Kościół św. Andrzeja Krosno Odrzańskie (lubuskie)

Prospekt

Prospekt

Opis Instrumentu

Organy zbudowane przez renomowaną firmę Wilhelma Sauera z Frankfurtu nad Odrą (opus 822). Prospekt neogotycki, jednosekcyjny, o pięciu polach piszczałkowych. Najwyższe, centralne pole wraz z nieco niższymi, skrajnymi zwieńczone ostrołukowo. Skromny wystrój plastyczny dominujących części prospektu stanowią płaskorzeźbione czterolistne ślepe maswerki, po dwa na każdą wieżyczkę, oraz gzymsy cavetto. Trzy większe segmenty połączone są prostokątnie zakończonymi mniejszymi polami piszczałkowymi. Po obu stronach wysuniętego w kierunku ołtarza prospektu znajdują się podłużne, płycinowe skrzydła szafy organowej, także zwieńczone uproszczonym gzymsem egipskim. Stół gry typu szafkowego wbudowany w płycinowy cokół prospektu. Całość niezwykle nieudolnie przemalowano w czasach PRL-u przy użyciu farby olejnej w trzech kolorach: lawendowym, orzechowym i białym.

Zachowana niemal całość materiału piszczałkowego (w prospekcie widoczne prowizoryczne uzupełnienia ośmiu brakujących cynkowych piszczałek). Obecność unikatowego na terenach woj. lubuskiego tłokowego miecha, forma szpuntów zamykających drewniane piszczałki niektórych głosów oraz nietypowa obsada głównego manuału wskazują na wtórne wykorzystanie przez zakład Sauera elementów starszych mechanicznych organów, tej samej firmy. Katalog opusowy oraz badania pozostałych po dawnym instrumencie elementów wskazują na trzeci instrument zbudowany przez młodego Wilhelma Sauera. Jest to tym samym (pomijajc późniejsze poszerzenie dyspozycji) najstarszy zachowany po dziś dzień zespół brzmieniowy wykonany przez ów warsztat. Wewnątrz szafy organowej widoczne niewielkie ślady szkodników drewna, jak też zabrudzenia gruzem i odpryskami farby ściennej, usunięte i wysprzątane podczas konserwacji w roku 2017. Okładziny klawiszy diatonicznych z celuloidu, klawiszy chromatycznych hebanowe. Stół gry wykończono drewnem dębowym, politurowanym szelakiem. Brak jednej z kolebaczowych klapek rejestrowych. Głos Aeoline 8' nieczynny, w momencie oględzin (2015) nie działała większość klawiszy pedału. Instrument w znacznym stopniu rozstrojony, odczuwalne są również spore nieszczelności traktury i aparatu powietrznego. Pomiędzy obydwoma manuałami słyszalne znaczne różnice stroju, szczególnie w oktawie razkreślnej. Brzmienie instrumentu pozbawione jest obecnie [2015] pierwotnej siły i blasku. W kwietniu 2017 r. miały miejsce przegląd i bieżąca konserwacja organów. Przywrócono pełną funkcjonalność klawiatury nożnej, wymieniono zużyte membrany i gruntownie oczyszczono wnętrze szafy oraz stół gry. Wykonanie prac powierzono zakładowi organmistrzowskiemu Ars Organum Adama Olejnika. Na przyszłość planowane są dalsze działania, mające na celu rewitalizację unikatowego miecha.

Skala manuałów: C-f3; skala pedału: C-d1.


Budowniczy
Wilhelm Sauer
Opus
822
Rok zakończenia budowy
ok. 1900
Stan instrumentu
Dostateczny
Liczba głosów
13
Liczba klawiatur
2+P
Traktura gry
pneumatyczna
Traktura rejestrów
pneumatyczna
Dyspozycja instrumentu
Manuał IManuał IIPedał
1. Hohlfloete 8'1. Flûte 4'1. Principal 8'
2. Gamba 8'2. Salicional 8'2. Subbass 16'
3. Principal 8'3. [brak tabliczki]
4. Bourdon 16'4. Aeoline 8'
5. Octave 4'
6. Cornett 4 fach
7. Mixtur 1-3 fach
Pomoce
Tutti, Pedalcopp., II.z.I.M;
Stół gry

Stół gry

Tabliczka opusowa i klapki rejestrowe (2015)

Tabliczka opusowa i klapki rejestrowe (2015)

Ołowiane rurki traktury pneumatycznej (2015)

Ołowiane rurki traktury pneumatycznej (2015)

Piszczałki (2015)

Piszczałki (2015)

Wnętrze po konserwacji (04.2017)

Wnętrze po konserwacji (04.2017)






Źródło
Oględziny własne (2015);
Rozmowa z organistą;
Rozmowa z organmistrzem Łukaszem Ziółkowskim (2017);
Rozmowa z proboszczem.
Zdjęcie z 2017 roku: Łukasz Ziółkowski
Autor
Michał Pietruszak


Ostatnia modyfikacja: 2021-03-31 12:02:14

Kościół św. Jadwigi Śląskiej (Krosno Odrzańskie) - 56  (51 ) głosów