Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP Jasienica Rosielna (podkarpackie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Pierwsze znane organy kościoła parafialnego w Jasienicy Rosielnej wspomniano w inwentarzu z 1814 r. jako organum minus pictura adoratium. Zapewne pochodziły one z okresu budowy kościoła, a więc z ok. 1790 r. W 1887 r. miejscowy organista nazwiskiem Kwaśny stroił instrument i odnowił miechy. W 1901 r. remontowano chór muzyczny oraz organy. 

W latach 1923–1925 Wojciech Ryczaj, organmistrz z Bliznego, dokonał gruntownej modernizacji starego instrumentu. Wymienił wiatrownice klapowo-zasuwowe na stożkowe. Prospekt został poszerzony o dwie skrajne wieżyczki. Wstawione zostały dwa zupełnie nowe głosy: Principal 8’ oraz Mixtura, zaś niektóre piszczałki głosu Flet amabilis 8’ zastąpiono nowymi, prawdopodobnie z powodu ich złego stanu technicznego. Intrument miano wówczas wyposażyć w dwa manuały, lecz z powodu braku porozumienia z ówczesnym proboszczem i wielokrotnie zmienionej umowy nie zostało to zrealizowane. Część piszczałek umieszczono na dodatkowych klocach, ponieważ na wiatrownicach brakowało na nie miejsca. 

W maju 1944 r. Zdzisław Ryczaj, syn Wojciecha, skorygował ciśnienie w miechu i stroił organy. Ponowne strojenie wykonywał wraz z synem Mieczysławem 7 lipca 1973 r. W sierpniu 1978 r. ci sami wykonawcy przeprowadzili remont, podczas którego wymienili piszczałki Octavy 4’ (być może także Mixtury i Principalu), a Flet kryty 4’ zamienili na Flöte spitz 4’ i dokonali strojenia. Dwa lata później Mieczysław Ryczaj zainstalował pneumatyczne tremolo manuału, a 14 lipca 1987 r. ponownie nastroił organy.

Głosy: Principal, Octava, Flöte spitz oraz Mixtura pochodzą z firmy organmistrzowskiej Biernackiego, skąd Zdzisław Ryczaj pozyskiwał piszczałki. Mają też oznaczenia typowe dla piszczałek Biernackiego. Pochodzą z lat 60. lub 70. ubiegłego wieku. Także z firmy Biernackiego pochodzi Tremolo.

W 2001 r. konserwatorzy Kazimiera i Kazimierz Wajdowie z Haczowa dokonali gruntownego remontu organów oraz prospektu. Został on przemalowany na czarno-złotą kolorystykę. Niestety, prace zostały wykonane wadliwie, świadczą o tym wkręty w szpuntach, oraz piszczałki zaklejone taśmą. Wtedy też nastąpiła ostatnie strojenie i intonacja insrumentu, oraz konserwacja piszczałek drewnianych. W roku 2016, ówczesny proboszcz, ks. Krzysztof Chudzio, podejmował próby napraw nieszczelności w wiatrownicach. W tym samym roku wymieniona została dmuchawa oraz miech, całość zabudowano.

Inforamcje zapisane wewnątrz szafy organowej;

  • Strojenie organów i obciążenie miecha 24 cegieł Maj 1944. Ryczaj Blizne
  • Strojenie organów 7 maja 1973 r. Zdzisław i Mieczysław Ryczaj
  • Wymiana dwóch głosów: oktawa 4 i spicflet 4, oraz czyszczenie i strojenie organów w sierpniu 1978 Mieczysław Ryczaj
  • Strojenie organów 14 VII 1987 Ryczaj Blizne

Skala manuału: C–f3; skala pedału: C–f.


Rok zakończenia budowy
ok. 1770
Stan instrumentu
Zły
Liczba głosów
9
Liczba klawiatur
I+P
Traktura gry
mechaniczna
Traktura rejestrów
mechaniczna
Dyspozycja instrumentu
ManuałPedał
1. Principal 8'11. Subbasso 16'
2. Flöte major 8'22. Principal basso 8'
3. Gamba 8'3
4. Flöte amabilis 8'4
5. Flöte spitz 4'
6. Octava 4'
7. Mixtura 2 [2/3'] [3x]
Pomoce
Tremolo (pneumatyczne)
Tutti
Przypisy
1) C–E piszczałki drewniane
2) od c głos 16’
3) C–cis piszczałki drewniane
4) C–A piszczałki kryte

Fragment pieśni „Ponad gwiazdami” (1995)

Stół gry

Stół gry

Klawiatura pedałowa

Klawiatura pedałowa

Prospekt w 1959 r.

Prospekt w 1959 r.

Inskrypcja wewnątrz szafy organowej

Inskrypcja wewnątrz szafy organowej

Wnętrze instrumentu

Wnętrze instrumentu






Źródło

Oględziny własne
Kronika parafialna
Inwentarz parafialny
M. Czuba, Drewniany kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w Jasienicy Rosielnej, Rzeszów 1998,
s. 39–40 (tam też zdjęcie archiwalne)
P. Moskwa, Organy w dekanacie brzozowskim archidiecezji przemyskiej w latach 1830-2002 (Studium historyczno-instrumentoznawcze), Lublin 2002 (praca magisterska KUL), s. 48–49.
Zdjęcie stołu gry: Przemysław Kata

Autor
Kacper Mateja


Ostatnia modyfikacja: 2024-03-24 20:54:10