Kościół Matki Bożej Częstochowskiej i św. Kazimierza Mońki (podlaskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Pierwsze organy w kościele zbudowała w 1933 r. firma Rieger z Krnova w Czechosłowacji (opus 2596). Miały one 21 głosów, dwa manuały i pedał. Zostały zniszczone wraz ze świątynią w czasie II wojny światowej. Jakieś ich części jednak musiały się zachować, skoro w 1952 r., kiedy podjęto rozmowy ze Stefanem Truszczyńskim z Włocławka o budowie nowych organów, mowa była o ich wykorzystaniu. Także do firmy Kamińskich pisał 1 lutego 1961 r. ks. Stanisław Budnik, miejscowy proboszcz: Ponieważ pozostało dużo drobnych części i materiałów ze zniszczonych w czasie wojny organów jak: piszczałki metalowe, rurki, mieszki i inne drobiazgi, proszę o staranne wyremontowanie i zastosowanie do obecnych organów. Posiadam również deski na wykonanie rusztowań, chodników i kanałów, które wykonam na miejscu we własnym zakresie. W tym samym liście ks. Budnik zgadza się na budowę organów zgodnie z odbytą rozmową w dniu 15 stycznia 1961 r. W pierwotnej wersji projektu organy miały liczyć tyle samo głosów, co przedwojenne – 21, jednak proboszcz po konsultacji ze znajomym księdzem, który zna się na muzyce i cokolwiek na organach, poprosił o zwiększenie liczby głosów. Ostatecznie powstało ich 24, nie zmieniono jednak planowanej liczby piszczałek, a nowe głosy wydzielono z głosów wielorzędowych: z pierwotnej pięciorzędowej Mixtury uzyskano Oktawę 2’, z dwurzędowego Vox coelestis 8’ Aeolinę 8’, zaś dwurzędowy Tercjan rozdzielono na Tercję i Kwintę. W archiwum firmy znajdują się pokwitowania wpłat od parafii: pierwsze pochodzi z 8 marca 1962 r., a ostatnie z 3 stycznia 1963 r. Z kolei na 25 czerwca 1962 r. datowane jest zaświadczenie o przejęciu przez firmę 90 kg starych piszczałek ze zniszczonych organów. Jedyny rachunek za prace w Mońkach został wystawiony 5 sierpnia 1962 r. Ta data może się wiązać z ukończeniem budowy. Organy zostały odebrane 25 sierpnia 1962 r. Jednak już wcześniej, bo 27 czerwca, poświęcił je bp Władysław Suszyński. Wbrew wcześniejszym planom nie wykorzystano żadnych części ze starego instrumentu. W styczniu i lutym 1969 r. ks. Stanisław Budnik prowadził z firmą Kamińskich korespondencję w sprawie czyszczenia organów po malowaniu kościoła. Miało dojść do niego w czerwcu tego samego roku.

Wiatrownice stożkowe. Stół gry wolnostojący; grający siedzi przodem do prezbiterium.

Skala manuałów: C–a3; skala pedału: C–f1.


Budowniczy
Zygmunt Kamiński
Rok zakończenia budowy
1962
Liczba głosów
24
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
pneumatyczna
Traktura rejestrów
pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Pryncypał 8’1. Gedekt 8’1. Pryncypał 16’
2. Burdon 8’2. Szpicflet 8’2. Subbas 16’
3. Salicet 8’3. Aeolina 8’3. Oktawa 8’
4. Oktawa 4’4. Voxcoel. 8’4. Flet 8’
5. Flet 4’5. Pryncypał 4’5. Chorał 4’
6. Nasard 2 2/3’6. Rurflet 4’6. Mixtura 4ch
7. Oktawa 2’7. Blokflet 2’
8. Mixtura 4 ch.8. Tercja 1 3/5’
9. Kwinta 1 1/3’
10. Cymbałki 3ch
Pomoce
Połączenia: M. I 4’, M. II–I, M. II–I 4’, M. II–I 16’, M. II 4’, M. I–Ped.,
MII–Ped.
Urządzenia dodatkowe: tremolo manuału II, dwie wolne kombinacje, crescendo, automat pedału
Stałe kombinacje: Piano, Forte, Tutti





Źródło

P. Pasternak, Fabryka głosów. Stuletnie dzieje warszawskiej firmy organmistrzowskiej Kamińskich, Tarnów 2024 (tam też szczegółowa bibliografia)

Autor
Paweł Pasternak


Ostatnia modyfikacja: 2024-09-17 11:33:15

Kościół św. Brata Alberta (Mońki) - 29 głosów