Kościół św. Jana Ewangelisty Bartąg (warmińsko-mazurskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

W 1853 roku Joachim Terletzki z Sząbruka zbudował nowe organy na drewnianej emporze muzycznej. Zastąpiły one starszy instrument, który miał 10 głosów w jednym manuale (45 tonów) i pedale, a zasilany był przez trzy miechy klinowe. Organy Terletzkiego otrzymały 18 głosów rodzielonych na dwie sekcje manuałowe oraz jedną pedałową, ustawione na wiatrownicach klapowo-zasuwowych o mechanicznej trakturze. Najprawdopodobniej z tego okresu pochodzi również zachowany do dziś eklektyczny prospekt organowy. Obecne organy zostały zbudowane w 1906 roku przez firmę Orgelbauanstalt V. Stange z Braniewa. Wielce prawdopodobne jest, że Stange wykorzystał większość piszczałek z poprzedniego instrumentu Terletzkiego. Organy te mają 20 głosów, pneumatyczną trakturę, wolnostojący stół gry (organista siedzi tyłem do szafy organowej) oraz stożkowe wiatrownice.

W 1934 roku świątynia został rozbudowana o dwie nawy boczne. Nie wiadomo, czy były wtedy przeprowadzane jakiekolwiek prace przy organach.

Podczas renowacji organów w 1979 roku przez nieznanego organmistrza dyspozycja organów została zmieniona. Pojawiły się m.in. głosy wysokostopowe oraz alikwotowe. Być może przed przebudową w dyspozycji figurowały głosy językowe, ponieważ resztki głowic znajdują się na strychu kościoła.

Obecnie stan instrumentu jest bardzo zły i nie jest on już używany (zastąpił go duży instrument elektroniczny). Wymagany jest gruntowny remont i najlepiej powrót do pierwotnej dyspozycji Stangego.

Skala manuałów: C-f3; skala pedału: C-d1.


Budowniczy
Vitalis Stange
Rok zakończenia budowy
1906
Stan instrumentu
Bardzo zły
Liczba głosów
20
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
pneumatyczna
Traktura rejestrów
pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Bordun 16'1. Geig-Prinz 8'1. Prinzipal 16'
2. Prinzipal 8'2. Salizet 8'2. Subbas 16'
3. Gamba 8'3. Gedackt 8'3. Oktavbas 8'
4. Oktave 4'4. Spizflöte 4'4. Cello 8'
5. Gemshorn 4'5. Nachthorn 2'5. Choralbas 4'
6. Quinte 2 2/3'
7. Oktave 2'
8. Terz 1 3/5'
9. Pickolo 1'
10. Mixtur 2-3 f
Pomoce
Połączenia:
II-I 16'
II-I 8'
I-I 4'
I-P
II-P

Włączniki pod manuałem I:
P[iano]
M[ezzo]P[iano]
F[orte]
F[orte]F[ortissimo]
T[utti]
K[asownik]

Inne:
Tremolo (na cały instrument)
Stół gry

Stół gry

Zbliżenie prospektu

Zbliżenie prospektu






Źródło
Archiwum Państwowe w Olsztynie, Akta Urzędu Konserwatora Zabytków Sztuki i Historii Prowincji Prus Wschodnich.
Werner Renkewitz, Jan Janca, Hermann Fischer, ''Geschichte der Orgelbaukunst in Ost- und Westpreußen von 1333 bis 1944 Bd, II,2'', Köln 2015, s. 302, 663-666.
Oględziny własne.
Autor
Bartosz Skop


Ostatnia modyfikacja: 2021-01-30 12:05:58