Bazylika Najświętszego Serca Pana Jezusa Augustów (podlaskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Pod koniec 1949 r. pojawiają się w aktach firmy Kamińskich pierwsze dowody wyjazdów do Augustowa. 3 lutego 1950 r. została podpisana umowa na budowę organów. 24 lutego z parafii dotarła przesyłka 136 kg starych piszczałek cynkowych oraz 97 kg ołowiano-cynowych. 30 czerwca firma wystawiła rachunek za wykonanie głosów manuału III. 3 lipca parafia wysłała kolejną partię materiału: 273,3 kg blachy cynkowej, 147,5 kg starych piszczałek cynkowych oraz 14 kg stopu organowego. 4 sierpnia wysłano do Augustowa miech, dmuchawę oraz piszczałki głosów Subbas 16’ i Flet kryty 8’, zaś 22 listopada – wiatrownice manuałów II i III oraz piszczałki głosów: Klarnet 8’, Flet 8’ i Quintaton 8’. 19 stycznia 1951 r. gotowa do wysyłki była szafa organowa, a 23 czerwca dostarczono stół gry. Czas budowy instrumentu był również czasem zmagań z komunistycznym reżimem lat stalinizmu. Michał Kamiński wspominał po latach: Przy zamówieniu dla kościoła w Augustowie kontrole stały się tak nieznośne, że cały warsztat pracy został przeniesiony na Mazury. Montaż organów miał miejsce w październiku 1952 r. Instrument liczył pierwotnie 35 głosów. W 1959 r. firma wykonywała poprawki przy organach.

7 kwietnia 1977 r. kolejny proboszcz, ks. St. Chełchowski, zwrócił się z prośbą o wykonanie generalnego remontu i pewnych przeróbek dyspozycji w konsultacji z ks. Mieczysławem Dworakowskim z Łomży. Jednak powstały trudności, z powodu których remont organu w Augustowie został odłożony. Złożono na niego ofertę 10 września 1979 r., natomiast ukończono 8 sierpnia 1980 r. Organy otrzymały dwa nowe głosy językowe: Obój 8’ w manuale III i Puzon 16’ w pedale. Ponadto wymieniono: w manuale I Violę 4’ na Oktawę 4’, w manuale II Klarnet 8’ na Flet rukowy 8’ i Harm. Aet. na Szarf, zaś w manuale III Flet harm. 4’ na Pryncypał 2’ oraz przesunięto Kwintę i Róg nocny o oktawę wyżej. Manuał III otrzymał nowy miech z przynależnym urządzeniem Tremolo.

W 2021 r. organy przebudował Krzysztof Grygowicz z Janówka k. Tarczyna. Trakturę zmieniono na elektropneumatyczną, zainstalowano używany czteromanuałowy stół gry niemieckiej firmy Heuss wyposażony w system wolnych kombinacji typu Setzer. Ponieważ w zakupionym kontuarze manuał II pełni funkcję głównego, zamieniono miejscami sekcje manuałów I i II. Dodatkowo wyposażono instrument w elektroniczną konsolę umożliwiającą korzystanie z sampli. Oryginalny stół gry został zachowany na chórze jako eksponat. W dyspozycji zaszły dwie zmiany: do manuału II dodano Trompet harmoniczny 8’, a w manuale I wymieniono Kwintaton 16’ na Flet otwarty 8’.

Skala manuałów: C–g3 (oryginalnie: C–c4); skala pedału: C–f1.


Budowniczy
Zygmunt Kamiński
Rok zakończenia budowy
1952
Liczba głosów
38
Liczba klawiatur
4+P
Traktura gry
elektro-pneumatyczna
Traktura rejestrów
elektro-pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIManuał IIIManuał IVPedał
1. Flet otwarty 8`1. Burdon 16`1. Flet Kryty 8`1. Holzflöte 8’1. Pryncypał 16`
2. Pryncypał 8`2. Pryncypał 8`2. Aolina 8`2. Praestant 4’2. Subbas 16`
3. Flet rurkowy 8`3. Flet 8`3. Vox colestis 8`3. Rohrpommer 4’3. Violon 16`
4. Gamba 8`4. Salicet 8`4. Róg Kozi 4`4. Oktave 2’4. Kwinta 10 2/3
5. Prync. wł. 4`5. Oktawa 4`5. Pryncypał 2`5. Oktävlein 1’5. Cello 8`
6. Kwintadena 4`6. Rourflet 4`6. Kwinta 1 1/36. Terzian 2f6. Flet 8`
7. Nasard 2 2/37. Kwinta 2 2/37. Róg Nocny 1`7. Zimbel 3f7. Oktawa 4`
8. Trawersflet 2`8. Blokflet 2`8. Cymbały 3ch8. Dulcian 16’8. Mixtura 3-4ch
9. Szarf 4ch9. Mixtura 4ch9. Terzflöte 1 3/5’9. Krummhorn 8’9. Puzon 16`
10. Tercja 1 3/510. Trompet Har 8`10. Superquinte 1 1/3’
11. Feldtromp. 8’11. Septime 1 1/7’
12. Piccoloflöte 1’
13. Mixtur 5f
14. Scharfzimbel 3f
15. Obój 8’
Pomoce
Połączenia: III/I, IV/I, I/II, III/II, IV/II, IV/III, I/P, II/P, III/P, IV/P
Tremolo III M., Tremulant IV M. (brak), Zimbelstern (brak)
Setzer
Dwie wolne kombinacje pedałowe
Wałek crescendo
Dołączenie rejestrów ręcznych do crescenda
Żaluzja manuału I
Generalny wyłącznik głosów językowych
Wyłączniki indywidualne głosów językowych
Tutti
Stół gry

Stół gry

Dawny stół gry

Dawny stół gry






Źródło

P. Pasternak, Fabryka głosów. Stuletnie dzieje warszawskiej firmy organmistrzowskiej Kamińskich, Tarnów 2024 (tam też szczegółowa bibliografia)

Autor
Paweł Pasternak


Ostatnia modyfikacja: 2024-09-17 10:27:57