Kościół św. Andrzeja Boboli Rawicz (wielkopolskie)

W 1639 roku wybudowano w nowo założonym Rawiczu pierwszy drewniany kościół ewangelicki. Pierwotna wzmianka o organach w tej świątyni pochodzi z lat 80. XVII wieku. Czytamy w niej między innymi, że organy zbudował rzemieślnik [...] były one wielkie i silne, miały obok pozytywu podwójny manuał i pedał na 30 ciągów. Nie wiadomo, jak wyglądał ten instrument. Spłonął on podczas tragicznego pożaru miasta w lipcu 1707 roku. Rawiccy ewangelicy odbudowali swoją świątynię w latach 1724–1726, przy czym przez szereg następnych lat wyposażali jej wnętrze. Także tym razem, w roku 1731, zamontowano organy. Instrument wykonany w Festenberg (dziś Twardogóra) podarował burmistrz rawicki. Ofiary na ten cel złożyli również inni członkowie gminy ewangelickiej.

W latach 1739-40 zostały zbudowane nowe organy. Miały dwa manuały i były ozdobione rzeźbami. Ówczesny prospekt organowy prawdopodobnie był zdobiony postaciami aniołów grających na instrumentach i motywami roślinnymi. Kolejny pożar, który wybuchł w kwietniu 1801 roku, zniszczył całkowicie świątynię ewangelicką. Mieszkańcy Rawicza tego wyznania w ciągu kolejnych dziesięcioleci odbudowali kościół i wyposażyli jego wnętrze. Także wówczas zainstalowano wewnątrz świątyni organy. Z czasem niemiecki kronikarz rawickiej gminy ewangelickiej i świątyni odnotował: Naprzeciw ołtarza były ustawione organy. To imponujące dzieło miało 40 głosów. Były zbudowane przez braci Walter z Góry w 1883 r. Wygląd tych organów znany jest z widokówki z końca XIX wieku. Prospekt organowy był dostosowany stylem do całej budowli (tak samo jest obecnie), był jednak nieco mniejszy niż teraz i bardziej wysunięty w kierunku ołtarza, przed kolumny.

W 1915 r. rawicki kościół ewangelicki spalił się po raz trzeci. Jednym z pierwszych elementów wyposażenia, które uległy wówczas zniszczeniu, były wspaniałe, ale jak zawsze łatwopalne, zbudowane z wysuszonego drewna, organy. Rawiccy ewangelicy podczas trwania wojny światowej w ciągu dwóch lat ponownie odbudowali, a właściwie wybudowali swoją świątynię prawie od podstaw. We wnętrzu po raz kolejny zamontowane zostały organy, które możemy usłyszeć dzisiaj. Instrument wykonany został w 1917 r. w znanej w całej Europie i odznaczonej wieloma medalami, śląskiej firmie Schlag und Söhne ze Świdnicy. Organy mają 50 głosów i ponad 3000 większych i mniejszych piszczałek.

Po zniszczeniach i powojennej dewastacji (bezpośrednio po II wojnie światowej kościół nie był zabezpieczony i zginęło wtedy około 600 piszczałek) była też wstępna decyzja o zabraniu instrumentu z Rawicza. Mimo dewastacji, był on przez cały czas czynny i ostatecznie nie został wywieziony. Organy zostały odrestaurowane w latach 1980-1981. Wtedy to odłączono stary pneumatyczny kontuar, a na jego miejsce zainstalowano elektryczny stół gry. Prace te wykonała firma Józefa Cynara z Wrocławia.

Prospekt organowy odnowiany był w latach: 1966, 1981 oraz podczas ostatnich prac konserwatorskich we wnętrzu świątyni w 1997 roku. Większość tych prac zawdzięczać możemy księżom proboszczom: Januszowi Szajkowskiemu, który renowację organów zainicjował, i Kazimierzowi Wylegale, staraniem którego remont został przeprowadzony.

Od 2016 roku instrument jest w trakcie remontu przeprowadzanego przez firmę Władysława Cepki. Zakres prac obejmował między innymi wykonanie nowego stołu gry oraz uruchomienie nieczynnych głosów. 

Skala manuałów: C-g³; skala pedału: C-f¹.