Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła Gostyń (śląskie)

Ogólny widok instrumentu

Ogólny widok instrumentu

Opis Instrumentu

Pierwsze organy w Gostyni Śląskiej zostały zbudowane zostały prawdopodobnie przez firmę Klimosz i Dyrszlag. Świadczy o tym zachowana obudowa kontuaru z charakterystycznym wycięciem. Instrument był rozkradany przez lokalnych pseudoorganmistrzów. Obecnie poza kontuarem zachowało się w pomieszczeniu pod wieżą (dawna miechownia) kilka niemych piszczałek prospektowych oraz wieko miecha magazynowego. W ścianie widać otwory po kanałach powietrznych. Z relacji mieszkańców wynika, że dmuchawa była zepsuta, a organy zasilano dłuższy czas za pomocą urządzenia do kalikowania. W latach 80. instrument został rozebrany i zutylizowany, następnie zastąpiono go elektronicznym instrumentem B2 zamocowanym w kontuarze poprzednich organów. Była to czarna karta w historii parafii, gdyż instrument użytkowany był do końca istnienia i prawdopodobnie mógłby służyć parafii do dziś.

Przez następne lata używano do celów liturgicznych niskiej jakości organów elektronicznych. Sytuacja odmieniła się w 2023, kiedy podjęto decyzję o sprowadzeniu zachodniego instrumentu. Wybór padł na 15-głosowe organy firmy Vermeulen pochodzące z kościoła św. Jana Marii Vianeya w holenderskim mieście Breda. Instrument został wyłączony z eksploatacji wraz z likwidacją parafii w 2012 roku, kiedy odbył się na nim koncert pożegnalny. Sporadycznie odbywały się tam jeszcze koncerty i nabożeństwa aż do 2017 roku, kiedy kościół został przekształcony w dom towarowy i podjęto decyzję o usunięciu organów z budynku. Instrument zastano w stanie bardzo dobrym. Był w pełni sprawny i grajacy, aczkolwiek bardzo zakurzony. Celuloidowe nakładki klawiszy wymagały wymiany ze względu na zużycie i degradację pod wpływem niskiej temperatury. Był to w zasadzie jedyny mankament instrumentu.

W czerwcu 2023 roku organy zostały zakupione, przewiezione do Gostyni, a następnie przystąpiono do remontu generalnego i rozbudowy szafy celem dostawienia głosów w sekcji pedału. Remontu, montażu, intonacji i strojenia podjął się Dawid Wituła. Rozbudowa i konserwacja elementów drewnianych zostały wykonane przez stolarstwo Marka i Kacpra Mazura. Translokacja została ukończona w grudniu 2023 r. W najbliższym czasie planowana jest rozbudowa organów o dwa głosy pedału: pryncypałowy 8' i językowy 16'.

Organy są w nienagannym stanie, co pozwala na ich pełne wykorzystanie w celach liturgicznych i koncertowych. Cechują się urokliwym, zrównoważonym i krystalicznym brzmieniem. Idealnie wpasowują się w akustykę kościoła. Traktura pracuje punktualnie i bezawaryjnie, dzięki czemu wykonywanie skomplikowanych utworów nie stanowi trudności.

Organy zasilane są dmuchawą firmy Meidinger znajdującą się wewnątrz instrumentu. Trzy miechy magazynowe. Stół gry ustawiony przodem do prezbiterium. Wiatrownice stożkowe, system rejestrów klapowo-upustowy. Piszczałki i elementy drewniane wykonane są z bardzo dobrej jakości materiałów, między innymi z cyny, dębu, mahoniu i sapeli.

Skala manuałów: C–g3; skala pedału: C–f1.


Budowniczy
Vermeulen
Rok zakończenia budowy
1956
Stan instrumentu
Bardzo dobry
Liczba głosów
15  (13)
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
elektro-pneumatyczna
Traktura rejestrów
elektro-pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Prestant 8'1. Holpijp 8'1. Subbas 16'
2. Roerfluit 8'2. Prestant 4'2. Gedekt 8' *
3. Octaaf 4'3. Rohrgedekt 4'3. Fluit 4' *
4. Nachthoorn 2'4. Nasard 2 2/3'
5. Mixtuur V-VII st.5. Octaaf 2'
6. Trompet 8'6. Tertiaan II st.
Pomoce
Połączenia: I+II, P+I, P+II
Tremolo manuału II
Wolna kombinacja
Stałe kombinacje: Piano, Mezzoforte, Forte, Tutti
Automat pedału
Przypisy
*) ekstensja głosu Subbas 16'
Stół gry

Stół gry

Stół gry poprzednich organów wraz z instrumentem B2

Stół gry poprzednich organów wraz z instrumentem B2






Źródło

Oględziny własne
Historia i zdjęcia: Dawid Wituła


 

Autor
Jan Magierowski


Ostatnia modyfikacja: 2023-12-30 21:39:31

Kościół farny św. Małgorzaty (Gostyń) - 30 głosów
Kościół farny św. Małgorzaty – organy w kaplicy (Gostyń) - 10  (5 ) głosów
Kościół NMP Królowej Polski (Gostyń) - 8 głosów