Kościół św. Andrzeja (Església de Sant Andreu) Santanyí (Baleares (Balearic Islands))

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Instrument został skonstruowany przez Jordiego Boscha pierwotnie do klasztoru św. Dominika (St. Domingo) w Palmie. Służył tam około 70 lat. Po tym czasie musiał zostać rozebrany z rozkazu hiszpańskiego ministra Juana Álvareza Mendizábala. Kościoł i jego wyposażanie zostały zdewastowane, a instrument zostałby skonfiskowany, gdyby nie interwencja Mateu Escales, pracownika administracji państwowej w Palmie. Dzięki niemu parafia w Santanyí miała okazję nabyć instrument. Od razu po zakupie został on załadowany do łodzi i przetransportowany do Cala Figuera, skąd parafianie przewieźli na wozach już do świątyni. Złożenie organów powierzono organmistrzowi Gulliemowi Puigowi oraz miejscowemu cieśli Joanowi Salomowi. Wkrótce zostały one częściowo zamontowane i już można było na nich grać. Jednak jeszcze wiele było potrzebne do ukończenia instalacji instrumentu. Zamontowano jedynie większość głosów głównej sekcji brzmieniowej, a pozostałe piszczałki leżały nieposortowane w kościele. 50 lat później, w ostatniej ćwierci XIX wieku, organmistrz Julià Munar zainstalował resztę głosów: Corneta z sekcji Grand Orgue oraz cały zespół brzmieniowy pozytywu. Po tych działaniach organy pozostawały bez opieki i ulegały powolnemu niszczeniu.

Około roku 1960 niemiecki organmistrz Gerhard Grenzing przybył na Majorkę, by zapoznać się z tym instrumentem. Niedługo potem rozpoczął się jego remont. Organy uzupełniono o ośmiotonową sekcję pedału, ośmiostopowe Clarins oraz największą na świecie miksturę, która ma 22 rzędy w części basowej i 25 w części dyszkantowej. Po wszystkich zabiegach instrument ma w sumie 2472 piszczałki, lecz wciąż brakuje 700, które tworzyły sekcję Echo. Po remoncie w latach 1984-1986 okazało się że oryginalnie klawiatury wyglądały inaczej. Zainstalowano wtedy nowe, których wygląd jest zbliżony do tych z 1762 r. i przy okazji dodano trzecią dla sekcji Echo, której rekonstrukcja ma odbyć się w przyszłości. Instrument jest w stanie dobrym. Traktura pozytywu czasami się blokuje i niektóre piszczałki językowe regałowe nie grają lub są bardzo rozstrojone. 

Ława organowa jest zintegrowana z pozytywem. Nad głową grającego znajduje się rzeźba, która osłania przed bezpośrednim dźwiękiem trąbek horyzontalnych.

Organy są bardzo cenione nie tylko przez organistów z Majorki. Odbywa się tam festiwal Plenum Organis i liczne koncerty. Dodatkowo sample z instrumentu zostały nagrane przez firmę Sonus Paradisi. 

Skala manuałów: C–c³; skala pedału: CDEFGABH.


Budowniczy
Jordi Bosch
Rok zakończenia budowy
1762
Stan instrumentu
Dostateczny
Liczba głosów
25
Liczba klawiatur
3+P
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
mechaniczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIManuał IIIPedał
Cadireta Echo Grand Orgue 
1. FlautatTapat [8']bez własnych głosów1. FlautatMajor [16'] B, D*1. Contres [16']***
2. Octava Tapada [4']2. Flautat [8'] B, D2. Bombarda [16']
3. Dinovena [1 1/3', 2x, D]3. Octava [8'+4'+4'] B, D
4. Siurell D4. Bordó [8'] B, D
5. Saboiana [8'] B, D5. Tapadet [4'] B, D
6. Nasards [III] B6. Flautes dobles [8', 2x] D
7. Corneta [III] D7. Ple [22x 2 2/3' B, 25x 4’ D]
8. TrompaMagna [16'] D**
9. Trompa Batalla [8'] B, D**
10. TrompaReial [8'] B, D
11. Clarins [8'] D**
12. Baixons [4'] B**
13. Clarins en15 [2'] B**
14. Xirimia alta [4'] D**
15. Regalies [8'] B, D**
16. Dolçiana [16'] D**
Pomoce
Terratrèmol (efekt burzy)
Przypisy
B, D – głos z podziałem na bas i dyszkant
B – głos tylko w basie
D – głos tylko w dyszkancie
*) bez najniższej oktawy
**) głos horyzontalny
***) włączony na stałe
Stół gry

Stół gry

Klawiatura nożna

Klawiatura nożna

Regalies

Regalies

Piszczałki pozytywu

Piszczałki pozytywu






Źródło

Broszurka The adventures of Jordi Bosch and the Organ of Santanyí
Rozmowa z Francescą Suau Artigues
Oględziny własne
https://www.sonusparadisi.cz/en/organs/spain/santanyi.html

Autor
Michał Akimow


Ostatnia modyfikacja: 2025-10-09 21:43:27