Kościół Bożego Ciała parafii św. Mikołaja Głogów (dolnośląskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Kościół Bożego Ciała wybudowany został w latach 1696-1702 według projektu architekta włoskiego Giulio Simonettiego. Po pożarze w 1711 r. odbudował go wrocławski budowniczy J. B. Peintner. Ostateczny wyraz architektoniczny otrzymał dopiero ok. 1730 r.  W roku 1734 rozpoczęto budowę organów, które budował Thomas Schwartz. Miały one 25 głosów rozdzielonych na 2 manuały i pedał. W ich nazwenictwie i doborze głosów można zauważyć pewne wpływy czesko-morawskie. Ich dyspozycja była następująca:

Manuał I Manuał II Pedał
Principal 8' Principal 4' Principal 16'
Flauttna major 8' Coppel major 8' Carnello Bass (?)
Quintadena 8' Salicional 8' Portunal Bass 16'
Octav 4' Fugara 4' Octav Bass 8'
Nachthorn 4' Fletna 4'  Octav 4'
Flauttna 4' Octav 2' Subbass 16'
Quintna 3' Quinta 1 1/2'  
Super octav 2' Mixtur  
Quintadecima 1 1/2'    
Mixtur 5fach    
Alba 8'    

 

Organy spłonęły w pożarze, jaki wybuchł 13 maja 1758 roku. Kolejny instrument zbudowano dopiero po odbudowie świątyni w 1826 roku. 19-głosowy instrument zbudował Ludwig Hartig, organmistrz z Nowej Soli. Następne, 15-głosowe organy zbudowała znana śląska firma Schlag & Söhne ze Świdnicy w 1901 roku.

Mocno zniszczony w 1945 r. kościół odbudowany został etapami po wojnie. Niewiele niestety zachowało się z oryginalnego wystroju wnętrza. Ołtarz i organy zostały przeniesione około roku 1962 z protestanckiego kościoła w Kożuchowie, który został w latach 70. zniszczony (została po nim tylko wieża). Organy były już wtedy rozkradane przez szabrowników z cennych piszczałek metalowych. 31 sierpnia 1963 roku został odnowiony i pomalowany cały prospekt organowy. Kilka miesięcy wcześniej zostały sprowadzone wagonami ławki, ołtarz główny i ambona.

Organy przeniesione z kościoła z Kożuchowa według "Zwiastuna" nr 6/2009 pochodzą z lat 1717-1719 i zostały zbudowane przez świdniczanina Franciszka Antoniego Kretschmera. W 1746 r. zostały powiększone i przebudowane niemal od nowa przez Johanna Meinerta z Wlenia koło Lwówka Śląskiego. Miały one wtedy 3 manuały i pedał oraz następującą dyspozycję:

Hauptwerk Oberwerk Kammerton-Werk Pedal
Principal 8' Principal 8' Principal 4' Prinzipal 16'
Quintatön 16' Gemshorn 8' Flaut major 8' Violonbaß 16'
Flaut major 8' Grobgedackt 8' Fugara 8' Bassus apertus 16'
Salizet 8' Oktave 4' Gemshorn 4' Oktava 8'
Gamba 8' Kleingedackt 4' Quintatön 4' Nachthorn 8'
Quintatön 8' Quintatön 4' Spitzquinta 6' Quintenbaß 6'
Oktave 4' Salizet 4' Sesquialtera 2 fach    Superoktave 4'
Flaut minor 4' Quinta 3'   Mixtur 4fach
Nachthorn 4' Superoktave 2' Kammerbässe: Pommerbaß 16'
Quinta 3' Tertian 2 fach 1 1/2'    Subbass 16' Trommel 8'
Sesquialtera 1 2/3'     Sedezima 1' Aequalbass 8'  
Superoktave 2' Mixtur 4 fach 1' Quintatönbaß 8'  
Gemshorn 2'   Quintenbaß 6'  
Sedezima 1'      
Zimbel 3 fach      
Mixtur 5 fach      
Vox humana 8'      

 

Około roku 1771 remontował je Johann Methner z Nowego Miasteczka (obecnie w powiecie nowosolskim). W 1905 r. zostały generalnie przebudowane przez słynną firmę organową Schlag und Söhne. Przebudowano m.in. trakturę na pneumatyczną. Otrzymały też nowy, wolnostojący kontuar. Niestety nie znaleziono potwierdzenia tego faktu w dostępnym mi katalogu firmy Schlag und Söhne. Prospekt był pierwotnie wyposażony w zespół rzeźb figuralnych (cztery święte niewiasty i siedem aniołków grających na instrumentach muzycznych) rozmieszczonych w jego zwieńczeniu. Na środku zwieńczenia prospektu był umieszczony symbol Ducha Świętego w obłokach, otoczony złocistymi promieniami. Wszystkie postacie zostały wyszabrowane jeszcze w Kożuchowie. Symbol Ducha Świętego został przewieziony do Głogowa i znajduje się w schowku kościoła.


Budowniczy
Franciszek Antoni Kretschmer
Rok zakończenia budowy
1719
Stan instrumentu
Dostateczny
Liczba głosów
24
Liczba klawiatur
3+P
Traktura gry
pneumatyczna
Traktura rejestrów
pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIManuał IIIPedał
1. Burdon 16’1. Principal 4’1. Princ flet 8’1. Puzon 16’
2. Principal 8’2. Flet kryty 8’2. Gamba 8’2. Cello 8’
3. Flet 8’3. Superoktaw 2'3. Flet 4’3. Princ Bas 16’
4. Oktawa 4’4. Flet rurkowy 4’4. Trąbka 8'4. Oktaw Bas 8’
5. Kwinta 2 2/3’5. Oktawa 2’5. Prestant 4’5. Sub Bas 16’
6. Mikstura 4-ch.6. Akuła 3ch6. Flet poprz 2’
7. Tercjan 3ch
Pomoce
Połączenia: Super III, Super I, Manuał III Ped, Manuał II Ped, Manuał I Ped, Manuał III – I, Manuał III – II, Manuał II – I
Wolna kombinacja
Tremolo
Crescendo
Żaluzja

Piano
M. Forte
Forte
Tutti
Stół gry

Stół gry

Organy w Kościele Łaski w Kożuchowie

Organy w Kościele Łaski w Kożuchowie






Źródło
Ks. Aleksander Walkowiak, Organy w kościołach regionu głogowskiego i dekanatu wschowskiego, Głogów 2002, s. 22-36
Autor
Rafał Kołodziej


Ostatnia modyfikacja: 2020-05-25 21:38:53

Kościół NMP Królowej Polski (Głogów) - 29 głosów
Kościół św. Wawrzyńca (Głogów) - 9 głosów
Kościół NMP Królowej Polski – organy w kaplicy św. Barbary (Głogów) - 16 głosów