Kościół ewangelicki im. Martina Luthera Kinga (Martin-Luther-King-Kirche) Berlin (Berlin)

Stół gry

Stół gry

Opis Instrumentu

Organy są ostatnim instrumentem Friedricha Weißenborna, który zmarł niedługo po ukończeniu budowy. Pierwotnie miały trakturę czysto elektryczną, która po kilkunastoletniej eksploatacji stawała się coraz bardziej zawodna. W 1979 r. pastor kościoła Bernd Krebs za pośrednictwem Andrzeja Chorosińskiego nawiązał kontakt z firmą Kamińskich. Rozważano wówczas dwie drogi postępowania z instrumentem: albo jedynie remont i czyszczenie, albo przestawienie go na inne miejsce i ustawienie w nowej szafie. W dniach 23 i 24 grudnia Edmund Kamiński przebywał w Berlinie i dokonał oględzin organów. Następnie został poproszony o sporządzenie kosztorysu na demontaż i powtórny montaż organów na nowej emporze z nowym prospektem. Taki kosztorys powstał w kwietniu 1980 r. Przedłużające się przygotowania do budowy empory i wzrost cen materiałów budowlanych zmusiły parafię do rezygnacji z tego zamierzenia. Skłoniono się ku przebudowie organów przy pozostawieniu ich na dotychczasowym miejscu. Rozważano też budowę nowych, ale mniejszych organów o trakturze mechanicznej. Kolejna wizyta Edmunda Kamińskiego w Berlinie miała miejsce w dniach 15–21 października 1981 r. Po niej organmistrz sporządził ostateczny już kosztorys na przebudowę, która zakładała zmianę traktury gry na mechaniczną. Zamówienie, zgodnie z ówcześnie obowiązującym w Polsce prawem, było realizowane za pośrednictwem Centrali Handlu Zagranicznego „Ars Polona”, Biura Sztuki Współczesnej. To właśnie z nią parafia podpisała umowę na wykonanie prac. 25 sierpnia zgłoszono do odprawy celnej części organowe: mechanikę stołu gry, części wiatrownic i szafy organowej oraz piszczałki. Mechanizm stołu gry zamówiono w firmie Heuss. Od października do grudnia 1982 r. trwał montaż, na który pojechali Edmund, Michał i Zygmunt Kamińscy oraz Tadeusz Łukasiewicz i Mirosław Prymek. 21 grudnia prace odebrał rzeczoznawca Berthold Schwarz. 28 marca 1983 r. Edmund Kamiński zawarł z parafią umowę na stałą konserwację organów. W tym i następnym roku dwukrotnie stroił instrument przed koncertami, a w kwietniu 1984 r. miał miejsce przegląd gwarancyjny.

W 1985 r. pastor Krebs skontaktował się ponownie z firmą Kamińskich. Wyraził życzenie wymiany niektórych głosów. W ślad za tym w październiku tego samego roku został opracowany kosztorys na wymianę głosów: Principal 8’, Octav 4’, Mixtur 2’ 6f., Sesquialter 2f. oraz Octavbass 8’. Umowa na wykonanie tych prac została zawarta 7 grudnia, ponownie z centralą „Ars Polona”. Do Berlina pojechali w kwietniu 1986 r. Edmund i Michał Kamiński oraz Mirosław Prymek. 14 maja parafia wydała zaświadczenie o przeprowadzeniu prac. W następnym roku Edmund Kamiński wykonał przegląd oraz usuwał usterki w elektromagnesach rejestrowych. W 1992 r. złożył parafii ofertę przebudowy wiatrownic, ale prace nie zostały podjęte. Obecnie organy konserwuje firma Eberswalder Orgelbau.

Wiatrownice klapowo-zasuwowe. Stół gry wbudowany centralnie w cokół szafy organowej.

Skala manuałów: C–g3; skala pedału: C–f1.


Budowniczy
Friedrich Weißenborn
Rok zakończenia budowy
1970
Stan instrumentu
Dobry
Liczba głosów
23
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
elektryczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
Hauptwerk Brustwerk 
1. Quintadena 16’1. Holzgedackt 8’1. Subbass 16’
2. Prinzipal 8’2. Prinzipal 4’2. Oktavbass 8’
3. Spillpfeife 8’3. Rohrflöte 4’3. Pommer 8’
4. Oktave 4’4. Oktav 2’4. Offenflöte 4’
5. Gemshorn 4’5. Sifflöte 1’5. Glockenton 3 fach
6. Nasat 2 2/3’6. Sesquialter 2 fach6. Fagott 16’
7. Schwiegel 2’7. Scharf 2/3’ 3 fach
8. Mixtur 2’ 5–6 f.8. Tr. Regal 8’
9. Trompete 8’
Pomoce
Połączenia: Brustw.–Hauptw., Brustw.–Pedal, Hauptw.–Pedal
Tremolo manuału II
Dwie wolne kombinacje
Organo Pleno
Zungen ab
Schweller–Brustwerk





Źródło

P. Pasternak, Fabryka głosów. Stuletnie dzieje warszawskiej firmy organmistrzowskiej Kamińskich, Tarnów 2024 (tam też szczegółowa bibliografia)

Autor
Paweł Pasternak


Ostatnia modyfikacja: 2024-09-20 21:47:46

Kościół Świętych Dwunastu Apostołów (Kirche Zu den Hl. Zwölf Aposteln – Schlachtensee) (Berlin) - 21 głosów
Universität der Künste – Institut für Kirchenmusik (Instytut Muzyki Kościelnej), sala C (Berlin) - 11 głosów
Universität der Künste – Institut für Kirchenmusik (Instytut Muzyki Kościelnej), sala B (Berlin) - 9 głosów