Piszczałki sekcji manuału

Piszczałki sekcji manuału

Subbass 16'

Subbass 16'






Źródło
Piotr Guldziński, Organy firmy Blomberg na terenie Archidiecezji Lubelskiej, Lublin 2016 (praca magisterska)
Autor
Piotr Guldziński


Ostatnia modyfikacja: 2021-03-31 08:20:12