Kościół św. Mikołaja Ujście (wielkopolskie)

Ogólny widok instrumentu

Ogólny widok instrumentu

Opis Instrumentu

Najstarsze wzmianki o parafii w Ujściu pochodzą z połowy XV w. Wspólnota użytkowała aż cztery drewniane kościoły. W 1666 r. wybudowano nową świątynie o konstrukcji szachulcowej. Na przełomie XIX i XX w. była ona zbyt mała dla potrzeb parafii, dlatego też postanowiono wybudować nowy kościół, który powstał w latach 1905–1907.

Jak dotąd niewiele wiadomo o organach znajdujących się w poprzednich świątyniach. Pierwsze informacje pojawiają się dopiero w latach 30. XIX w. Parafia od dłuższego czasu chciała pozyskać instrument z likwidowanych wówczas klasztorów. W 1836 r. do kościoła trafiły organy z poznańskiego klasztoru bernardynek. Instrument ten pochodził prawdopodobnie z XVII w. i miał osiem głosów. Zapewne ich stan systematycznie się pogarszał, gdyż w 1883 r. kosztorys na nowe organy złożył poznański organmistrz Józef Gryszkiewicz. Co stało się z instrumentem od bernardynek, nie wiadomo.

Organy w obecnej świątyni są dziełem bydgoskiego zakładu prowadzonego przez Paula Voelknera. Choć kościół oddano do użytku i konsekrowano w 1907 r., organy można datować na koniec 1908 r. Świadczyć o tym może tabliczka firmowa oraz forma włączników rejestrowych. Również wpisy w organach zdają się potwierdzać tę hipotezę. 

Voelkner zastosował w instrumecie rejestr Glockenspiel, który w swej budowie i działaniu odpowiada dzwonkom chromatycznym. Jest to jedyny znany instrument Voelknera z tego typu mechanizmem. 

Obecnie stan instrumentu można określić jako średni. W ostatnim czasie parafia otrzymała środki na generalny remont organów.

Kontuar umieszczony przodem do ołtarza głównego. Skala manuałów: C–f3; skala pedału: C–d1. Zachowane urządzenie do kalikowania.


Budowniczy
Paul Berthold Voelkner
Rok zakończenia budowy
1908
Stan instrumentu
Dostateczny
Liczba głosów
20
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
pneumatyczna
Traktura rejestrów
pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Bordun 16'1. Geigenprincipal 8'1. Violon 16'
2. Principal 8'2. Gedackt 8'2. Subbass 16'
3. Gambe 8'3. Konzertfloete 8'3. Posaune 16'
4. Hohflöte 8'4. Aeoline 8'4. Octavbass 8'
5. Liebl. Gedackt 8'5. Vox coelestis 8'5. Bassflöte 8'
6. Floete 4'6. Fugara 4'
7. Octave 4'Glockenspiel
8. Cornett 2-4 fach
9. Mixtur 4 fach
Pomoce
Połączenia: Manualkoppel, Pedalkoppel I, Pedalkoppel II
Włączniki pod manuałem I: Register absteller, Piano, Mezzoforte, Tutti, Auslöser, Pianopedal, Auslöser
Tryt nożny: Posaune ab





Źródło

L. Czacharowski, Organy poznańskie w świetle badań źródłowych (XIV w.-1945 r.). Krąg murów staromiejskich, "Kronika Miasta Poznania", nr 4: Nasi dawni Jezuici, Poznań 1997, s. 350-352; oględziny własne.

Autor
Adam Bigosiński


Ostatnia modyfikacja: 2023-08-11 19:36:34