Kościół św. Marii Magdaleny Leźnica Mała (łódzkie)

RYS HISTORYCZNY

Najstarsza, pośrednia wzmianka o obecności organów w starym kościele parafialnym pochodzi z akt metrykalnych z 1771 r. 23 października tegoż roku został ochrzczony Jan, syn Antoniego Rudnickiego, tutejszego organisty. W 1784 roku świątynia z powodu złego stanu lub uszkodzenia przez pożar została rozebrana, a na jej miejscu został zbudowany nowy modrzewiowy kościół pod tym samym wezwaniem dzięki fundacji ówczesnego właściciela wsi, ks. Andrzeja Miniszewskiego. Najprawdopodobniej instrument został przeniesiony z starego do nowego kościoła. Dzięki zachowanym inwentarzom z początku XIX wieku wiemy o 7-głosowym pozytywie w bardzo złym stanie, potrzebującym reperacji. Na początku XX wieku wyżej wymieniony pozytyw został zastąpiony fisharmonią. Dzięki składkom parafialnym i inicjatywie ówczesnego proboszcza ks. Michała Łęczyckiego w 1915 roku został zbudowany nowy instrument przez firmę Stanisława Krukowskiego z Piotrkowa Trybunalskiego. Przechodził on wiele remontów i napraw, o których świadczą napisy na elemencie stołu gry. Miały one miejsce m.in. w 1938 oraz 1950 r., a ich wykonawcą był organmistrz z Płocka, prawdopodobnie Piotr Kuźmiński. Prawdopodobnie w roku 1950 chór został powiększony przez przesunięcie o ok. 1 m w stronę prezbiterium. W latach 60. została zainstalowana na chórze elektryczna dmuchawa. W 1983 roku instrument został oczyszczony oraz nastrojony przez Zdzisława Piegata z Płocka. W 1995 r. został wymieniony silnik w dmuchawie. Z powodu zniszczonego przez upływ czasu miecha organy grały do 2010 r., po czym zostały zastąpione instrumentem elektronicznym. Ok. 2019 r. próbowano uruchomić organy przez zaklejenie pęknięć w skórze, lecz nie dało to zamierzonego efektu i w 2020 roku powrócono do używania instrumentu elektronicznego. Na jednej z trzech pokryw szafy organowej znajdują się podpisy organistów. Byli to m.in. L. Malinowski (1924), Władysław Sadok (1937) oraz M. Nowakowski (1950). Niestety brakuje tam podpisu jednego z najbardziej znanych organistów – Mieczysława Kowalskiego, brata znanej z objawień o Miłosierdziu Bożym siostry Faustyny Kowalskiej. W parafii był organistą od ok. 1955 do 1968 r.

ELEMENTY ORGANÓW

Prospekt

Składa się z trzech pól piszczałkowych (środkowe najwyższe) oddzielonych pilastrami. Detale snycerskie złocone. Brak części ornamentu w centralnym polu piszczałkowym. W prospekcie znajduje się Pryncypał 8’ (brak jednej piszczałki). Szafa organowa była pomalowana na kolor ciemnozielony, co potwierdzają resztki farby na manubriach oraz pod stołem gry. W 1980 r. szafa została przemalowana na kolor szary. 

Piszczałki

Wiatrownica oraz piszczałki drewniane uszkodzone przez korniki lub inne szkodniki drewna. Piszczałki cynkowe pogięte prawdopodobnie wskutek niefachowych prób strojenia. Niektóre piszczałki uszczelnione taśmą medyczną.

Traktura

Traktura dobrze zachowana, jednak klawisze stawiają duży opór, nie działa jeden klawisz.

System powietrzny

Miech dwuczęściowy pływakowy wraz z dźwignią do kalikowania (zdekompletowane elementy miecha znajdują się na strychu). Jest dziurawy, przez co organy nie trzymają stroju oraz stabilności dźwięku. Powietrze tłoczone jest przez dźwignię lub dmuchawę znajdującą się na strychu nad chórem i połączoną z miechem przez kondukt drewniany. Pomiędzy konduktem a miechem znajduje się skrzynka regulacyjna wraz z roletą.

Stół gry

Stół gry wbudowany w bok szafy organowej. Skala manuału: C–f³. Klawisze diatoniczne koloru białego, półtony koloru czarnego. Niektóre nakładki oderwane, prawdopodobnie przez używanie grzejnika nad klawiaturą, co spowodowało roztopienie kleju kostnego. Manubria znajdują się nad klawiaturą.