Kościół św. Michała Archanioła Mieścisko (wielkopolskie)

Kościół parafialny w Mieścisku istniał już zapewne w XIV w. Drewniana świątynia została zastąpiona w końcu XVII w. murowaną, która została zniszczona w wyniku pożaru w 1865 r. Na jej miejscu w latach 1875–1876 powstał nowy, bardziej okazały kościół, który służy wspólnocie parafialnej do dziś.

Już w pierwszej murowanej świątyni znajdowały się organy. Nie wiadomo jednak, kto był autorem instrumentu oraz jaka była jego specyfikacja. W nowo wybudowanym kościele swoje organy postawił prawdopodobnie Feliks Żebrowski z Gniezna. Był to 9-głosowy instrument o jednym manuale i klawiaturze pedałowej. Szybko jednak okazał się niezdatnym do użycia, przez co był wielokrotnie naprawiany.

Idea wybudowania nowych organów pojawiła się już w 1912 r., jednak z różnych przyczyn pomysł zarzucono aż do lat 30. Wówczas to powstało kilka koncepcji nowego instrumentu, stworzonych m.in. przez Alberta Polzina (Polcyna) czy też Ludwika Saganowskiego. Dopiero w 1938 r. dokonano wyboru oferty, którą przedłożył Emanuel Filipowski z Poznania. Organy były gotowe w październiku tego samego roku. Instrument miał 14 głosów rozdysponowanych na dwa manuały i pedał, dysponował także szeregiem połączeń oktawowych i urządzeń dodatkowych. Filipowski wykonał również nowy prospekt. Co ciekawe, po II wojnie światowej organmistrz Władysław Kaczmarek próbował udowodnić, że to on był autorem instrumentu.

Instrument na przełomie XX i XXI w. pozostawał nieczynny. Parafia w 2017 r. otrzymała dar w postaci organów z kościoła św Willibrorda w Hedel. Zostały one zbudowane przez znaną holenderską firmę Verschueren w 1958 r., zaś ich oddanie do użytku miało miejsce 4 stycznia 1959 r. Koncepcje konsultował dr W. Kerssemakers. Organy składają się jedynie z czterech głównych rejestrów (rzędów piszczałek), odpowiednio dla głosów fletowych, pryncypałowych, alikwotowych i językowych. Taka konstrukcja wymusiła niejako rezygnację z połączeń między sekcjami. Brak też jakichkolwiek rejestrów zbiorowych. Organy w kościele w Hedel znajdowały się pierwotnie na chórze muzycznym, później zaś przeniesiono je do prezbiterium. Niewykluczone, że podczas translokacji dodano rząd piszczałek językowych, gdyż włączniki rejestrowe nie mają kolejnych numerów wynikających z ich umieszczenia w kontuarze. Prawdopodobnie wcześniej w tych miejscach znajdowały się wolne rejestry, ponieważ numeracja innych włączników pokrywa się z ich liczbą wraz z głosami językowymi.

Organy te zostały umieszczone w szafie organowej po instrumencie E. Filipowskiego, która przeszła konserwację w 2019 r. Według obecnego stanu badań holenderski instrument zastąpił jedyne (!) znane organy pochodzące z zakładu E. Filipowskiego.

Skala manuałów: C–g³; skala pedału: C–f¹. Organy pozostają pod stałą opieką organmistrzowską.