Kościół św. Marii Magdaleny Tuchowicz (lubelskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Organy zostały przywiezione w 1881 r. z kościoła św. Aleksandra w Warszawie i zamontowane w nowej, dopasowanej stylem do kościoła szafie organowej. Wówczas pierwszy raz przebudowano je pod względem konstrukcyjno-technicznym (miała miejsce m.in. przebudowa traktury i zmiana typu miecha). W 1935 r. przebudowano stół gry (nowe połączenia traktury), następnie w 1943 r. Zygmunt Kamiński zmienił trakturę rejestrową na pneumatyczną, wstawił trzy nowe głosy, a także zmienił ustawienie stołu gry (wykonanego przez miejscowego rzemieślnika) na wolnostojący, z przodu szafy organowej (wcześniej był wbudowany w prawy bok szafy organowej).

W 2024 r. ukończona została kilkuletnia rekonstrukcja przeprowadzona przez firmę Krzysztofa Deszczaka z Lublina. Projekt tych prac w swej finalnej wersji przewidywał rekonstrukcję organów do formy jak najbliższej pierwotnej, przy czym odtworzone elementy i zastosowane rozwiązania oparto na kilku istniejących jeszcze organach Müllera (m.in. z Toszka). Koncepcję prac opartą na badaniach zachowanego oryginalnego materiału i instrumentów referencyjnych oraz późniejszy merytoryczny nadzór nad pracami wykonali Małgorzata Trzaskalik-Wyrwa oraz Krzysztof Urbaniak. W projekcie swój duży wkład miały również firmy organmistrzowskie Adama Olejnika i Andrzeja Sutowicza oraz firma konserwatorska Doroty Moryto-Naumiuk, która wykonała renowację górnej części szafy organowej oraz malowanie i złocenie części dolnej).

Wykonano m.in:

  • całkowitą rekonstrukcję i pogłębienie dolnej części szafy organowej z przygotowaniem jej konstrukcyjnie pod centralnie wbudowany w nią stół gry (jak w Toszku);
  • całkowite, od podstaw, zaprojektowanie i wykonanie kompletnej traktury gry i rejestrów;
  • wykonanie od podstaw nowego stołu (szafki) gry wraz z nowymi klawiaturami cięgłami rejestrowymi, urządzeniami połączeń międzysekcyjnych;
  • nowe piszczałki prospektowe w miejsce cynkowych;
  • nową konstrukcję nośną wiatrownic;
  • gruntowną renowację i uzupełnienia piszczałek drewnianych i metalowych wewnętrznych;
  • gruntowną renowację wraz z częściową rekonstrukcję miecha i systemu podawaczy;
  • nowe kanały powietrzne wraz z zaworem Evacuant;
  • gruntowny remont i częściową rekonstrukcję oryginalnych wiatrownic (w tym wszystkie nowe kloce).

Z oryginalnego instrumentu Mullera, po szczegółowej inwentaryzacji, wyodrębniono i przeznaczono do dalszych prac wszystkie zachowane elementy jego autorstwa, tj. komplet wiatrownic, około 70% piszczałek drewnianych (pozostałe 30% nie zachowało się lub zostało poddane całkowitej rekonstrukcji z powodu poważnych zniszczeń spowodowanych przez drewnojady) oraz około 60% piszczałek metalowych wewnętrznych (pozostałe 40% było nieoryginalne, często cynkowe). Wszystkie oryginalne elementy poddano pieczołowitej renowacji, uzupełnieniom i niezbędnym rekonstrukcjom. Brakujące piszczałki odtworzono ściśle według wynikających z pomiarów menzur oraz spójnie do ich konstrukcji i stopu materiału.

Manuały C–d3, pedał C–d1.


Budowniczy
Moritz Robert Müller
Rok zakończenia budowy
1851
Stan instrumentu
Bardzo dobry
Liczba głosów
15
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
mechaniczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
Hauptwerk Oberwerk 
1. Principal 8 Fuss1. Salicet 8 Fuss1. Subbas 16 stóp
2. Principal 4 Fuss2. Portunal 8 Fuss2. Octavbass 8 Fuss
3. Bordun 16 Fuss3. Flauto 8 Fuss3. Violoncello 8 Fuss
4. Viola di Gamba 8 Fuss4. Flauto Travers 4 Fuss4. Octav 4 Fuss
5. Quinta 3 Fuss
6. Octave 2 Fuss
7. Mixtur 4 Chörig
Pomoce
Manualcoppel
Pedalcoppel
Calcant
Evacuant
Stół gry

Stół gry

Traktura

Traktura

Sekcja manuału II

Sekcja manuału II

Sekcja pedału

Sekcja pedału

Miech, dmuchawa i dźwignie do kalikowania

Miech, dmuchawa i dźwignie do kalikowania

Stół gry przed rekonstrukcją

Stół gry przed rekonstrukcją






Źródło

Jerzy Gołos, Warszawskie Organy, t. II, Warszawa 2003, s. 198–201.
Wiktor Łyjak, Wędrówki warszawskich organów, w: „Mazowsze” 1995, nr 1, s. 73.
Aktualizacja opisu i zdjęcia po rekonstrukcji: Krzysztof Deszczak

Autor
Piotr Woźniak


Ostatnia modyfikacja: 2024-09-27 22:48:52