Kościół św. Jadwigi Śląskiej Kębłowo (pomorskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Na kamiennym chórze zlokalizowanym w tylnej części nowoczesnego kościoła o namiotowym sklepieniu rozplanowano poszczególne sekcje instrumentu. Wiatrownica manuału I zbliżona jest do prospektu. Za nią znajduje się szeroki podest, w którego środkowej części biegnie kanał wiatrowy. Za nim znajduje się węższa wiatrownica manuału II. Boki wiatrownic również okalają podesty serwisowe, do których zbliżają się piszczałki sekcji pedałowej, podzielone na stronę C i Cis, posadowione o metr niżej dla polepszenia propagacji głębi basów. Z tyłu, w odrębnym pomieszczeniu nad kruchtą, znajduje się nowy miech pływakowy i nowa dmuchawa produkcji zakładu organmistrzowskiego Marka Cepki z Wronek. Wszystkie wiatrownice są stożkowe, ale nowo zaprojektowane i wykonane są obie pedałowe i manuału II, zaś wiatrownica manuału I, z instrumentu firmy B. Pels & Zoon z 1938 r. (opus 127) sprowadzonego z Holandii.

Celowe ustawienie sekcji pedałowej od największych piszczałek od strony prospektu podyktowane zostało wykorzystaniem dźwięków C–F tej sekcji w prospekcie. Pole centralne prospektu mieści największe piszczałki Pryncypału 8’ (C–Fis), po prawej stronie dalsze piszczałki tego głosu (od A), po lewej stronie największe piszczałki Oktawy 4’ oraz piszczałki G i Gis Pryncypału 8’. Cały prospekt jest grający, a polerowane od podstaw intonowane piszczałki cynkowe posadowione są na własnych maszynkach pneumatycznych. Całość okalają kratownice nawiązujące do uszaków. W ich polach w górnej części zainstalowano wykonane gwiazdy z dzwonkami, napędzane wyłącznie pneumatycznie z maszynek prospektowych Subbasu 16’. Rozwiązanie to zapewnia najkrótszą drogę zasilania mechanizmów, ale aby uruchomić gwiazdy, musi być włączony rejestr Subbas 16’. Prospekt zwieńczony jest profilami gzymsów, a także uproszczoną formą kotarek przysłaniających pustą przestrzeń nad piszczałkami. Prosta stylistyka, a zarazem realizacja podstawowych elementów pełnego prospektu w szafie organowej, uprawnia do stwierdzenia, że jest on wykonany w duchu retrospekcji.

Szafa organowa jest oparta na konstrukcji ramiakowo-płycinowej w cokole kotwionym do kamiennej posadzki. Pewnym zaskoczeniem może być fakt, iż pneumatyczny stół gry jest wbudowany w cokół szafy. Organista siedzi tyłem do ołtarza i ma możliwość obserwowania akcji liturgicznej przez szerokie lustro. To rozwiązanie z klasyczną wnęką zgodną ze standardami BDO podyktowane zostało chęcią uzyskania jak najkrótszej drogi sygnału powietrznego z urządzeń stołu gry do aparatów sterujących we wiatrownicach. Pomimo bardzo rozbudowanego stołu gry, w którym powietrze z aparatów klawiszowych (zwłaszcza manuału II) pokonuje szereg aparatów połączeniowych i urządzeń dodatkowych udało się całkowicie wyeliminować relajsy (przekaźniki wzmacniające) dla manuału I i obu wiatrownic pedałowych. Sprawia to, że traktura instrumentu jest bardzo żywa i precyzyjna jak na system napełniający, co zaznacza się nawet w manuale II, mimo że dodano tam jednak przekaźnik.

Brzmienie, mimo raczej skromnej liczby głosów, stwarza jednak pewne możliwości interpretacyjne, zwłaszcza dzięki pięknie brzmiącej Tercji w manuale II, Gedakcie czy Flecie pustym. W I manuale znajduje się wyrazista Gamba 8’ złożona z cennych piszczałek z warsztatu Alberta Spiegla z Rychtala na Śląsku z 1900 roku. Dzięki pryncypałowej Kwincie 2 2/3’ możliwe jest zestawienie Sesquialtery. Praestant 2’ bardzo dodaje kolorytu, ale z kolei Mixtura brzmi słabo. Obecnie budowniczy rozważa zamianę tej mikstury na wyższą o kwintę. Szałamaja firmy Flentrop pomyślana jest jako głos solowy. Planuje się wstawienie Oboju 8’ od c oraz wykonanie sztywniejszej klawiatury pedałowej. Głosem całkowicie nowym jest Oktawbas 8’, drewniany, otwarty i silny. Niestety Fagot 16’ cały czas pozostawał wiele do życzenia; do tego stopnia, iż został w całości przewieziony do pracowni głosów językowych Andrzeja Penkały w Krośniewicach, gdzie został w pewnym stopniu wyrównany. Przez budowniczego nie jest uważany za udany, budżet nie pozwalał jednak na wykonanie całkowicie nowego.


Budowniczy
Przemysław Lewko
Opus
1
Rok zakończenia budowy
2024
Liczba głosów
15
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
pneumatyczna
Traktura rejestrów
pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Pryncypał 8’1. Gedakt 8’1. Subbas 16’
2. Gamba 8’ *2. Rurflet 4’2. Oktawbas 8’
3. Flet pusty 8’3. Kwinta 2 2/3’3. Fagot 16’
4. Oktawa 4’4. Blokflet 2’
5. Praestant 2’5. Tercja 1 3/5’
6. Mixtura 2-3x 2’+1 1/3’
7. Obój 8’ **
Pomoce
I/P
II/P
Sub II/I
Super II/II
II Tremolo
Gwiazdy, dzwonki
Piano
Mezzoforte
Forte
Tutti
Crescendo
Wolna kombinacja
Przypisy
*) od c
**) właściwie Szałamaja 8’, głos tylko w dyszkancie
Stół gry

Stół gry

Stół gry (widok z boku)

Stół gry (widok z boku)

Piszczałki wewnątrz

Piszczałki wewnątrz

Miech i dmuchawa

Miech i dmuchawa

Wiatrownica manuału II od wewnątrz

Wiatrownica manuału II od wewnątrz

Kloce dębowe wykończone mahoniem

Kloce dębowe wykończone mahoniem






Źródło

Oględziny własne
Zdjęcie prospektu i stołu gry: Krzysztof Labuda, pozostałe: Przemysław Lewko

Autor
Krzysztof Labuda


Ostatnia modyfikacja: 2024-11-21 22:52:04

Kościół św. Bartłomieja Apostoła (Kębłowo) - 16 głosów